Tímarit lögfræðinga - 01.08.1978, Blaðsíða 49

húsinu sama dag og verðlaunaafhendingin fór fram, m.a. í því skyni að fagna
því, að samtökunum skyldi hlotnast þessi heiður. Meðal viðstaddra voru for-
seti íslands og forsetafrú. Þar talaði skáldið og nobelsverðlaunahafinn Halldór
Laxness. Ennfrerr.ur fyrsti formaður íslandsdeildarinnar Björn Þ. Guðmunds-
son borgardómari og núverandi formaður Margrét R. Bjarnason stud. jur.
Listamenn komu fram. Samkoma þessi tókst vel í alla staði.
Nokkrum dögum áður hafði fulltrúi A.l. hjá Sameinuðu þjóðunum afhent
framkvæmdastjóra þeirra, Kurt Waldheim, áskorun um, að allir hugsjónafangar
verði látnir lausir, undirritaða af rúmlega einni milljón manna, m.a. nokkrum
þjóðhöfðingjum, fjölda þingmanna og stjórnum tuga alþjóðlegra samtaka, sem
hafa innan sinna vébanda 80 milljónir manna í 133 þjóðlöndum.
í Stokkhólmi var þessa daga haldin á vegum A.l. alþjóðleg ráðstefna um
afnám dauðarefsingar, sem er eitt af aðalstefnuskrármálum A.l. eins og að
framan getur. Ráðstefnuna sóttu tæplega 180 manns frá 50 þjóðlöndum.
Undirritaður sótti ráðstefnuna fyrir hönd íslandsdeildarinnar. Á ráðstefnunni
var samþykkt stefnumarkandi yfirlýsing um afnám dauðarefsingar, sem birt
er á öðrum stað hér í tímaritinu.
Segja má, að verðlaunaveitingunni hafi þannig á vegum heildarsamtakanna
verið fagnað með auknu starfi og starfssviði. Að sjálfsögðu höfðu þátttak-
endum áður borist fréttir af verðlaunaveitingunni, en henni virtust allir taka
með ró, og vakti hún lítið sem ekkert umtal á ráðstefnunni. Verð’aunapening-
urinn var til sýnis og gekk manna á milli og gátu þeir snert sem vildu.
Þótt starfandi fólk í A.l. hafi e.t.v. látið sér færra um finnast en gera hefði
mátt ráð fyrir, er vafalaust, að veiting friðarverðlaunanna hefur vakið aukna
athygli á starfsemi samtakanna, og er það mikils virði. Við sem störfum í ís-
landsdeildinni, höfum orðið þess vör, að fleiri veita fjárstuðning en áður, og
fleiri virðast vita, hvað samtökin eru og að hvaða málefnum þau vinna.
Ýmsar verðlaunaveitingar þykja fremur hégómlegar og kunna að vera það
í raun. Nobelsverðlaun hafa sjaldnast sætt slíkri gagnrýni. Því má og ekki
gleyma í þessu tilviki, að samtökin fengu ávísun á 670 þús. norskar krónur,
sem bæta munu nokkuð úr fjárskorti þeirra. Ekki hefur endanlega verið ákveð-
ið hvað verður gert við þetta fé, en líklega verður því að verulegu leyti varið
til þess að koma á fót deildum A.l. í löndum, þar sem engar eru fyrir og
þörfin brýn.
Víða um heim eru samtök og einstaklingar, sem berjast fyrir auknum mann-
réttindum, og ennfremur því, að menn nái þeim rétti, sem löggjöf veitir þeim.
Þó virðist nú um stundir, að óréttlæti og virðingarleysi fyrir mannréttindum
sígi á í þeirri baráttu og hafi betur. Það er ískyggileg þróun, ekki síst þegar
hún gerist á öld, er mannkynið hefur náð hvað lengst á mjög mörgum sviðum.
Vonandi hefur veiting friðarverðlauna Nobels til A.l. gefið baráttusveitum
mannréttinda aukna viðspyrnu og aukinn mátt.
FriSgeir Björnsson.
95