Kirkjuritið - 01.12.1975, Qupperneq 8

nýtízkuleg, en ekki gazt Guðbrandi
Þorlákssyni að þeim, er hann bað dótt-
ur hans, Halldóru, enn kvæntur Helgu.
Páll orti ágætar heilræðavísur, en
gekk verr að halda heilræðin sum en
kenna þau.
Hann var ákaflega kappsfullur og
stríðlundaður. Jón lærði segir um
hann:
„Páll var ofbjóðanlegur í orðum og
lét fátt ótalað, allra manna ófalskastur.
Hans náttúra var miklu betri en stór
orð.“
Um bræður Páls leikur öllu mildari
blær, þótt stórmenni væri einnig.
Magnús prúði var skörungur, en
viðurnefnið segir sína sögu. Um hann
er ort í Pontusarrímum (í mansöng 14.
rímu):
„Virti hann meira vini en auð.
Vænstu hélt hann dæmi.
Hittist ekki höndin snauð,
til hans þó fátæk kæmi.“
Um þriðja bróðurinn, Jón lögmann,
segir Páll Eggert: „þar var rammís-
lenskur maður á ferli, svo að fáir hafa
líkzt honum að þjóðhollustu á þessari
öld.“
Hann var sjálfkjörinn oddviti íslend-
inga um rétt Alþingis og landsmanna
yfirleitt.
Fjórði bróðirinn, Sigurður á Reyni-
stað, var og mikill valdamaður og
höfðingi. Hann var lögvís og fræði-
maður góður. Hann ól upp Björn á
Skarðsá.
Heimild segir um Steinunni, systur
þeirra bræðra, að hún væri „afbragðs-
kvennaval í ásýnd, athöfnum og við-
ræðum.“ Hún bjó með Birni á Melstað,
syni Jóns Arasonar. Sonur þeirra var
Jón sýslumaður á Holtastöðum, afi
Margrétar Halldórsdóttur, konu Brynj-
ólfs biskups. Voru þau þannig fjór-
menningar að frændsemi.
Örlögum manna ræður mjög ætterni,
en einnig hjúskapargæfa. Margrétbisk-
upsfrú hefur án efa verið góð kona og
merk. Faðir hennar verður þó varla
til skörunga talinn. Ekki var hann mik-
ill fjárgæslumaður í embætti, þótt all-
auðugur væri sjálfur að fasteignum.
Þótti góður drengur, en óeirinn nokk-
uð við öl. Ætla má að hann hafi dáið
úr berklum.
Berklar herja á heimili þeirra bisk-
upshjóna. Líklegt er, að hún hafi dáið
úr berklum (árið 1670, aðeins 55 ára).
Fimm börn þeirra deyja á barnsaldri,
sennilega úr berklum, og sama má
víst ætla um Halldór og Ragnheiði og
raunar einnig son hennar, Þórð Daða-
son.
Einhver geðveila virðist vera í ætt-
fólki Margrétar. Systir hennar, kona
séra Páls í Selárdal, virðist sálsjúk og
dóttir hennar, prófastsfrú í Holti í
Önundarfirði, varla heil á geði og hjá
afkomendum þriðju systurinnar, konu
síra Torfa í Gaulverjabæ gætir hins
sama, hversu sem það annars verður
rakið eða út frá því ályktað.
Við minnumst Brynjólfs biskups
Sveinssonar sem eins mesta kirkju-
höfðingja okkar.
Hann gerist biskup árið 1639 (©r
fæddur í Holti í Önundarfirði 14. sept-
1605), og gegnir því embætti til 1674
(deyr árið eftir, 1675, hinn 5. ágúst)-
Tími þessi er næsta þýðingarmikiH
í kirkjusögu íslands og þjóðarinnaf
allrar.
Bréfabækur biskups og máldaga'
246