Tímarit lögfræðinga - 01.09.1951, Qupperneq 45

Lögbókarfrumvarp Vindings Knuse
215
lega sama lögbókin. 1 suraum efnum eru hagir þeirra svo
ólíkir, og á sumum sviðum hefur þróun réttarins verið svo
ólík, að sitt hentar hverri þjóð, og á þetta einnig við sum
svið einkamálaréttarins. 1 frumvarpi Vindings Kruse eru
t. d. engin ákvæði um óðalsrétt. Ég býst við, að Norðmönn-
um myndi þykja það æðimikil vöntun í borgaralegri lögbók
sinni, ef þar væru engin ákvæði um óðalsrétt, jafnlanga
sögu og óðalsrétturinn á sér með þeim og jafnmiklu máli
og hann skiptir enn í dag í því landi. Sama máli mundi
gegna um oss, ef hinn nýi óðalsréttur, sem nú hefir verið
lögtekinn, á sér nokkra framtíð. Ég gat þess áður, að kafl-
inn um leigu í frumvarpinu tekur aðeins til leigu á hús-
næði til íbúðar eða til atvinnureksturs. Efalaust þætti oss
Islendingum betur fara á því, að ákvæði um ábúð jarða,
þar á meðal erfðaábúð, og raunar um fleiri tegundir fast-
eignaleigu, væri að finna í lögbók vorri, að þar væri lands-
leigubálkur rétt eins og í Jónsbók. Framhjá þessum málum
er gengið í frumvarpinu vegna þess, að óhugsandi var að
samhljóða ákvæði yrðu sett um þau.
Það mun verða affarasælast að hverfa frá öllum fyrir-
ætlunum um^samhljóða norræna lögbók. Hitt er annað mál,
að ef hvert þessara landa setur sér sína eigin lögbók, þá
getur það verið heppilegt að þau hafi samvinnu um það
sín á milli og reyni að samræma réttarreglurnar á þeim
sviðum, þar sem það telst hægt og hagkvæmt.
Vinding Kruse segir í formála lögbókar sinnar, að líta
beri á hana aðeins sem bráðabirgðafrumvarp, uppkast að
lögbók, sem væntanleg norræn laganefnd myndi geta notað
sem samningsgrundvöll, og vissulega verður að telja
frumvarp hans vel til þess fallið, hvort sem um væri að
ræða samningu lögbókar eða smíði laga um einhver ein-
stök réttaratriði. Myndi að því verða mikill vinnuléttir, og
þótt þetta verk hans hefði ekki annað gildi, þá væri það þó
næsta þakkarvert. Ég mun ekki fara að ræða einstök atriði
frumvarpsins. Höfundurinn hefir tekið hin samnorrænu
lög um einkaréttarmálefni óbreytt að mestu upp í frum-
varp sitt. Þar sem lög hinna einstöku þjóða skilur á, kveðst