Tímarit lögfræðinga - 01.08.1978, Blaðsíða 32

þýðir þetta?“ Og ég svara. Það þýðir: „Hvor aðili skal bera sinn
kostnað af málinu.“ „Nú, af hverju sagði dómarinn það þá ekki?“
Ég segi það líka.
Nei, hér þarf að verða á breyting — helst formbylting — í líkingu
við það, sem varð, þegar Meistari Þórbergur gekk fram á sviðið í
„Hálfum skósólum“, og síðar „Bréfi til Láru“.
Þó að hinn málfarslegi vandi við dómasamningu sé nokkur hér á
landi, þá er hann þó hreinir smámunir miðað við það, sem víða þekk-
ist erlendis. Það vill svo til, að ég hefi nokkur undanfarin ár verið
fulltrúi fslands í nefnd á vegum Evrópuráðsins, sem kallast á ensku
því langa nefni: „Committee of Experts on Economic and Other
Obstacles to the Access of Justice inter alia Abroad.“ 1 þessari nefnd
hefir það komið fram, að í sumum löndum Evrópu, t.d. Englandi,
Frakklandi og Grikklandi, hefir myndast slíkt ginnungagap milli
venjulegs tahnáls og lögfræðilegs ritmáls, að almenningur í þessum
löndum er hættur að skilja verulegan hluta lagamálsins. Þess vegna
hafa nú víða í þessum löndum verið settar á stofn nefndir, sem hafa
það hlutverk að einfalda málið á lögfræðilegum skjölum og dómum,
leggja niður latneska frasa og fornyrði og færa málið til nútímahorfs.
Nefnir þessar eru skipaðar lögfræðingum, málfræðingum og náttúru-
lega sálfræðingum og félagsráðgjöfum. Þessi ráð senda frá sér fyrir-
mæli og tilskipanir til dómara og lögmanna um það, hvaða orð megi
nota og liver ekki. En svo slæmt er nú ástandið ekki hér, því að hér
getum við sjálfir bætt úr því og það skulum við gera. En nóg um mál-
farið.
Lengd dóma:
Og þá sný ég mér að lengd dóma. I 193. gr. einkamálalaganna segir
m.a. um þetta: „Dómar og úrskurðir skulu vera svo glöggir og skýrir
sem kostur er á“, og ennfremur, að í þeim skuli g'reina „málsatvik
og málsástæður þær, er máli þykir skipta.“ Þessi ákvæði eru að vísu
nokkuð teygjanleg, og meta verður það í hverju falli, hvað dómur þarf
að vera langur, til þess að ákvæðum þessum sé fullnægt. Það hlýtur
að fara eftir málsefninu hverju sinni. En ég tel æskilegast, að dómar
séu stuttir og að það sé hin rétta túlkun á ákvæði 193. gr. eml. að
að dómar eigi að vera „glöggir og skýrir.“ Og ég þekki engin dæmi
þess, að héraðsdómur hafi verið ómerktur á þeirri forsendu, að hann
hafi verið of stuttur. Enda teldi ég ekki stætt á því, að minnsta kosti
ekki á meðan málavöxtum er ekki beinlínis ranglega lýst. Hins vegar
78