Eimreiðin - 01.01.1929, Blaðsíða 78

58
BÓKMENTAIÐJA ÍSL. í VESTURHEIMI eimreiðiN
Þannig yrkir sá einn, er föðurlandi sínu ann af hjarta, enda
hafa íslandi fá jafnfögur móðurljóð verið sungin og þau, er
Stephan söng ætljörð sinni, eða einlægari.
Stephan þorði jafnan að horfast í augu við sannleikann og
rann eigi af hólmi, þó fámenn væri fylgjendasveitin. Ádeilur
hans eru ljósastur vottur þess. Frumleiki skáldsins er einnig
eitt af höfuðeinkennum hans. Hann var >höfundur, sem engan
stælir«. Er þó eigi þar með neitað, að hann hafi orðið fyrir
áhrifum af öðrum í lífsskoðun. Mál hans, kjarnmikið og auð-
ugt, etv, ýtarlegrar rannsóknar vert, sama er um bragarhætti
hans, Á báðum þessum sviðum hefur hann numið ný lönd og
víðlend, Auðvitað hafa ljóð Stephans ekki farið á mis við
aðfinslur; mörg þeirra eru myrk talin og stirðkveðin, orða-
skipunin óþarflega flókin. Þar skal ekki um þráttað. Hitt mun
satt ve.ra, að ljóðgull hans liggur ekki ávalt laust fyrir. Grafa
verður til þess, en venjulega er þar góðmálmur í jörðu.
Stephan sfendur að vísu föstum fótum í íslenzkri mold, en
hann þroskaðist í ríkari starfs- og hugmyndaheimi. Þessvegna
eru ,ljóð hans svo fjölþætt. Hann hefur auðgað íslenzkt mál
áð nýyrðum og skáldskap vorn að bragarháttum og yrkis-
efnum. Og er gott að byggja í landnámi slíkra manna.
Sumum mun virðast, að hér hafi fremur verið bent á kosti
en galla greindra skálda, og er svo að vísu að miklu leyti>
enda er svo margt gott um ljóð þeirra að segja. Hitt er jafn-
rétt, að ýmislegt má að verkum þeirra finna, og það þá helzt,
að ofmikið sé tekið með í kvæðabækurnar, ekki nógu vel til
ljóðaválsins vandað, margt þar, sem hvorki hefur lífs- né list-
gildi. Þar eiga öll nefnd skáld nokkurn hlut að máli, mismun-
andi þó, nema ef vera skyldi Þorsteinn Þ. Þorsteinsson og
ef til vill ]ón Runólfsson. Hefur hinn fyrnefndi verið einkar
vandur að vali í bækur þær, sem hann hefur út gefið og
áður var vikið að. En sumir eru svo gerðir, að þeir vilja sjá
ált, sem skáld hvert hefur ritað, annars sé mynd þess ósönn
og ófullkomin. Aðrir kjósa fremur að sjá það svo að kalla
í sparifötunum einungis hið bezta, sem eftir það liggur,
Eflaust má deila um, hvort réttara sé.
Fjarri fer þó, að enn hafi taldir verið allir þeir Vestur-
Islendingar, sem gefið hafa út ljóðabækur. Enn má nefna