Eimreiðin - 01.04.1941, Blaðsíða 49

EIM REIÐIN
UM VEÐURFAR OG BRIMMERKI
161
Suðurlandsundirlendinu, því stærstu og hættulegustu brimin
þar og þau, er fljótast dynja yfir, stafa af veðrabreytingum
á Atlantshafinu — þegar austanáttir og norðankuldar úr
vestur-íshafi (austan Grænlands) mætast.
Hvergi, hygg ég, að hægara sé að sjá til veðurs en af Suður-
íandsundirlendinu, einkum af því, að þar er sjóndeildarhring-
unnn svo víður og fjöll í fjarska. Blikurnar yfir þessu viða
haíi> sem tekur yfir hálfan sjóndeildarhringinn, boða svo marg-
visleg veðrabrigði. Þeir, sem veita þeim eftirtekt ár eftir ár,
geta séð af því, hvar þær byrja, livert þeim hnikar, hvort þær
hækka á lofti o. s. frv., hvaða veður er í vændum. Um þetta
saina veitir litblær þeirra ýmsar upplýsingar. Svo eru bliku-
^öndin, ekki sizt að vetrinum, og lausu skýin, — netþykknið
°g þokan uppi í loftinu, sem oft segja til um vinda og veður.
Ekki er það sjaldgæft i hægviðri, að telja megi vindfar úr
ö—4 áttum uppi i háloftinu. Sum þessi vindaför leita til jarðar
eHir ákveðinn tíma, sum ekki. Enn má ráða margt af veður-
öreytingum frá morgni til kvölds og þá ekki síður frá kveldi
Hl niorguns, svo og af veðurfari á vissum árstímum, t. d. milli
Ínibruvikna, þ. e. milli jafndægra haust og vor og sólstaðna
suniar og vetur. Gamlir menn veittu þvi mjög mikla athygli,
hvernig viðraði „upp úr Imbrunni“ og hvernig hann hagaði
SL1 um tunglkomur og kvartilaskipti, svo og hvernig viðraði
’’UPP úr fimmtunni“, þ. e. fimmtudegi stórhátiða, einkum
aska, enda var þá stórsti'aumur i rénum, eða straumkveikja
vðeins byrjuð. Allt þetta varð þeim veðurglöggu lifandi starf
ar lú °S ár inn: að lesa úr loftinu, ráða úr þvi og muna. Veður-
Sleggstu mennirnir töluðu jafnan litið um vizku sina i þessu
eini» en fóru eftir sínu höfði og varð gott af.
1 áll hét maður Eyjólfsson og lifði alla ævi í Eystra-íragerði
1 Stokkseyrarhreppi, afburðaformaður og sjóglöggur. Sat hann
s.)°mn stundum lengur en aðrir, þó að útlit væri ískyggilegt, —
en alltaf hafði hann rétta takið á sjónum, eins og komizt var
'•ði. Sjö ár reri ég á vegum þessa manns, kynntist honum vel
°ö hafði á honum mætur. Hann sagði mér margt af sjóferð-
11111 Slnum og um sjómerki, er boða veðrabreytingar og brim.
^ lleSar stórbrim eru, koma auðvitað öll þessi merki i ljós í
lllm slil» i fjörum inni. En þegar þau koma upp i blíðviðri
ll