Eimreiðin


Eimreiðin - 01.10.1934, Page 49

Eimreiðin - 01.10.1934, Page 49
eimreiðin UM HLÁTUR 375 roest, þá komu hláturgusur frá þessum gestum, sem senni- lega hafa verið í leikhúsi í fyrsta sinni. Já, það voru gusur af hlátri. Ekki hjartanlegur, léttur hlátur, heldur slapp hlátur- >nn út úr þeim af því, að hann varð ekki byrgður. Af þessu voru töluverð óþægindi fyrir leikhúsgestina yfirleitt, og var auðsætt, að mönnum fanst þetta undarlegt og frekar háðulegt athæfi. Allir fundu, að þetta var fíflalegt, en um sjálfan mig er það að segja, að í allmörg ár á eftir var þeirri spurningu að skjóta upp í huganum ávalt við og við, hvernig á því stæði, að heimska og fíflskapur gæti birzt á þennan hátt. Svarið vafðist fyrir mér og gerir enn, eftir tuttugu ár. Þetta er ekkert undarlegt þegar þess er gætt, að af hinum almennu viðfangsefnum sálfræðinnar virðast fræðimennirnir eiga einna örðugast með að gera grein fyrir hlátrinum. Manni finst jafnan sem viðfangsefnið smjúgi á einhvern hátt út úr höndunum á þeim, þegar komið er að þeim skilgreiningum, sem snerta grundvallaratriði. Þeir gera góða grein fyrir því, hvað sé mönnum yfirleitt hlátursefni, en það virðist sérstak- iega örðugt að gera grein fyrir, hvers vegna þessi efni veki bessa krampakendu kippi og hljóðskelli, sem hlátur nefnist. En af þeim tilraunum til þess að gera grein fyrir hlátrinum, sem hafa orðið á mínum vegi, finst mér langsamlega mest til um tilraun William McDougalls, kennara í sálarfræði við háskólann í Harvard í Bandaríkjunum. Og mun ég nú leitast við að gera grein fyrir skoðunum hans um þetta efni á eins nuðskilinn og aðgengilegan hátt og mér er unt. A það hefur þegar verið bent, að menn hafi yfirleitt átt °rÖugt með að gera grein fyrir hlátrinum. Margar hlægilegar skýringar hafa komið fram á því, hvað hlægilegt sé. Maður- inn er eina jarðardýrið sem hlær. Og sé hægt að tala um hláturinn í sambandi við eðlishvöt, þá er það eina eðlishvölin, sem ekki er sameiginleg mönnunum og þeim dýrum, sem fionum eru nánust að skyldleika. Því nær allir höfundar, sem rætt hafa um hláturinn, hafa falið hann vera ijáning ánægjunnar eða gleðinnar, og því haia fiestar skýringar á hlátrinum miðað að því að gera grein fyrir vppsprettum ánægjunnar, sem talin var valda hlátrinum. En vér sjáum þegar, að vér komumst skamt þessa leið, er vér
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.