Kirkjuritið - 01.04.1962, Blaðsíða 12

154
KIRKJURITIÐ
skjala kirkjunnar, er engan veginn eins vönduð og ítarleg og
þörf hefði verið á. Það má og öllum vera ljóst, að liarla löng
hlýtur að verða biðin á því að við fáum hin fornu skjöl kirkj-
unnar í liendur í aðgengilegu og áreiðanlegu formi, ef þar á
að ráða sá hraði eingöngu, sem nú er á útgáfu Fornbréfasafns-
ins — eitt lítið liefti á ári og stundum ekki einu sinni það. Og
mörg slíkra hefta liafa naumast eitt orð að geyma, sem varðar
kirkjuna beinlínis.
Er nú ekki kominn tími til þess, að kirkjan vakni í þessu
efni og geri sér ljósa þörfina á því að rannsaka betur og meira
sína eigin sögu? Er það í raun og veru vanzalaust að láta
óhreyfð liggja á Þjóðskjalasafninu ár eftir ár, dýrmæt skjöl
og liandrit í hundraðatali varðandi hag og sögu kirkjunnar,
án þess að þau séu ramrsökuð til nokkurrar hlítar, heldur að
í þau sé lauslega litið við og við af einum og einum forvitnum
sérvitring eða grúskara? Er ekki löngu orðið tímabært að
hrista af þessum gömlu bögglum rykið og liefjast lianda um
vandaða og vísindalega útgáfu þeirra merkustu liandrita og
skjala, sem biskupsskjalasafnið liefur að geyma? Það ætti að
verða fyrsta skrefið til ítarlegra rannsókna á sögu kirkjunnar,
sem um leið er saga þjóðarinnar að verulegu leyti.
En livernig á að koma þessu í framkvæmd og hvar á að
taka féð? Þannig munu ýmsir spyrja. Það á að stofna kirkju-
legt bókmenntafélag, sem liafi slíka útgáfu á stefnuskrá sinni
og vinni síðan að framkvæmdum með festu, dugnaði og vand-
virkni. Það á. að ráða liina færustu menn, bæði innan presta-
stéttarinnar og utan til þess að vinna að slíkum útgáfum. Og
það á að vera miklu auðveldara nú, en til dæmis á fyrstu árum
Hins ísl. Bókmenntafélags að korna slíku félagi á fót og afla
því margra félaga þegar frá upphafi. Bókakaup í landinu
fara sívaxandi, fólkinu fjölgar ört. Þeir mundu verða liarla
margir nú, enda þótt ekki hafi sérstakan áliuga á kirkjumálum,
sem ekki mundu vilja láta slík rit vanta í bókaskáp sinn.
Þrátt fyrir þetta er þó ekki rétt að ganga þess dulinn, að
litlar líkur eða engar eru á því, að útgáfustarf slíks félags
sem þessa mundi bera sig fjárhagslega. Ávinningurinn er á
öðru sviði. Hvar og hvernig á þá að afla fjárins? Fyrir því
verður að gera sér grein þegar í upphafi.