Ægir - 01.08.1995, Blaðsíða 27

ur ekki hafa séð aðra eins þorskgengd á
miðunum.
„Vorið hefur verið alveg einstaklega
gott. Það hefur ekki komib einn brælu-
dagur frá páskum og ég hef aldrei séð
aðra eins þorskgengd á miðunum. Ég
hætti á línunni lokadaginn 11. maí að
þessu sinni."
Þorvaldur selur allan sinn afla á
markað í Þorlákshöfn. Hann hefur
stundum farib á sumrin vestur í Breiða-
fjörb á handfæri en gerði það ekki síb-
astliðið ár því nægur fiskur gekk á
heimamiö. Afli Sæunnar var 215 tonn
1994 og Þorvaldur segist ekki reikna
með að sigla vestur í ár heldur.
„Mér sýnist það sé nægur þorskur hér
á heimaslóðum. Ég vona að ég þurfi ekki
að fara vestur."
Alfarið á ábyrgð stjórnvalda
Þorvaldur hefur veriö skeleggur tals-
maður eigenda smærri báta og tekiö
virkan þátt í umræðunni um fiskveiði-
stjórnina. Það lá því beinast við að
spyrja hann hvernig honum litist á ný
lög um stjórn fiskveiða þar sem sett er
aflahámark á krókaflotann, mönnum
gert að velja aflaþak eða banndaga og
reynt eftir megni að koma böndum á
þann vöxt sem orðið hefur í greininni
undanfarin ár?
„Ég vil kannski ekki segja að það sé
búið að loka fyrir þetta kerfi endanlega
en ef það verður þrengt svo mikið að
það verði ekki hægt aö reka þessa báta
sem atvinnutæki er illt í efni.
Ég er meðmæltur því að hefta aðgang
manna að kerfinu með úreldingarregl-
um. Þaö átti löngu að vera búið að því.
Það hefur verið bent á þab árum saman
að það yrði að stemma stigu við þessu.
Þetta er alfarið á ábyrgð stjórnvalda.
Það segir sig sjálft að það er ekki
endalaust hægt að byggja báta."
Þegar listinn yfir smábáta á sóknar-
marki er skoðaður sést glöggt aö þeir
rúmlega 1100 bátar sem teljast til flokks-
ins skiptast í frístundafiskara og at-
vinnumenn. Mjög stór hluti þeirra veið-
ir sáralítið en lítill hópur stundar veiðar
á krókabátum sem aðalatvinnu allt árið.
„Það hefur færst í vöxt að bátum sé
lagt og nýir og öflugir komi í staðinn.
Þannig hefur bátunum ekki fjölgað en
atvinnumönnunum í hópi krókakarla
hefur fjölgað og þar með hefur aflinn
aukist," segir Þorvaldur.
Sanngjarnt gagnvart þeim sem
hafa atvinnu af krókaveiðum
Nýju lögin kveða á um ab þorskafli
krókabáta skuli ekki fara yfir 21.500
tonn. Hvaöa afleiöingar mun þetta
hafa?
„Augljósar afleiðingar eru þær að það
verður ekki hægt að reka stóran hluta af
þessum bátum sem atvinnutæki. Þetta
er of naumt skammtað.
Ég fagna samt þessu vali sem gefst.
Nú geta menn sem hafa lifað á þessu og
haft þetta fyrir atvinnu, valið sér aflaþak
sem er kvóti í framkvæmd og þannig
tryggt stöðu sína. Þetta finnst mér sann-
gjarnt gagnvart þeim sem hafa haft fulla
vinnu af þessu."
„Best heföi verið að hafa
valið skýrt, róðrardaga
eða kvóta og ekkert þar á
milli. Það er eina skyn-
samlega lausnin og end-
anleg. Þessi lausn er bara
plástur á sárið en enn er
bullandi gröftur undir.“
Vib útreikninginn er tekin aflareynsla
tveggja ára síðan 1991. Af fyrstu 50
tonnum getur bátur fengið 75% en 50%
af því sem er fram yfir það. Gróflega
reiknað skilar þetta því að bátur með
100 tonna aflareynslu fær 60 tonn.
Hvernig kemur þetta út fyrir þig?
„Ég þarf ekki að ákveða mig fyrr en
1. september en ég reikna með að velja
aflaþak. Ég reikna með að fá um 70
tonna þorskkvóta því minn afli gegn-
um árin hefur verið það blandaöur. Ég
hef veitt mikið af ýsu, keilu og löngu
og mun leggja aukna áherslu á það. Ég
fæ ca. 70 tonn af þorski og hinar teg-
undirnar má ég veiða frjálst innan
banndaganna. Þetta kemur illa við
mann því þetta skerðir minn þorskafla
um rúmlega helming. Þetta verður fyrst
og fremst erfitt vegna þess að það er
alls staðar þorskur og því verður erfitt
að veiða aðrar tegundir án þess að fá
þorsk með. Þannig er verið að setja
mann í sömu stöðu og aðra kvótabáta
sem hafa leiðst út í að henda fiski.
Minn mælikvarði er sá að ef ég leiðist
einhvern tíma út í það að henda fiski
þá er kominn tími til fyrir mig að fara í
land."
1. september fara þeir sem velja afla-
þak yfir í það kerfi. Hinir sem velja
róðrardaga verða á banndögum í haust
en 1. febrúar 1996 tekur róðrardagakerfi
við.
Þetta þýðir í framkvæmd að ársafli
Sæunnar dregst trúlega saman um
30-40% í heildina. Hvaöa áhrif hefur
það á lífsafkomu Þorvaldar?
„Þetta bjargast. Maður reynir ab gera
þetta öðruvísi, vinna meira sjálfur."
Vantar bara kúlu á aðra löppina
Rætt hefur verið um að róðrardagar
fyrir þá sem sækja eftir því kerfi verði
86. Þorvaldur segist auðveldlega myndu
ná meira en áætluðum kvóta Sæunnar á
þeim tíma en hann telur samt rétt að
velja hina leiðina.
„Það sem menn hafa ekki þorað að
horfast í augu við er að þetta er senni-
lega ekki svo mikil skerðing í heildina
því stór hluti þessa flota hefur alls ekki
róið mikið meira en 86 daga á ári. Ég
held að það sé ansi algengt að menn séu
ab róa tæpa 100 daga á ári.
Þetta þýðir að eftir ár standa menn
frammi fyrir nákvæmlega sama vandan-
um og verið er að taka á með þessum
lögum. Þá verður aflinn of mikill."
Samkvæmt lögunum á þá að fækka
róbrardögunum þar til tilskildu aflahá-
marki er náð og Þorvaldur segist kvíða
því uppgjöri nokkuð.
„Staðreyndin er sú að þetta er
aumasta klúður. Þetta er engin iausn á
málinu. Á næsta þingi eða þarnæsta
verður þetta mál aftur komið í algjöra
upplausn.
Við sem veljum aflaþakið erum í raun
bæði með kvóta og banndaga. Auk þess
er takmarkabur fjöldi línubala sem má
róa með svo það má segja við séum á
kvótakerfi, banndagakerfi og línu-
ÆGIR 27