Eimreiðin - 01.01.1954, Page 25

eimreiðin
VIÐ ÞJÖÐVEGINN
5
greinum í blöðum landsins. Það var merkilegur
Hálfrar aldar áfangi í sjálfstæðisbaráttu vorri, sem náðist 1.
heimastjórn. febrúar 1904, er íslenzkur ráðherra, sem bar
ábyrgð gagnvart alþingi, og með aðsetri í
Reykjavík, setti hér á stofn ráðuneyti, Stjórnarráð íslands, al-
íslenzka stofnun, er síðan hefur starfað, aukizt og margfaldazt, í
sjón og reynd. En sú mikla útþensla og bólga, sem hlaupið hefur
* stjórnarkerfi landsins þessa hálfa öld, hefur að mörgu leyti
reynzt öfugþróun. Það leið ekki á löngu, að ráðherrarnir yrðu
þrír og síðar enn fleiri, hafa nú um nokkurt skeið verið sex, og
sumir spá enn aukningu. Að sama skapi hefur öðru embættis-
mannaliði fjölgað. Sigurður heitinn Þórðarson, fyrrv. sýslumaður,
taldi í „Nýja sáttmála" sínum, rúmum tuttugu árum eftir að
^yrsti innlendi ráðherrann hóf starf sitt, að þá væri búið að koma
upp 17—18 hundruð manna herliði af embættismönnum, sem færi
sífjölgandi, og þótti að vonum stefna til stórvandræða fyrir vora
iitlu þjóð. Hvað mundi hann segja, gæti hann litið upp úr gröf
sinni nú, á því herrans ári 1954? Síðan hefur ekki aðeins föstum
embættismönnum stórfjölgað, heldur er nú heimastjórn vor búin
að færa út kvíarnar þannig, að vér erum nú orðnir þátttakendur,
með ærnum kostnaði, í alls konar erlendum ráðum, auk allra
sendiráðanna, og höfum tekið á oss þær skyldur, sem hætt er við,
að erfitt reynist að uppfylla. Er þátttaka vor í alls konar alþjóða-
fáðum, kongressum og kjaftaþingum orðin svo víðtæk, að miklu
fneir líkist því, að vér værum stórveldi en kotríki. ísland er aðili
að Sameinuðu þjóðunum og Atlantshafsbandalaginu og ber að
standa þar við skuldbindingar sínar í einu og öllu. Ætla mætti
nú, að þátttaka vor í þessum tveimur samtökum hefði átt að
n*gja. En það var nú ekki aldeilis ætlunin. Síðan erum vér orðnir
sðilar að Evrópuráði, Norðurlandaráði og hver veit hverju! Það
9*ti verið fróðlegt fyrir fólkið í landinu að fá að heyra skýrt
°9 skorinort frá því greint, hvaða gagn vér hefðum haft af öllum
Þessum oflátungshætti í utanríkismálum. Vér erum sem sé ekkert
stórveldi, og engin ástæða til fyrir oss að reyna að lafa hvar-
vetna með, því að þar er enginn kenndur, sem hann kemur ekki.
Og hætt er við, að þátttaka vor í öllum ráðunum og þingunum
undanfarið hafi ekki alltaf orðið oss til sérlegrar sæmdar eða
9agns. Það væri sannarlega sú bezta gjöf, sem þing og stjórn
9æti gefið þegnunum, á þessum hálfrar aldar tímamótum frá því
að fyrsti íslenzki ráðherrann tók til starfa, að stíga á stokk og
strengja þess heit að fullnægja að vísu skuldbindingum vorum við