Nýjar kvöldvökur - 01.04.1959, Blaðsíða 19

N. Kv.
MEÐ BENEDIKT SVEINSSYNI
57
allt. Snerust bændur flestir öndverðir og
löldu, að til fullrar upplausnar myndi
draga, er sveitirnar eyddust að lijúum, en
Jausingjar og landshornamenn færu um hér-
uð í flpkkum eins og engispretturnar um
Egijjtaland forðum daga. Vinnufólk og fá-
tæklingar fagnaði hins vegar frelsinu og
hugði gott til meira sjálfstæðis og víðara
olnbogarúms í baráttunni um Inau ð og betri
kj ör. Oft hafði vistabandið borið á góma
með okkur sýslumanni. Var ég svarinn
fjandi þess, og tók Benedikt jafnan í sama
streng, er við vorum tveir einir, og var engu
miður skeleggur. Hafði hann stór orð um,
að það væri þrælalög, er hæft gæti blökku-
mönnum og öðrum ruslaralýð suður við
Miðjarðarliaf, en eigi frjálsbornum Islend-
ingum. En mjög þótti mér annað hljóð í
strokknum á kvöldin, er sýslumaður sat að
sumbli með gestgjöfum sínum. Dró hann þá
jafnan taum bænda og kvað afnám lijúalag-
r
anna hslbera óhæfu. Eg var ör í skapi og
eigi vanur að láta hlut minn eða sannfær-
ingu kyrra liggja, en hafði þó stillt mig til
þessa. I Möðrudal þraut mig þolinmæðina.
Blandaði ég mér í viðræðurnar, og skarst
brátt hvasst í odda með okkur. Var sýslu-
maður harðorður, en ég svaraði fullum
hálsi, minnti hann á ummæli hans við mig
um þrælalögin og kvað lítinn manndóm
gömlum stjórnmálamanni og liáttsettu yfir-
valdi að tala jafnan eins og liver vildi, en
hafa sannfæringu sína og góðan málstað að
engu. Varð sýslumaður fár við og beindi
talinu í aðra átt. En daginn eftir, er við
höfðum farið skammt frá garði í Möðrudal,
veilc hann að mér og sagði af þjósti: „Mikill
andskotans fantur getið þér verið, að slengja
íraman í mig í annarra áheyrn því, sem ég
segi við yður „prívat“.
Eg kvað mér vorkunn, Ég hefði staðið
einn gegn mörgum, enda ættu sýslumenn að
standa við orð sín eigi síður en aðrir. Féll
svo það tal niður, og varð ég eigi þess var,
að Benedikt erfði þetta né önnur orðaskipti
við mig á nokkurn liátt, en við vorum jafn-
an ósammála á leiðinni og deildum stund-
um nokkuð' liart.
I Möðrudal létum við eftir hestana og
sleðann frá Grímsstöðum, og biðu þeir þar
komu minnar að austan. Skíði fékk ég að
láni hjá Stefáni bónda, því að nokkur snjór
var á heiðinni og þæfingur fyrir fæti. Geng-
um við nú báðir á skíðum upp frá Möðru-
dal, en því var sýslumaður óvanur, enda
tekinn að stirðna, þótt ern væri, og sóttist
því gangan örðuglega. Einlcum veittist hon-
um erfitt að Jiafa hemil á táböndunum. Taut-
aði hann löngum fyrir munni sér, en þó svo
Jiátt, að ég mátti heyra: „Bölvaðir kjánarn-
ir! Hafa böndin úr ósútuðu leðri. Leðrið
þarf að vera sútað. Eða járnliespur. Já, ein-
mitt. Járnhespur eiga að vera á öllum skíð-
U
um.
Eigi gat Benedikt neytt skíðanna upp
ijallgarðana, heldur varð að þramma bratt-
ann í þéttings ófærð, en ég fór breklairnar
i sneiðingum, dró skíði Jians og bar pjönk-
ur okkar, en veittist fjallgangan létt, því að
sldðafæri var dágott. Er við komum á brún
eystri fjallgarðsins, settumst við niður og
tókum hvíld. Var sýshunaður móður af
göngunni og blés þungan. Skyggni var gott,
bjart á fjöllum, og sá víða. Spurði hann mig
spjörunum úr um umhverfið, en ég svaraði
því, er ég vissi. Sýndi ég honum Herðubreið
og Snæfell, er gnæfðu, hvítfölduð og tígu-
leg, yfir hálsa og hæðir. Þá benti ég honum
og á Skjöldólfsstaðalmefil, en við því brást
hann hinn versti. Kvað hann fjarri öllum
sanni, að þessi hnjúkur drægi nafn af eða
væri í nánd við Skjöldólfsstaði. Hefði hann