Iðunn : nýr flokkur - 01.09.1931, Síða 117

IÐUNN
Bækur.
311
bœnir né audmýkt hjartans. „Hver hefir nokkurn tima séð
peningalaust fólk hegða sér eins og manneskjur?"
Áhrifin af lestri bókarinnar verða pau, að lesandinn fær
samúð með pessu óupplýsta, fátæka fólki, með yfirsjónum
pess og mannlegum breyzkleika; hann óskar pví hlýrri fata,
betri húsakynna, meiri pekkingar. En hann hatar fáfræðina,
örbirgðina og sóðaskapinn og pað pjóðskipulag, sem dregur
einstaklinginn niður í pau fen.
Höf. hefir pannig ákveðinn boðskap að bcra. Um pað ef-
ast enginn, sem les bókina með sæmilega vakandi athyglj.
En um lcið hefir honum tekist að skapa heilsteypt verk,
sem hefir listagildi, hver svo sem lífsskoðun pess væri.
Menningarsjóður hefir gefið bókina út með list og prýði.
lJað er gleðilegt, að forráðamenn lians hafa átt víðsýni til
að meta gildi hennar.
islenzk bókmentasaga ber sorglegan vott um krafta, sem
ekki hafa notið sín, og list, sem höfð hefir verið i ígripum.
Nútíminn heimtar sérpekkingu í öllum greinum, líka i
skáldskaparlist. Pað er bókmentum vorum mikill fengur, að
hér er loks höfundur á ferð, sem haft hefir hugrekki til að
gera skáldskap á íslenzku máli að lífsstarfi sínu. Það er
vonandi, að honum takist að halda pví áfram.
Sub. Sigurjónsson.
Erich Maria Remarque: Vér liéldum heim.
Islenzkað hefir Björn Franzson. — Rvík, 1931.
Það er einkennilegt, að á síðustu árum rekur hver stríðs-
bókin aðra. Nýir rithöfundar rísa upp, skrifa bækur frá
stríðinu og geta sér heimsfrægð fyrir. Remarque er ckki
sá eini, pótt hann sé ef til vill sá frægasti. Af kunnunj
skáldsögum um striðið eftir aðra höfunda má nefna bækur
Ludvig’s Renn: „Strið“ og „Eftirstríð”, Ernst Qlaeser: „Ár-
gangurinn 1902“ og „Friður“ og hina miklu bók Jarislav’s
Hasek: „Æfintýri Schwejks hermanns", en sú bók hefir sér-
slöðu meðal stríðsbókanna.
Fyrstu árin eftir styrjöldina kom út tiltölulega fátt af bók-
um um stríðið. Hvernig stendur svo á pessu flóði nú? Er
pað af pví, að mennirnir, sem tóku pátt í ófriðnum, liafi
purft 10—12 ár til að átta sig, áður en peir gátu sagt frá
pví, er peir sáu og reyndu? Tæplega. Fremur mun orsökin