Tímarit lögfræðinga - 01.10.1985, Blaðsíða 29

annars vegar og dreifingar á eintökum verks hins vegar. Um sýningu
eintaks af verki fer a.m.k. í vissum tilvikum eftir sömu sjónarmiðum
og gilda um flutning verks.
Að því er dreifingu eintaka varðar, nær einkaréttur höfundar til
annarrar dreifingar en þeirrar, sem á sér stað í þröngum hópi fjöl-
skyldu eða kunningja.
Varðandi flutning verks taka lögin sjálf af skarið um eitt tilvik,
sbr. 5. málsgr. 2. gr. Þar segir, að það teljist opinber birting verks,
þegar verk sé flutt eða sýnt á atvinnustöðvum, þar sem 10 menn eða
fleiri vinna. Þessi regla gefur eindregna vísbendingu um, að svið einka-
birtingar sé að þessu leyti þröngt. Er það og stutt af skýringum í
greinargerð með frv. til höfl., sbr. Alþt. 1971, A-deild, bls. 1279. Þar
segir:
„Vcrk tclst jafnan birt opinberlega, þegar það hefnr verið gefið út, flutt eða sýnt
á stöðum, sem almenningur á frjálsan aðgang að, livort heldur gegn aðgangseyri
eða gjaldfrjálst, flutt eða sýnt í útvarpi, sjónvarpi o.s.frv. Hins vegar tekur þetta
ekki til kynningar verka á heimilum, í lokuðum hópi fjölskyldu eða kunningja,
m.a. í tækifærisveislum o.fl. Mörkin eru hér vitanlega óglögg. Talið liefur verið,
sbr. m.a. Knoph: Ándsretten, bls. 90, að ákveða verði svið einkabirtingar þröngt.
T.d. beri að telja birtingu opinbera, ef hún fer fram á fundum félaga, jafnvel þó
að félagatala sé takmörkuð. Almenna reglu tun þetta mun vart unnt að setja,
heldur verður að meta það hverju sinni, ef ágreiningur rrs. Má þá hafa hliðsjón
af venjum og réttarframkvæmd í löndum, þar sem löggjöf er á sama veg háttað."
7.0. TAKMARKANIR Á HÖFUNDARRÉTTI.
Sjá greinargerð með frv. til höfl., sbr. Alþt. 1971, A-deild, bls. 1285 o.áfr., Weincke: Op-
havsret, bls. 68-101, Olsson: Copyright, bls. 53-78, Bergström: Larobok i upphovsratt, bls.
31-36, Bernitz o.fl.: Immaterialratt, bls. 50-53, Stuevold Lassen: Om tolkning av ophavs-
rettslige láneregler (Fra Jus og jord, afmælisrit tileink. Olav Lid).
I höfl. eru gerðar margvíslégar takmarkanir á höfundarrétti. Þau
ákvæði eru fyrst og fremst í II. kafla, en einnig má nefna ákvæði 9.
gr. önnur réttindi, sem njóta verndar samkvæmt höfl., eru og almennt
háð samsvarandi takmörkunum, sbr. ýmis ákvæði V. kafla höfl.
Ákvæði II. kafla höfl. takmarka fyi’st og fremst fjárhagsleg rétt-
indi höfundar. Er sérstaklega tekið fram í 26. gr. höfl., að ákvæði II.
kafla, að undanskilinni 13. gr., raski ekki sæmdarrétti höfundar sam-
kvæmt 4. gr. höfl. Er í rauninni hert á þeirri vernd í 2.-3. málsgr. 26.
gr. höfl. Almennt ná takmarkanir samkvæmt II. kafla aðeins til birtra
verka.
Takmörkunarákvæðum II. kafla höfl. er það sameiginlegt, að þau
heimila not af verkum höfunda, án þess að leita þurfi til þess sam-
þykkis þeirra. Hins vegar á ýmist að koma endurgjald fyrir þessi not
99