Kirkjuritið - 01.12.1975, Síða 49

Orðabelgur
Fáein orð um meistara Brynjólf
Á þessu ári eru þrjú hundruS ár lið-
■h frá dauða meistara Brynjólfs Sveins-
sonar og hundrað ár frá dauða Bólu-
Hjálmars.
Brynjólfur biskup hefur ekki fallið í
Qleymsku þær þrjár aldir, sem hold
hans hefur legið í gröf sinni. Orðstír
hans var mikill, á meðan hann var og
hét og miklu lengur. Á þessari öld muna
^enn hann einnig, en að sumu leyti
af annarlegum hvötum. Það má kynd-
u9t heita og hálf dapurlegt, að marg-
Ur ferðamaður, sem kemur í Skálholt,
sþyr einungis um tvennt. Annað er
leiði Ragnheiðar Brynjólfsdóttur. Hitt
er minnisvarði Jóns Arasonar — eða
ollu heldur minnisvarði aftöku hans.
það mætti ætla, að saga Skálholts
Væri fátækleg, ef Ragnheiði og Jóni
hiskupi sleppti. Dapurlegast er að
sjálfsögSu, að þetta hlýtur að vera
nokkur spegill þekkingar og sögu-
skoðunar þjóðarinnar. —
Um leiði meistara Brynjólfs né ann-
arra biskupa spyr enginn. Þó er vitað,
hann kaus sér og fjölskyldu sinni
le9 sunnan undir Þorláksbúð, og tóft
heirrar búðar stendur enn óhögguð í
Skálholtskirkjugarði. Enginn spyr held-
Ur um Maríustúku í Skálholtskirkju, og
er Þó vitað, að þar var, í tíð Brynjólfs
biskups, hið mesta bóka- og handrita-
safn á islandi. Það vill og gleymast,
að margt hið merkilegasta af slíku kom
við í Skálholti, áður en það fór úr
landi. Sagt er að þiskup hafi mjög
hafzt við í stúkunni hjá bókum sínum
og þar hafi verið bænastaður hans. —
Það er og alkunna, að hann hafði
miklu meiri mætur á Maríu guðsmóður,
en trúlegt mátti telja um lútherskan
biskup. Þetta mun og hafa valdið því,
að hið gamla altari úr dómkirkju
Brynjólfs meistara var sett í norður-
stúku kirkjunnar, sem nú er, því að
Maríustúlkan var til forna að norðan
verðu. Er hér haft fyrir satt, að herra
Sigurbjörn Einarsson hafi þessu ráðið
um altarið.
Altari þetta lét Brynjólfur þiskup
smíða árið 1673. Síra Hjalti Þorsteins-
son í Vatnsfirði málaði það síðar, og
má enn sjá liti hans á því. Uppi í
rjáfri stúkunnar, yfir altarinu, hangir
svo Ijósahjálmur sá, er biskup lét
smíða erlendis úr gömlum koparmun-
um. Hann má muna fífil sinn fegri,
því að nú er aldrei á honum kveikt.
Þegar kista biskups var í Skálholts-
kirkju, stóð hún undir þessum hjálmi,
Ijósum prýddum.
Framan af þessari öld mátti enn sjá
287