Eimreiðin - 01.05.1961, Blaðsíða 94

VOPNTN KVODD------------------
Eftir Helga Sæmundsson.
Ernest Hemingway er valalaust: áhrifaríkasta sagnaskáld tuttug
ustu aldarinnar, og ber margt til. Sumir telja, að stílsnilldin m^1
úrslitum um ritfrægð hans, og vissulega er hún frábær, stafafjold'
inn sparaður eins og í símskeyti til þess að forðast óþarfar mála
lengingar, en hnitmiðuð áherzla lögð á að velja rétt orð og bl,a
þeim stað, þar sem þau eiga heima. Þó er kannski frásagnartækmu
mesti galdur Jressa töframanns, enda fellur hún aðdáunarlega a
stílnum. Loks ber þess að gæta, að skáldskapur Hemingways stendu1
í tákni mikillar persónulegrar lífsreynslu. Hann sá og fann örlaga
fjallið kasta löngum og dimmum skugga, og þar gerast sögur haus'
stríð og vonleysi í sambýli við ást og lífsnautn og dauðinn þess vegua
löngum á næsta leiti. Hemingvvay virðist í fljótu bragði óamerískaú
ur þeirra Bandaríkjamanna, sem komið hafa við sögu heimsbók
menntanna síðustu áratugi. Hann mótast af þremur Evrópusty!J
öldum, sem maður og skáld, en þegar bækur hans eru lesnar ofa'1
í kjölinn, kemur eigi að síður fullvel í ljós, að hann man átthaga
sína og uppruna. Snjöllustu smásögur Hemingrvays bera því óræ^1
vitni, en ef til vill eru J:>ær tindurinn í skáldskap hans. Þar er a
verki amerískur heimsborgari, sem þekkir ættlandið og veröldiu3
tvennum skilningi. Og það er eins og Hemingway hafi löngum gTlin
að ósköpin, sem hann slapp við, þó að oft munaði mjóu, þangaó tl
hann handlék veiðibyssuna síðasta sinni og féll fyrir voðaskotiu11'
Enginn rithöfundur samtíðarinnar hefur boðið dauðanum byrgi1111
í líkingu við hann, og mun Jrar fleira hafa til komið en karlmenns^
an. Ríki Hemingways var á landamærum lífs og dauða. Nauðug111
eða viljugur ól hann þar aldur sinn undir þeim forlagafjöllum, sel11
draga nafn af hel og hildi. Þess vegna fannst honum allt tilgall§S
leysi nema að lifa eða deyja. „
Skáldsögur Hemingways, sem mestu máli skipta, eru „A Farew^.
to Arms,“ „To Have and Have Not“, „For Whom the Bell ToHs
og „The Old Man and the Sea“. Allar hafa þær verið þýddat
íslenzku, en víst engin komizt nógu vel til skila, þó að ærin muu111