Eimreiðin - 01.04.1941, Blaðsíða 108

220
ÓSÝNILEG ÁHRIFAÖFL
EIMREIÐJJí
engar tölur að sjá fyrir vitund
hins dáleidda manns. Hann
lauk við að leggja saman dálk-
inn hægra megin og lokaði svo
augunum aftur, samkvæmt
skipun minni. Síðan endnrtók
ég tilraunina á vikapiltinum.
Ég spurði leiðsögumanninn,
hvort hann yrði nokkurs var
um tölurnar, meðan hann væri
að leggja þær saman, og sagði
hann mér, að sér sýndist þær
minnka smám saman eftir því
sem sér miðaði áfram ineð að
leggja sarnan dálkinn. Ég
spurði svo vikapiltinn hins
sama, og sagði hann, að töl-
urnar yrðu sífellt daufari, eftir
því sem sér miðaði áfram með
samlagninguna. Skýringin á
þessu fvrirbrigði er sú, að í
dáleiðslu verður vitundarsvið-
ið miklu takmarkaðra en i
vpku. Ef gert er t. d. ráð fvrir,
að sjónskerpa hins dásvæfða
sé í byrjun tilrauna w/i», er hún
elílvi nema Vw þegar hann er
búinn að leggja saman 94» af
töludálknum. Þannig hafa %»
af sjónskerpunni farið í sam-
lagningarstarfið. Þegar dá-
svæfði maðurinn er búinn að
leggja saman %> af dálknum,
á hann aðeins %» eftir til að
sjá með, en afleiðingin verður,
að hann sér aðeins örsmáar
tölur eða daufar og ógreinileg-
ar. Alveg sama á við um hevrn
og samlagningarstarf (sjá um
þetta nánar í læknablaðinu
Lnncet frá 19. nóv. 1932).
Ég hef gert margar tilraunir
á dáleiddu fólki, sem sýna, að
því lægra sem dásvæfður mað-
ur stendur vitsmunalega, þeim
mun minni er sjónskerpa hans
i dáleiðslunni, en þá aftur að
sama skapi betri heyrnin. Hja
þeim, sem lægst standa vits-
munalega, er það nánast að-
eins hreyfiskynið, sem gerir
vart við sig, en hvorki heyrn
né sjón. Eins er auðvelt að
ganga úr skugga um, að jafn-
skjótt sem andleg þreyta tekur
að há hugsun dásvæfð rnanns,
breytist sjónskyn hans 1
heyrnarskyn og úr heyrnar-
skyni í hreyfiskyn. Með öðr-
um orðum: Sjónin breytist i
heyrn og hevrnin í athöfn-
Þetta styður illa þá kenningu
sumra sálfræðinga, að sjón-
skvnið sé frumstæðast allrar
hugsunar. Eg hygg, að þó að
myndtákn séu frumstæðs eðhs
í hugsanalífi mannanna, þá se
þó sjónskynið eitthvert full-
komnasta form hugsunar og
eitt af því, sem bezt styrku'
minnið, en án minnis getui’
ekki verið um neina þróuu
hugsanalífsins að ræða.
Aðrar tilraunir hef ég gerb
einnig á þessum afskekktu
slóðum, sem sýna hve auðveh