Ægir - 01.10.1983, Page 28

markaði. Á sjöunda áratugnum eykst hlutdeild
E.B.E. ríkjanna aftur og kemst upp í 22% hlutdeild
af verðmæti árið 1965, vegna mikillar sölu á þorsk-
fiskflökum til Bretlands það ár.
Hagsmunaárekstrar við Breta og önnur E.B .E. ríki
hófust fljótlega eftir útvíkkun fiskveiðilögsögunnar
árin 1952, 1958,1972,1975. Áhrifin voru mest í Bret-
landi þar sem áhrifamenn í bresku togaraútgerðinni
höfðu sterk ítök hvað varðar vörudreifingu á fiskaf-
urðum og almennt í fiskiðnaðinum. íslendingar áttu
lengi vel í erfiðri samkeppnisaðstöðu vegna tollamála
og vegna stöðu sinnar utan markaðsbandalaga Ev-
rópu. Þessi atriði áttu mikinn þátt í að útilutningur
íslendinga til ríkja E.B.E. dróst verulega saman. Á
fyrri hluta áttunda áratugarins fór hlutdeild E.B.E.
ríkjanna minnkandi af fyrrgreindum ástæðum. Árið
1976 var hlutdeildin komin niður í um 4% af verð-
mæti. Með inngöngu í E.F.T.A., viðskiptasamning
við E.B.E. og lausn landhelgisdeilunnar vorið 1976,
gjörbreyttist sölu- og markaðsaðstaðan til hins betra.
Síðustu þrjú árin hefur hlutdeild E.B.E. ríkjanna
verið um 22% af verðmæti útfluttra frystra botnfisk-
tegunda. íslensku útflutningsfyrirtækin hófu mark-
vissa og skipulega markaðsstarfsemi í E.B.E. ríkj-
unum í kjölfar þeirrar lausnar, sem fékkst á land-
helgismálinu. Á sama tíma hefur verðmætahlutdeild
útfluttra frystra botnfisktegunda til Bandaríkjanna
minnkað úr 86% í um 64% á síðasta ári. Þetta kemur
vel í ljós á línuriti 1, sem sýnir verðmætahlutdeild
útflutnings á frystum botnfisktegundum til helstu
markaðssvæða.
Línurit nr. 1. Verðmœtahlutdeild útflutnings á frystum fiski til helstu
markaðssvœða (botnfisktegundir).
5. Útflutningur til ríkja innan Efna-
hagsbandalags Evrópu.
Nú verður litið á útflutning íslendinga til einstakra
ríkja innan Efnahagsbandalags Evrópu. Þegar þróun
útflutnings er skoðuð fyrir einstök ríki kemur í ljós,
að um og yfir 90% af verðmæti frystra botnfiskteg-
unda fer til þriggja landa, Bretlands, Frakklands og
Vestur-Þýskalands nú hin síðustu ár. Milli 1950 og
1960 fór hlutfallslega mikið magn til Hollands af
heildarútflutningi til Efnahagsbandalagsins. Til ann-
arra ríkja innan bandalagsins er um sáralítinn útflutn-
ing að ræða. Það er því ljóst, að útflutningur til
E.B.E. byggist á framangreindum þremur löndum-
Þetta kemur vel í ljós á töflu nr. 2 sem sýnir útflutning
á frystum botnfiski til ríkja innan E.B.E.
Þegar litið er á útflutning á frystum botnfisktegund-
um til Efnahagsbandalags Evrópu þá er alveg ljóst, að
ekkert mark.aðssvæði hefur aukið innflutning sinn
eins mikið hlutfallslega eins og E.B.E. Árið 1976 var
Tafla 1. Útflutningur á frystum fiski 1947-1982 eftir löndum (botnfisktegundir) á verðlagi hvers árs.
Lönd: magn í tonnum 1947 verðm. hlutd. i þús. af kr. verðm. % magn í tonnum 1950 verðm. hlutd. í þús. af kr. verdm. % magn í tonnum 1955 verdm. hlutd. í þús. af kr. verðm. % magn í tonnum 1960 verðm. hlutd. íþús. af kr. verðm. % magn í tonnum 1965 verðm. íþús. kr. i hlutd- 4 verðrn- %
E.B.E 15163 438 63 4397 164 20 1102 60 2 8829 1164 13 16194 2756 22
Bandaríkin . . . 1086 24 3 7409 352 44 10888 701 27 18306 2938 33 28153 7331 59
Sovétríkin .... 7840 190 27 23789 1241 47 27341 3407 38 10398 1983 16
Önnurlönd . . . 1348 39 7 6966 288 36 10588 643 24 9958 1455 16 1916 365 3
Samtals: 25437 691 100 18772 804 100 46367 2645 100 64434 8964 100 56661 12435 100
1970 1976 1980 1981 1982
E.B.E 7638 3004 7 4175 8221 4 28730 275116 22 29718 382889 22 27039 577744 21
Bandaríkin . . . 57377 33725 74 63717 193149 86 71010 836173 66 61645 1122092 65 57994 1779107 64
Sovétríkin .... 23440 7331 16 13877 20114 9 21149 147318 11 20374 206058 12 22948 374323 14
Önnurlönd . . . 3885 1291 3 2311 3328 1 1728 16574 1 665 6020 1 1401 23956
Samtals: 92340 45351 100 84080 224812 100 122613 1275181 100 112402 1717059 100 109382 2755130 100
532-ÆGIR