Eimreiðin - 01.01.1968, Blaðsíða 67

Ólaíiir Þorvaldsson:
ÞAÐ ER EINHVER AÐ KOMA
Þegar þessi íau, óbrotnu orð
voru sögð inni í bænum eða köll-
uð inn í hann, fóru þeir, sem inni
voru og gátu dregið sig að glugga,
á kreik til þess að reyna að sjá úr
bvaða átt gestakomu bæri eða
reyna að þekkja komumann, ef svo
nálægt væri kominn bænum. Væri
maðurinn með hund sér til íylgd-
ar, sagði hundurinn oft fyrri til,
hver þar færi, heldur en maðurinn
sjálfur. Þetta gilti þó einkum um
menn af nálægum bæjum.
Gestakoma, einkum væru menn
lengra að komnir, var ávallt nokk-
ur tilbreyting fyrir fólk afskekktra
hýla. Allir sögðu einhver tíðindi.
einkum ef frá sjó komu eða fjar-
laegum sveitum. í þá tíð höfðu allir
einhverjar fréttir að segja. Þá voru
engin eða sjaldan blöð, ekki útvarp,
sjónvarp eða önnur fréttatæki, sem
voru komin á undan með fréttirn-
ur. A þeim tíma, sem hér verður
sagt frá, voru gestir, jafnvel hinir
svonefndu umferðamenn eða flakk-
<*rar, aufúsugestir á flest heimili.
Nú er þetta fólk, ef nokkurt er, til
Uifar og trafala fyrir það fáa fólk,
sem á bæjum er almennt, svo sem
uú er komið. Þetta finna margir
gestir eins og lieimafólkið og það
þótt allt sé gert fyrir gesti og gang-
andi, sem bezt verður í té látið.
Flestir íslendingar, sem það
mörg ár eiga að baki, urðu að
stökkva, klifra eða skríða yíir þá
ósýnilegu línu, sem skilur á milli
tímabils þess, sem við nelnum ald-
ir, en hver öld felur í sjálfri sér
eitt hundrað ár. Þó aðeins smátt
hundrað, en stórt hundrað inni-
hélt töluna eitt hundrað og tutt-
ugu. Líklega hefur stórt hundrað
ár aldrei verið lagt í eina öld.
Þótt fjöldi manns hali á öllum
tímum farið yfir þessa ósýnilegu
línu eða taug, sem enginn sér, en
allflestir vita þó af, þá l'ara þó
fæstir það nema einu sinni. Eng-
inn getur heldur snúið til baka
og horfið aftur til hennar, sem þeir
fóru af, \egna þess að í þeirri merk-
ingu er lnin sokkin í djúp aldanna,
kemur aldrei til baka.
Og þó var sem ekkert breyttist,
þótt komið væri í nýja öld, engin
hvilft sjáanleg þar, sem gamla öld-
in sökk eða hvarf í djúp aldanna,
eins og sýnilegt var, jjegar kirkjan
og garðurinn í Hruna sökk. Nei,
hér sáust engin ummerki, jjótt ein
gönntl öld sykki. Flest verður á
morgun, eins og í gær. En breyt-
ingin kom, hún kom bara eins og
skáldið segir um vorið: „Smátt og
smátt.“ Það var ekki breytingin,
framþróunin í einum eða öðrum