Eimreiðin - 01.01.1968, Síða 70

F.IMREIÐIN
60
Indriða Einarssonar. Allt var þetta
til að styrkja trú barna og ungl-
inga á tilveru útilegumanna. Síðar
var ég kjörinn til að leika einn af
útilegufélögum Skugga-Sveins. Ég
held, að í það hlutverk hafi ég
lagt alla mína sál og sannfæringu,
að þar væri ég lifandi dæmi um
útilegumann, sem eitt sinn hefði
lifað, verið til.
Jörð sú, sem foreldrar mínir
bjuggti á, var í þann tíma ein af
útvörðum kaupstaðarins við Hafn-
arfjörð. Sú jörð, As í Garðahreppi,
sleit upp mínum barns- og ungl-
ingsskóm. Ég, sem man þennan
stað i áttatíu ár, sé nú, hve allt er
orðið þar breytt. Ásfjall, hæsta
hæð umhverfis Hafnarfjarðar, holt
og aðrar hæðir er allt orðið svo
lágt og lágkúrulegt, næstum því
„neflaus ásýnd“. I>að er sent allt
stefni, dautt og lifandi, að einni
óhugnanlegri allsherjar sléttu, þar
sem hvergi er skjóls að leita.
Jörð foreldra minna lá nokkurn
spöl eða rösklega hálfrar stundar
gang frá aðalbyggð kaupstaðarins,
og mátti segja utan allra þjóð-
brauta. Þó kom ei ósjaldan fvrir,
að gesti bæri þar að garði, einkum
að vetrarlagi. Þessir gestir, sem þá
voru nefndir langferðamenn, voru
aðallega bændur og búalið Krýsu-
víkursóknar, þar með taldir Vig-
dísarvallamenn. Þá mátti segja, að
hvert býli Krýsuvíkursóknar væri
setið og tvíbýli á stöku jörð, svo
sem í Stóra-Nýjabæ og Vigdísar-
völlum. Nú hefur hönd dauða og
auðnar farið þar um garða og máð
allt líf út. Um hlaðið í Ási áttu á
stundum fleiri leið heldur en Krýs-
víkingar, svo sem menn af vestustu
bæjum í Selvogi, einnig frá aust-
ustu bæjum Grindavíkur. Það voru
þessir menn. sem urðu í mínum
augum og í luiga mínum útilegu-
menn, einkum á vetrum, þegar til
þeirra sást koma lieimundir, fann-
barðir, kafandi ófærðina, oft eitt-
hvað berandi og þá styðjandi sig
við langa fjallastafi.
Til gamans nefni ég liér nokkr-
ar gestakomur, sem settu að mér
nokkurn hroll á meðan allt var í
óvissu, hverjir væru á ferð. Þessi
atvik, sem hér verða greind, skeðu
á síðustu árum hins níunda tugar
og fram á síðasta tug nítjándu ald-
ar.
Það var nálægt miðþorra. Harð-
indatíð hafði lengi staðið, snjór
var mikill og sífellt bættist við.
Undir rökkur fengum við systkin-
in tvö að fara um stund út til
viðrunar. Systir mín var nokkrum
árum eldri en ég og hafði hún því
alla forystu í leikjum og sleðaferð-
um í brekkum túnsins. Veður
mátti kallast allgott, næstum því
logn, en jrykk ofandrífa, svo að
ekki sást nema spöl frá sér. Allt
í einu komum við auga á mann,
sem okkur sýndist hvítur af fönn
og mjakast heim að túninu og kem-
ur úr þeirri átt, sem allir komu
úr, sem yfir fjöllin koma. Útilegu-
maður var vitanlega það fvrsta,
sem okkur kom í lntg. Við jirifum
í sleðabandið og flýttum okkur
sem mest og inn í bæ, inn í eld-
hús til eldakonunnar, þar eð
styttra var jjangað heldur en í bað-
stofu til foreldra okkar. Við stynj-
um upp af mikilli mæði og ótta,