Heimilisblaðið - 01.11.1969, Blaðsíða 12

Húð yðar er ókeypis læknir yðar
EFTIR RUTH OG EDWARD BRECHER
Hafið þér aldrei furðað yður á því, þegar
þér hafið meitt yður, að náttúran skuli eklii
hafa gætt yður seigara skinni, sem rifnaði
ekki við hvað lítið sem er ? Það á sér sína
skýringu. Iíin þunna húð mannsins er ékki
aðeins vemdandi „umbúðir“, heldur starf-
andi líffæri, sem er jafnmikilvægt fyrir líf-
færakerfið og heili, lungu og hjarta. Húðin
gegnir fjölda hlutverka, sem þér takið varla
eftir, og starf hennar yrði mjög erfitt, ef
hún væri þykk og seig.
Hugsið bara um, hvað gerist, þegar þér
skerið yður í fingurinn. Blóðið streymir
strax út frá hinum mörgu fínu æðum í liúð-
inni og skola burtu óhreinindum og sýklum.
Því næst dragast háræðarnar saman, svo að
blæðingin dvínar, og kökkur af blóði, sem
storknar fljótt lokar skurðinum eins og tappi.
Tappinn límist við brúnir skurðarins og dreg-
ur sig saman, svo að fliparnir nálgast hvor
annan.
A næstu klukkustundum vaxa bandvefs-
frumur eins og þræðir báðum megin frá inn
í storknaða blóðið og byggja smám saman
upp nýjan vef. Jafnskjótt og skurðurinn hef-
ur fyllzt alveg, vaxa nýjar húðfrumur inn
yfir hana, þangað til þær mætast í miðju.
Og þegar þessum „listvefnaði“ er lokið, sést
aðeins hárfínt ör í versta tilfelli.
Græðsla sársins er þróunarferill, sem er
nákvæmlega stjórnað, þar sem hvert skref
fer eftir ákveðnum tíma. Munið það, næst
þegar þér skerið yður eða brennið yður, og
látið ógert að klóra hrúðrið af. Með því að
trufla starf náttúrunnar eigið þér á hættu
að fá ljótt ör, sem þér hefðuð alveg eins get-
að verið laus við.
Bn húðin starfar ekki aðeins sem ókeypis
læknir yðar. Hún er einnig eins konar ferða-
búr líffærakerfisins, og það meira að segja
forðabúr, sem getur rúmað furðulega mikið.
Ef þér eruð t. d. 70 klíó á þyngd, berið þér
um 12 kíló af þeim í húð yðar — aðallega
sem fituefni og vatn. Þegar líkaminn tekur
til sín meiri fitu eða vatn en hann þarf þá
stundina, sezt það, sem umfram er, að í húð-
inni, og þaðan er síðar unnt að veita því út
í blóðið og flytja það til þeirra líffæra, sem
þarfnast aukanæringar. A sama hátt má
geyma salt, sykur og önnur mikilvæg efni í
húðinni.
I húðinni er einnig varaforði af blóði, sem
líkaminn getur notað í neyðartilfelli. Hugs-
um okkur, að þér komið gangandi friðsamlega
eftir götunni, og að ofbeldismaður stökkvi
allt í einu fram og ráðist á yður. Yöðvar
yðar og innri líffæri komast strax í viðvör-
unarástand — þau búast til flótta eða bar-
daga — og krefjast meira blóðs. Það blóð-
magn er að miklu leyti tekið frá húðinni.
Við vorum næstum því komin að hliðinu,
og þarna stóðu hestamir hennar Lísu. Þeir
stóðu þarna báðir og hölluðu höfði hvor að
öðrum. Blettur hafði verið langt uppi í fjalli
í hópi ótaminna hesta; Nikk hafði hafzt við
heima við bæ ásamt reiðhestum og dráttar-
jálkum. Það voru nærfellt tuttugu kílómetr-
ar á milli þeirra. En einhver innri eðlisávís-
un hafði fært þá nær hvor öðrum; þessa tvo
ólíku hesta, sem a'ldrei höfðu setið á sátts
höfði — þeir stóðu nú þama hlið við hlið
í takmarkalausri ró.
Tom lagði hönd sína á höndina á mér.
„Þeir ónotast ekki hvor út í annan héðan af,“
sagði hann með merkilega lágri og sannfær-
andi röddu. Eg lokaði au’gunum ... og sá
fyrir mér glaðlegt andlit litlu stúlkunnar
minnar ... það var sem hlýr straumur færi
um mig; rétt eins og hún liefði snert hönd-
ina mína. Og allt í einu vissi ég fyrir víst,
að hún Lísa okkar var enn hjá okkur; að
hún var ennþá hluti af öllu því, sem henni
hafði þótt vænzt um — bænum og dalnum
og fjallagolunni sem barst frá óbyggðinni
efra.
232
HEIMILISBLAÐIÐ