Eimreiðin - 01.04.1937, Qupperneq 57

Eimheiðin SJÁLI’STÆÐI ÍSLANDS OG SAMBANDSLÖGIN
177
'Bgaveíinum. Nefndin (Sambandslaganefndin 1918) bar svo
írain, eftir tiltölulega skamman tíma, frumvarp til íslenzk-
danskra sambandslaga, einróma, og síðan féllust stjórnir
beggja landanna (ríkjanna) þegar á það, án nokkurra breyt-
Inga, síðla í júlímánuði greint ár. Einnig Alþingi, sem kom
saman til aukafundar 1. sept. um sumarið, vegna þessa máls,
s<Xrnþykti þetta sambandslagafrumvarp óbreytt (með öllum at-
kvæðum gegn 1 í hvorri deild), — og loks kom málið til
Þjóðaratkvæðis í október 1918, og féllust lcjósendur landsins
a P°ó með nálega tólfföldum meiri liluta atkvæða. (Ríkisþing
^ana samþykti og frv. að sínum liluta). Og þetta alt gerðist
hraðar en nokkurn liafði órað fyrir.
Samningurinn varð þannig að lögum, sem staðfest voru af
konungi 30. nóv. 1918 — og gengu í gildi í. dezember sama ár.
Það vissu nú allir, er til þessara mála þektu, að með þess-
Uln )}Nýja sáttmála«, sambandslögunum, var ekki alt fengið,
Sein þjóðin þarfnaðist og landinu var nauðsynlegt, til þess
'ið oera að fullu frjáls þjóð og sjálfstætt land. En nndirstaða
°g uingerð var komin. Nú var um það að gera, hvernig vér
sjálíir bygðum ofan á og fyltum út í.
°g um það, hvernig það liaíi tekist á liðnum 18 árum,
Ulunu nú í dag að vonum ærið skiftar skoðanir. — En ég
niun þessu næst lýsa með nokkrum orðum höfuð-ákvœðum
Scirnbandslaganna, sem einnig leiddu af sér nýja stjórnarskrá
lyrir konungsríkið ísland (sem það nú hét), — og er hún
Icl 1920 (18. maí).
dansk-íslenzku Sambandslög eru í 7 köflum og
. gremum og voru upphaflega samin bæði í dönskum og
enzkum texta, sem báðir eru eðlilega jafn-réttháir.
, W'■ sambandslaganna ákvarðar, að Danmörk og ísland
seu frjáls og fullvalda ríki, í sambandi um einn og sama
nung 0g um samninginn, sem þau gera, enda skuli
^eggja ríkjanna tekin í heiti (þ. e. titil) konungs.
lit' þegar í upphafi slegið föstu, að í rétlarlegu til-
1 er enginn munur lengur á löndunum, Danmörku og ís
an i. I3au eru bæði iafn-rétthá. iafn-sildir aðilar. cru bæð
^’jáls
jafn-réttliá, jafn-gildir aðilar, eru bæði
°g fullvalda; og þau bindur nú ekkert annað saman en
og það, sem þau semja um.
12
1 . , u |/UU UII
,0dhöfðinginn (konungurinn)