Kirkjuritið - 01.06.1955, Blaðsíða 20

258
KIRKJURITIÐ
5. Kirkjugarður sá, sem enn er notaöur, en er í daglegu
máli nefndur nýi og gamli kirkjugarðurinn. Sá gamli er sá
hluti hans, þar sem Landakirkja var byggð 1631, eftir að
Tyrkir brenndu hana á Fornu-Löndum. Gamli kirkjugarðurinn
er í suðvesturhorni kirkjugarðsins, má þar sjá grafir ýmissa
presta, til dæmis séra Ólafs Egilssonar, sem dó 1639.
Þá skal hér að lokum minnzt prestanna hér í Eyjum. — Frá
siðaskiptum voru 12 prestar á Kirkjubæ, en samtímis 15 prestar
á Ofanleiti. Prestarnir voru tveir, þótt kirkjan væri aðeins ein,
frá 1573. Síðasti tvíprestur á Kirkjubæ var Páll Jónsson, skáld.
Prestur hér frá 1822—37. Hann lét af prestsþjónustu árið 1837,
þegar Eyjarnar urðu eitt prestakall. Séra Páll drukknaði í
Rangá árið 1846, 66 ára. Lík hans rak ekki úr ánni, en löngu
síðar fannst lík sjórekið vestan Ölvusár. Þóttust menn ráða
það af fötum á líkinu, að það væri lík séra Páls. Lík þetta
var jarðað að Hjalla í Ölvusi.
Síðasti tvíprestur á Ofanleiti var séra Jón Austmann. Hann
var prestur hér frá 1827 til 1858, en þjónaði einn öllum Eyj-
unum frá 1837.
Af hinum tólf prestum á Kirkjubæ dóu 6 hér, 4 fluttu héðan,
en um tvo þá fyrstu, þá Gissur Fúsason (Vigfússon), prest frá
um 1545, og Jón Jónsson, prest frá 1583, er ekki vitað, hvar
þeir báru beinin. — Af prestum á Ofanleiti dóu 14 hér, fjórir
fluttu héðan, en um þann fyrsta, Berg Magnússon, sem varð
prestur að Ofanleiti 1563, er ókunnugt. Á Ofanleiti þjónar nú
20. presturinn, og hafa því til þessa dags verið 32 prestar
samtals á Kirkjubæ og Ofanleiti frá siðbót. Eins og fyrr getur,
verður ekkert fullyrt um ævilok tveggja presta á Kirkjubæ
og fyrsta prestsins á Ofanleiti. Hvorki prestatal Daða fróða
Níelssonar, sem til er í handriti í Þjóðskjalasafninu og er frá
1849 (formáli handrits Daða er ritaður á Hólum í Hjaltadal
7. janúar 1849), né heldur presta og prófastatal séra Sveins
Níelssonar, gefið út 1869, geta gefið nokkrar upplýsingar um
þrjá fyrrgreinda presta.
Sé litið yfir ævistarf þessara 32 Eyjapresta, sem fyrr greinir,
þá dylst það engum, að Eyjabúar hafa yfir höfuð verið mjög
heppnir með presta sína að mjög fáum undanteknum. Sumir
prestanna hafa verið landskunnir merkismenn, eins og til dæmis
séra Jón Þorsteinsson píslarvottur, sálmaskáld. Hann var lang-