Jörð - 01.12.1946, Page 121

JÖRÐ
279
ið gefið. Ég segi líka frjálsmannleik-
inn, því þó að ekki virðist í fljótn
bragði mikil þörf fyrir þann ágæta
eiginleika við úmræðu jafnfriðsamlegs
efnis, þá þarf sannarlega frjálsmann-
leika til þess, að einn roskinn bónda-
maður tjái sín innilegu og blæbrigða-
ríku viðhorf til hugðarefnis svo af-
dráttarlaust og trútt og glatt og gert
er í bók þessari. Bókin er slórskemmti-
leg lestrar, en að sjálfsögðu betur til
þess fallin að lesa ekki í einni lotu.
heldur á að treina sér hana nokkuð.
Er slíkt auðskilið, efnis vegna. Það eitt
tel ég miig geta fundið að bók þessari.
að um stima hestana er aðeins stutt
umsögn. Þeim hefði heldur átt að
sleppa alveg, því lengd umsagnar fer
ekki alltaf eftir verðleikum hests, held-
ur að sjálfsögðu engu síður eftir kunn-
ugleikum höfundar, og jafnframt eru
svo stuttar umsagnir ekki nærri eins
læsilegar og fullkomnar frásögur. Ég
gizka á, að bók þessi verði endurprent-
uð, — það nálægt ætla ég, að hitt sé
hjarta íslenzks almennings með henni
—, en þá ætti höf. að nota tækifærið og
strika úi allar stuttar umsagnir, scm
hann getur ekki gert að reglulegum
sögum, en holdfylla hinar.
Ég vitja þín æska, eftir Olínu
Jónasdóttur. Minningar og stök-
ur. 157 hls. Bókaútgáfan Norðri.
Prentverk Odds Björnssonar.
Höf. er fátæk almtigakona á Sauðár-
króki, og hefur þegar um hríð verið
mörgum kunn víðs vegar um landið
fyrir ferskeytlur sínar, sem yfirleitt
eru léttar og snjallar, fágaðar og
skáldlegar. Dr. Broddi Jóhannesson
hafði það með lagi, eftir því sem skilst
af stuttum en góðum formála hans
fyrir bókinni, að koma Olínu til þess,
sem hún ætlaði, að aldrei mundi
verða, en það er að selja bókaforlagi
þessi afkvæmi gleði sinnar og sorga, —
eins og skálda hefur jafnan verið siður,
enda verið skarð fyrir skildi að öðrum
kosti! Þegar svo freistarinn var búinn
að ná í litla fingurinn, hætti hann, að
venju sinni, ekki fyrr en höndin var
komin öll, eða svo til, — m. ö. o.
Brodda tókst í ofanálag að tala Ólínu
upp í það að skrifa eitthvað af
bernsku- og æskuminninguni sínum, og
hafi þau bæði beztu þakkir fyrir. Því
þó að margs dauflegs væri að minnast
frá þeim tíma, er dvalið var í forn-
cskjnlegu heimili óvandabundinna, þá
er einmitt lýsingin á því svo vel fram
sett, í sínu mikla látleysi, að úr verður
hið athyglisverðasta framlag lil ]>jóð-
og mannlýsingar. Allur er þessi minn-
ingaþáttur hinn læsilegasti, enda skrif-
aður á ágætustu og látlausustu ís-
lenzku.
Á ferð, eftir síra Ásmund Gísla-
son, prófast. Minningar. 178 lils.
Útg.: Norðri. Prentverk O. Bj.
Þetta er fallega útgcfin bók — og
hún á það skilið. Þessar minninga-
greinar eru verulega vel skrifaðar —
með föstum, persónulegum, en yfir-
taks látlausuin stíl. í sámræmi við
stílinn er efnið: skín af því trúverðug-
leikinn, hollustan við sannleikann, sem
er orðin að ævilangri dyggð og lýsir sér
því jafnfranU sem glöggskyggni á merg
málsins í hverju einu. Höf. er hálfátt-
raður að aldri, og kjör þjóðarinnar á
uppvaxtarárum hans eru runnin hon-
u'm í merg og bein, þó að hann geti
nú orðið jafnframt staðið utan cg ofan
við sem dómbær skoðandi. Trega-
kennd, æðrulaus seigla, blandin gleði
og von, er sú hugð, sem einkennir mest