Iðunn : nýr flokkur - 01.09.1931, Side 28

222
Trúin ú samfélagið.
IÐUNN
lega öflug driffjöður til afreka. En það er rnikiU munur
á kappraunuim viliidýra og siðaðra manna. Ef A og B
ætla sér að ná vissu marki báðir, er hyggilegt fyrir
þá að preyta með sér kapphlaup, því- að með.því móti
verða þeir fljótastir að markinu. En ef A fyndi nú
upp á því að ráðast á B á miðju skeiði og gera hann
óvigan, næði B alls ekki marki og hefði til einskis
barist. Og A færi sér að líkimdum rólega það senti
eftir væri hlaupsins, þar sem keppinauturinn væri úr
sögumni og hann ætti ekkert á hættu lengur. Niður-
staðan yrði tap fyrir báða. — Sú keppni, er samir
siðuðum mönnuim, er keppnin urn að ná sem beztum
árangri — ekki sú, að standa yfir höfuðsvörðum
keppinautsins eða hrifsa bitann frá munni hans.
,Það er vitað, að sumir eru á þeirri skoðun, að
hreinræktuð síngirmi sé aflvaki framvindunnar, öflug-
asti sporinn á afreksmennina — hugvitsmanninn sem
kaupsýslumanninn, stjórnvitriinginn sem 'skáldiö.
Sérdrægni þessara manna er í fyrsta lagi harla að-
stæðubundin og engan veginn hreinræktuð. Þeir verðá
eins og aðrir að sætta sig við, að samfélagið leggi
margs konar hömlur á vilja þeirra, setji starfsemi
þeirra vissar skorður. Og í öðru lagi: Er það nú víst,
að frumlæg síngirni sé eini sporinn, sem knýr þá
fraim? Voru eikki einmitt sumir hinna allra fremstu
réknir áfram af óhemjandi starfshvöt, sem ekki er rétt
táknuð með orðinu singirni — máttugri hvöt til mikilía
verka, er sýndu framtíðinni hvar spor þeirra lágu, enda
Jrótt J>eir sjálfir nytu að engu ávaxtanna af starfi.
sínu? Traust og virðing samborgaranna, sem er al-
gert samfélags-fyrirbrigði — er það ekki oft jafn-virkur
spori til athafna eiins og vonin urn að sitja að efnis1-
iegum krásum þessa heims?