Eimreiðin - 01.01.1954, Page 69

EIMREIÐIN
UM ÞJÓÐSÖGUR
49
hans, Egill Bjarnason. Ber öllum heimildum saman um, að sú
brenna hafi farið fram 20. september 1654. Fáum dögum síðar,
eða nánar sagt 25. september, var þriðji maðurinn brenndur í
^aeli hinna tveggja, til „að fullnota þann eldivið, sem afgangs var“.
^ét hann Grímur Jónsson og hafði lært skrift af Þórði, en með
Grími þessum átti að brenna allar bókaskræður Þórðar. Tókst
Margréti að ná einhverju af þeim bókum og strjúka með þær. Var
Margrét Þórðardóttir þá yfirlýst sem galdranorn, enda hafði hún
l®rt skrift af föður sínum, sem var nær einsdæmi um ungar
stúlkur í þá daga.
Hófst nú látlaus eftirgrennslan og ofsókn á hendur þessari um-
^omulausu flóttastúlku, og er eftir henni lýst á Alþingi næstu
ai-in. Sýslumennirnir Þorleifur Kortsson og Jón Magnússon höfðu
dæmt: ,,að til rannsaks væri hún réttilega tekin, hvar sem hittist,
°g sektarstraff það hæsta eftir lögum þeim til dæmt, sem hana
hyldu ellegar dyldu, eður ráð með henni legðu, svo lög og réttur
bess vegna hindraðist." Biðja sýslumenn, að hvar sem Margrét
»hittist eður kann fram að koma, að hún takist og flytjist í
Strandasýslu undir rétt rannsak". Margréti er svo lýst: „vel að
Rieðalvexti, ljósleit, kinnbeinahá, léttfær og skynsöm í máli; kveð-
Ur nærri kvenna bezt“.
I samfleytt átta ár gekk á sífelldum rekistefnum og rannsókn-
um um galdramál Margrétar. Henni voru hvað eftir annað dæmdir
eiðamenn, er sóru hana ýmist seka eða sýkna. Loksins kom Mar-
grét fram fullum sýknunareiði að Kirkjubóli við Steingrímsfjörð
18. ágúst 1662, og sóru þar sum eiðvættin hana sýkna af öllum
galdraáburði, sem áður höfðu svarið hana seka, en að bera ein-
hvern galdraáburði, enda þótt saklaus reyndist og líflátshegning
^*gi við sektinni, var ekki talið refsivert í þá daga.
Eiðstafur Galdra-Möngu er enn til (Ny kgl. Saml. 1945, 4to,
hls. 228) og var á þessa leið:
»Til þess legg ég, Margrét Þórðardóttir, hönd á helga bók, og
Það segi ég almáttugum guði, að ég hef aldrei, ung né gömul, á
allri ævi minni galdur lært, ekki heldur með galdri eður fordæðu-
skap mein gert eður gera látið nokkurri karlmanns eður kven-
manns persónu, ungri né gamalli, ekki heldur gripum, fénaði eða
fjárhlutum nokkurs manns, né það af nokkrum fengið að gera,
°g í engum ráðum eður vitund þar um verið, hvorki með Þórði
heitnum Guðbrandssyni né neinum öðrum.“ ... (Hér taka eið-
vættin undir og sverja eiðinn með „hreinni samvizku særan og
vel særan verið hafa“ ....)
4