Tímarit lögfræðinga - 01.10.1985, Page 54

á að kynna sér efni hans, en að efni bankans sé ekki gefið út fyrr en
útskriftum úr honum er dreift. Hvaða afleiðingar hefur það í för með
sér að upplýsingabanki er ekki gefinn út um leið og skráning upplýs-
inga fer fram? Á að líta svo á að verndin stofnist alls ekki eða að
verndin haldist endalaust á þeim hlutum hans sem aldrei eru gefnir
út? Fyrri lausnin er í ósamræmi við það meginsjónarmið höfunda-
réttarins að verndin stofnist um leið og verk hefur orðið til og sú
síðari er í hæsta máta óeðlileg. Það að miða gildistíma verndarinnar
við birtingu í stað útgáfu myndi leysa þetta vandamál.
Annað vandamál varðandi verndina er að upplýsingabankinn er að-
eins verndaður gegn eftirgerð. Notkun skráa, sem þar eru geymdar.
með því að kalla þær fram á skjá nýtur engrar verndar.
í þessu yfirliti hefur verið stiklað á stóru um höfundarétt og tölvur.
Nefna mætti fleiri spurningar sem tölvutæknin vekur, t.d. varðandi
hugverk sem beinlínis eru samin með aðstoð tölvu. Álitamál geta risið
um hverjir séu höfundar myndlistarverka og tónverka sem þannig
eru samin, hvort það séu höfundar tölvuforritsins, sem notað er, eða
hvort það séu þeir sem nota forritin.
Tilkoma tölvutækninnar krefst þess vart að róttækar breytingar
verði gerðar á höfundaréttinum. Tölvuhugbúnaður fellur inn í kerfi
höfundalaganna sem bókmenntaverk. 1 raun munu vandamál sem
snerta upplýsingabankana snúast um gjaldtöku fyrir notkun hugverka.
Erfitt er að draga upp ákveðnar línur um hversu víðtæk ákvæði um
afnotakvaðir skuli vera, þ.e. ákvæði sem heimila notkun án samþykkis
höfundar, en gegn gjaldi, meðan ekki er mikið vitað um hvaða sam-
keppni skráning í upplýsingabanka mun veita annarri notkun á verk-
um höfunda. Helstu óleystu vandamálin á þeim sviðum sem ég hef
fjallað um tel ég frekar tengjast vernd upplýsingabankanna sjálfra.
HEIMILDIR
Bing, Jon: Oppliavsrettslige aspekter ved datamaskinbaserte informasjonssystemer, birt x
Complex 14/83, Utvalgte emner i jus og EDB, bls. 99-156.
Bing, Jon: Information Law, birt í Complex 14/83, Utvalgte emner i jus og EDB, bls. 77-97.
Kolle, Gert: Computer Software Protection — Present Situation and Future Prospects,
Copyright 1977, bls. 70-79.
Koktvedgaard, Mogens: Retsbeskyttelse af EDB-programmer, U 1983 B, bls. 317-326.
Olsson, Agne Henry: Datorerna och det intellektuella rattsskyddet, NIR 1981, bls. 106-119.
Patry, William: Electronic Audiovisual Games: Navigating the Maze of Copyright, 31 J.
Copr. Soc’y 1-56 (1983).
Ulmer, Eugen: Automatic and, in particular, computerized information and documentation
systems and the copyright law, Copyright 1975, bls. 239-246.
Ulmer, Eugen; Kolle, Gert: Copyright Protection of Computer Programs, 14 IIC 159-189
(1983).
124