Eimreiðin - 01.01.1968, Blaðsíða 63

USTAMANNALA UN
53
að höfundarnir sjálfir eiga ekki svo lítinn hlut að öflun þeirra
tekna, sem ríkissjóður hefur af söluskatti á íslenzkum bókum. Af
útsöluverði bókar, sem kostar 300 krónur, greiðast nú kr. 22,50 í
söluskatt, og mundi því söluskatturinn nema 45 þúsund krónum
af slíkri bók, sem seldist í 2000 eintökum, sem ekki er óalgengt
um íslenzkar bækur.
Það skal þó tekið fram, að söluskattur á bækur hefur aldrei verið
vinsæll meðal rithöfunda, þar sem hann hefur fremur verið bóka-
útgáfu í landinu til óþurftar. En úr því að hann á annað borð er
orðinn staðreynd, sem viðgengizt hefur um mörg ár, er ekki óeðli-
legt að þeirri hugmynd sé varpað fram, hvort ekki sé nær að þessi
skattur sé notaður til styrktar skáldum og rithöfundum í stað þess
að hann renni í ríkissjóð, en Alþingi þá um leið losað við það að
þurfa að ætla þeim fjárveitingu á fjárlögum af því fé, sem varið er
til listamannalauna.
Og það er einmitt þessi hugsun, sem liggur að baki áðurnefndu
frumvarpi Þórarins Þórarinssonar, en í greinargerð með því segir
meðal annars:
,,Eins og frarn kemur í þessu frumvarpi að lögum um laun handa
listamönnum, skáldum og rithöfundum, er gert ráð fyrir því að
skipta úthlutuninni í tvennt, þannig að myndlistarmenn, hljóm-
listarmenn og leiklistarmenn fái úthlutað fé af þeirri upphæð, sem
til þessa hefur verið varið til listamannalauna á fjárlögum, en skáld
og rithöfundar fái úthlutað fé af upphæð, sem ákvarðast af söluskatti
af bóksölu hverju sinni. Þá er einnig í þessu frv. ákvæði um úthlut-
un starfsstyrkja.
Vegna óviðunandi ástands í málefnum listamanna, skálda og rit-
höfunda á undanförnum árum, að því er varðar listamannalaun,
verður ekki undan því skotizt lengur að gefa þessum málum nánari
gaum og leita að einfaldari og varanlegri lausn. Það er staðreynd,
sem margsinnis hefur verið bent á af samtökum listamanna, að lista-
mannalaunin hafa alltaf verið að minnka, og hefur upphæðin hvergi
nærri haldizt í hendur við verðþenslu undanfarinna áratuga. Upp-
hæðin, sem nú er veitt, kemur alls ekki að því gagni, sem henni er
ætlað, og vekur sársauka og leiðindi ár hvert í röðum þeirra manna,
sem þjóðin kallar á öðrum fremur til að gera veg hennar stóran.
Hin fyrri einangrun íslands er rofin. Því fylgir ákveðin hætta,
°g er það viðurkennt af öllum. Þeir, sem í raun og veru hafa mest
áhrif á aldarandann og viðhorfin til þjóðernis og tungu, eru þeir,