Eimreiðin - 01.09.1967, Blaðsíða 19

SIR WILLIAM CRAIGIE
199
Meðan stríð og styrjöld hörð
steypa þjóðum Týs í glímur,
langt frá ísa ljósri jörð
lesið hef ég Ingólfsrímur.
Hresstu bæði hug og sál
hagar þínar, Símon, bögur,
fjörgar ennþá íslenzkt mál,
er það hermir fornar sögur.
Þessar vísur eru prentaðar í „Sagnakveri", sem Snæbjörn Jónson
gaf út á aldarafmæli Símonar 1944, og þess getið, að þær séu
ortar 1914 eða 1915. Craigie orti fleira undir bragarháttum rímna.
Svo sem kunnugt er, hefur forlag Munksgaards í Kaupmanna-
höfn gefið út ljósprent af mörgum íslenzkum skinnbókum. Árið
1938 gaf Munksgaard út ljósprent af rímnabók þeirri, sem elzt er
og mest allra handrita, sem rímur geyma, skinnbókinni 604, 4to
í Árnasafni, sem oft er nefnd Staðarhólsbók. Hún mun skrifuð
1540 eða skömmu síðar, og rímurnar í henni eru ortar fyrir siða-
skipti. Craigie reit formála við útgáfuna. Hann sýnir ljóslega, hver
nýjung það var í íslenzkum bókmenntum, er rímnagerð hófst, og
gefur stutt en glöggt yfirlit um miðaldarímur, einkum bragar-
hætti. Hann bendir á þær miklu vinsældir, sem rímur nutu með
íslendingum öld fram af öld, og gildi rímnanna, sérstaklega um
verndun og viðhald íslenzkrar tungu.
Mesti skerfurinn, sem hann lagði til þekkingar og skilnings á
rímum, er „Sýnisbók íslenzkra rímna frá upphafi rímnakveðskapar
til loka nítjándu aldar,“ sem kom út í þrem allstórum bindum
1952, en þá fyllti Craigie 85 ár. Hann skiptir sögu rímnanna í
þriú tímabil, fyrsta tímabil frá upphafi rímnakveðskapar til 1550,
annað tímabil frá 1550 til 1800 og þriðja tímabilið er 19. öldin.
Hverju tímabili er helgað eitt bindi bókarinnar. Fyrir hverju
bindi er sérstakur inngangur, auk formála, en Snæbjörn Jónsson
þýddi formála og innganga á íslenzku. í formála fyrsta bindis gerir
Craigie þá grein fyrir bókinni, að markmið hennar sé „að gera
það mögulegt íslenzkum lesendum og erlendum að öðlast hug-
mynd um uppruna, einkenni og sögu rímna yfirleitt, með nægileg-
um dæmum til þess að sýna ýmsar gerðir þeirra, yrkisefni og bragar-
hætti á þeim tímabilum, sem hentugast er að skipta sögu þeirra í.“