Eimreiðin - 01.05.1961, Blaðsíða 10

98
EIMREIÐIN
Það skal þó lekið fram að víða úti um land var 17. júní
Enein minnzt eins og vera bar, og á Rafnseyri, fæðingarstað
vakmng. Jóns Sigurðssonar, var efnt til veglegs hátíðahalds í
tilefni 150 ára afmælisins. Einnig má geta þess að ræðu-
menn dagsins við hin almennu og dauflegu hátíðahöld í Reykjavík minnt-
ust Jóns Sigurðssonar loflega að vanda, gátu helztu starfa hans og
hugsjóna, minntust þess einnig að háskólinn hefði verið stofnaður þenn-
an dag fyrir 50 árum og lýðveldið endun-eist fyrir 17 árum. En dagur-
inn í heild bergmálaði engan vakningarklið, bærði ekki neina hrifn-
ingarbylgju í brjóstum manna, gáraði vart yfirborð hversdagsleikans-
Tvennt var það þó, sem gert var til minningar unt Jón Sigurðsson. Annað
var sýning sú, sem efnt var til í þjóðminjasafnshúsinu á húsbúnaði, rit-
verkum og öðrum munum úr eigu hans, en hitt útgáfa tveggja merkra
bóka: Hirðskáld Jóns Sigurðssonar, sem prófessor Sigurður Nordal sa
um útgáfu á og Á slóðum Jóns Sigurðssonar, eftir Lúðvik Kristjánsson-
En þá er líka flest talið, sem gert var til þess að minna á 150 ára afmælið>
utan það, hvað dagblöðin gátu þess með greinum um Jón Sigurðsson-
Aldamótamennirnir voru þó heitari í andanum, er þeir
Heitari í minntust aldarafmælis Jóns Sigurðssonar 1911 og stofn-
andanum. uðu liáskólann á fæðingardegi hans. Þá var þjóðleg
vakning og sjálfstæðisbaráttan enn í brennipunktn
Kannski voru líka störf Jóns Sigurðssonar þá enn ferskari í huguin
manna, en nú. Þá var meðal annars skrifað um hann í Skírni á þessa
leið: ... „En það voru svo sem ekki eingöngu sambands-stjórnarskrár- og
fjárhagsmálin ein, sem Jón Sigurðsson lét sér umhugsað um, heldui'
allt, sem til menningar horfði og þjóðþrifa. Hann barðist fyrir algjörðu
verzlunarfrelsi og leiddi það til sigurs. Hann ritaði um endurbætur á
latínuskólanum og flutning hans til Reykjavíkur, um stofnun presta-
skóla, læknaskóla, lagaskóla, gagnfræðakennslu, búnaðarskóla og öll-
um þessum skólum hafa tillögur hans reynst sigursælar.“
Það var því engin tilviljun að Háskóli íslands skyldi
Háskóiinn tengdur minningu Jóns Sigurðssonar með því að stofna
50 ara- hann á fæðingardegi lians, en háskólin var settur í fyrsta
sinni 17. júní 1911, þótt ekki tæki hann til starfa fyrf
en í október um haustið, og 6.-7. október næstkomandi verður hálfrar
aldar afmælisins minnzt með veglegri háskólahátíð. Þegar liáskólinn
tók til starfa sameinuðust Jrar í einn skóla gömlu embættismannaskól-
arnir þrír, prestaskólinn, sem stofnaður var 1847, læknaskólinn, sem
stofnaður var 1876 og lagaskólinn, sem stofnaðnr var 1908, og loks bætt-
ist heimspekideildin við, þannig að strax í upphafi urðu deildir skól-
ans fjórar, guðfræðideild, læknadeild, lagadeild og heimspekideild-
Fyrsta árið voru 45 stúdentar innritaðir í skólann, en prófessorar voru
9, Jjar af 2 í guðfræðideild, 2 í læknadeild, 3 í lögfræðideild og 2 í heim-