Eimreiðin - 01.01.1926, Page 31

e,MReiðin BÓKMENTAVAKNINGIN SKOZKA
27
Við
eigum engin alþýðlega samin sagnfræðirit eins og Eng-
endingar og Ameríkumenn. Enginn hefur reynt að rannsaka
nei,t að ráði menningartímabilin í sögu vorri, svo sem eins
°9 tímana á undan frelsisstríðinu eða gullöldina, sem endaði
með hrakförunum við Flodden. Ekkert hefur verið ritað sjálf-
um þjóðhetjur vorar, menn eins og Vilhjálm Wallace.
'kilvægi Skotlands fyrir Norðálfuna hefur ekki verið metið
yerðleikum fyr en rannsökuð er til hlítar þýðing su, sem
... *anSvinna samband við Frakkland og viðskifti við Norður-
nd höfðu á þjóðina. Fornletrafræðingurinn Alan Anderson
e‘Ur unnið lítilsháttar að þessum rannsóknum. Hann hefur
út í tveim stórum bindum útdrætti úr gömlum annálum
0fðálfu um ýmislegt, sem snertir Skotland. En rit hans ná
ekki
nema fram að dauða Alexanders III. árið 1286, og þótt
ann hafi unnið með þessu mikið og gott verk, er hér ekki
^m að ræða nema drög til sögu, enda eru rit hans lítt kunn
a ^kotlandi, og hefur hann orðið að sætta sig við lélegt kenn-
arastarf við háskólann í St. Andrews. Englendingar eiga sögu
mna miklu ýtarlegri og fullkomnari en Skotar. Sést bezt, hve
n9t við stöndum þeim að baki í þessum efnum þegar þess
Sáð, að aðrir eins sagnfræðingar eins og Froude, Gar-
^ner, Macaulay, Carlyle og Lecky hafa ritað um sum merki-
jrgustu tímabilin í sögu þeirra. Við stöndum meira að segja
m
langt að baki, því við eigum ekkert um okkar sögu,
j^m iafnast við The fiistory of the Irish State till 1014 eftir
Ur>c/oi
Alice Stopford Green, eða The Making of Ireland and its
eða
Leitt
n3, eða sögu írlands á Norðmannatímunum eftir Orphen,
s°9u Tudor- og Stewart-konungsættanna eftir Bagwell.
er það, en samt er það satt, að Skotar eru þjóð, sem
aðhvort þekkir ekki sögu sína eða blygðast sín fyrir hana.
^ eitt að lækna þetta mein, er því út af fyrir sig ærið
u*verk hinni hraðvaxandi nýskozku vakningu.
^r sögulegum ástæðum erum við óánægðir með skozka
nnmgu nútímans. Og eins og ótti drottins er upphaf vizk-
. ar> þannig er þessi óánægja okkar og gagnrýni á ástandið,
s °9 það er, fyrsti vorboði nýrrar aldar. Móðurmál okkar
fra í23 eru í niðurlægingu, þjóðernið fótum troðið í nafni
amfara, sem líkt og frelsið, reynist einatt ekki annað en