Tímarit lögfræðinga - 01.06.1992, Blaðsíða 41

þær sömu og seljandans, og kaupandinn gat haft uppi allar sömu mótbárur og
seljandinn.
b) Kröfuhafi var ekki skyldur til þess að ganga að kaupandanum, heldur
öðlaðist hann valrétt, og hann þurfti ekki að taka afstöðu til þess, hvorn hann
valdi. Meðan val hafði ekki átt sér stað, hélt kröfuhafi óskertum rétti sínum til
þess að krefja upphaflegan skuldara.
c) Litið var á samning seljanda og kaupanda sem tilboð til kröfuhafa um það, að
kaupandinn skyldi framvegis vera ábyrgur gagnvart kröfuhafanum. Kröfuhafi
gat samþykkt tilboðið, og sýnt vilja sinn til þess bæði í orðið og verki, og þurfti
lítið til að telja hann hafa samþykkt tilboðið. Ef kröfuhafi valdi að ganga að
kaupanda, þá var seljandi laus úr ábyrgð sinni gagnvart kröfuhafa.
d) Seljandinn var því aðeins laus undan skuldbindingum sínum gagnvart
kröfuhafa, að kröfuhafi samþykkti það, en slíkt samþykki gat hann gefið beint
eða óbeint, t.d. með því að velja kaupanda. Ef kröfuhafinn hafnaði tilboðinu,
þýddi það, að hann hélt fast í rétt sinn til þess að krefja seljandann og í annan
stað, að hann gat ekki lengur byggt rétt á samningi seljanda og kaupanda.
e) Solidarisk ábyrgð upphaflegs seljanda og kaupanda var hugsanleg, en þurfti
að eiga sér ótvíræða stoð í samningi, þar sem slíkt fyrirkomulag væri mjög
óvenjulegt.
f) Ef seljandi vanefndi skyldur sínar við kaupanda með þeim hætti, að kaupandi
öðlaðist riftunarrétt, þá var kaupandi ekki laus allra mála gagnvart kröfuhafa.
Hann gat ekki neitað að greiða kröfuhafa af þeirri ástæðu.
6.2.2 Gildandi norskur réttur
Norski fræðimaðurinn Frederik Stang gagnrýndi framangreindar reglur og
benti m.a. á, að valréttur kröfuhafa setti seljandann í mikla óvissu um stöðu
sína. Hann gæti þrátt fyrir skuldayfirtökuna yfirleitt ekki vitað, hvort til þess
kæmi, að hann þyrfti að svara til skuldarinnar.'" Þegar árið 1916 kom hann fram
með tillögur til breytinga, en þær náðu ekki fram að ganga.42
Árið 1970 komu fram á norska stórþinginu tillögur til breytinga á norsku
reglunni, en þær náðu heldur ekki fram að ganga. Inntak þeirra tillagna var það,
að kröfuhafi gæti með aðgerðarleysi sínu orðið bundinn af tilkynningu seljanda
og kaupanda um skuldaraskiptin.43
41 Frederik Stang, Innledning til formueretten, 3. útg. 1935, bls. 286.
42 Frumvarp Stang ásamt greinargerð er birt í Rt. 1916, bls. 609 - 632.
43 Sjá Sandvik o.fl., Norsk Panterett, 2. útg. 1982, bis. 296 - 297.
35