Ægir - 01.04.1996, Blaðsíða 7

Langþráðar skýrslur
frá Rannsóknarnefnd sjóslysa
en skýrslan fyrir árið 1993 er
að koma út
„Við höfum gert mikið átak í þessum
efnum og skýrslan fyrir árið 1993 ætti
að vera í þann veginn að líta dagsins
Ijós. Skýrslan fyrir 1994 er svo að
segja tilbúin og ég reikna með að við
tökum inn slakann í þessum útgáfumál-
um á þessu ári,“ sagði Ragnhildur
Hjaltadóttir, formaður Rannsóknar-
nefndar sjóslysa, í samtali við Ægi.
Ragnhildur Hjaltadóttir, formaður Rannsóknar-
nefndar sjóslysa.
Hlutverk Rannsóknarnefndar sjóslysa er
að rannsaka orsakir slysa á sjó og taka saman
niðurstöður sjóprófa og gagna sem varða sjó-
slys. Frá því að nefndin tók tii starfa hefur
ávallt verið gefin út skýrsla nefndarinnar fyr-
ir hvert ár þar sem niöurstöður liggja fyrir á
einum stað.
Undanfarin ár hefur útgáfan legið niðri og
síðasta skýrsla sem kom út var fyrir áriö
1992. Ragnhildur segir meginorsökina á
drætti þessum vera skort á fjárveitingum
sem varb tii þess ab afla þurfti fjár til útgáf-
unnar með öðmm hætti en áður. Ráðuneyti
samgöngumála, sem Rannsóknarnefnd sjó-
slysa heyrir undir, er ekki skylt meb lögum
að gefa út ársskýrslu en hefur heimild til
þess.
„Þaö hefur ótvírætt forvarnargildi að gefa
út umræddar skýrslur og það er ánægjulegt
aö þab skuli vera í augsýn að koma útgáf-
unni í rétt horf aftur." □
FISKUR MAIHAÐARINS
Fiskur mánaðarins er steinbítur. Anarchicas lupus lupus, en um þessar
mundir veiðist steinbíturinn, eða sladdinn eins og hann er stundum kallaður,
vel. Steinbíturinn verður yfirleitt ekki lengri en 120 cm en nýlega veiddist sá
lengsti hingað til við Vestmannaeyjar en hann var 124 cm.
Heimkynni steinbíts eru í
Barentshafi og Norður-Atl-
antshafi frá Svalbarða
og allt suður í Biska-
jaflóa. Hann er allt í
kringum ísland en algengast-
ur við Vestfirði. Hann kann best við
sig á leir- eða sandbotni á 40-180 metra dýpi.
Helsta fæða steinbítsins eru skeljar en sladdinn er með best tenntu fiskum
og bryður kuðunga eins og poppkorn en fúlsar ekki við smærri fiskum þegar
þeir bjóðast. Steinbíturinn hrygnir í október-nóvember og þá missir hann tenn-
urnar. Eggin eru stór, 5-6 mm, og liggja í kökk á botninum og steinbíturinn
hringar sig utan um kökkinn og gætir hans.
Steinbíturinn er gómsætur og eftirsóttur matfiskur og hertur að vestfirskum
hætti er hann lostæti en Vestfirðingar kunnu einnig að gera skó úr roðinu.
Heimild: Islenskir fiskar eftir Gunnar Jónsson.
SKARFAR ÓGIMA FISKVEIÐUM
Fyrir 25 árum var skarfur tiltölulega sjaldséður við strendur Danmerk-
ur en undanfama áratugi hefur orðið sprenging í skarfastofninum og fjölg-
unin mæld í þúsundum prósenta. Frá 1970 er talið að varppörum hafi
fjölgað úr 250 í 37 þúsund sem jafngildir 24% fjölgun á hverju einasta ári.
Ein helsta ástæða þessarar gífurlegu fjölgunar er breytt fæðuval
skarfsins við danskar strendur en hann étur nú í auknum mæli fiskteg-
undir sem veiddar eru til manneldis, s.s. þorsk, aborra og ál. Fyrir vikið líta
danskir fiskimenn á skarfinn sem vaxandi ógnun við við starf sitt og lífsaf-
komu. Auk þessa breytta fæðuvals hefur náttúrulegum óvinum skarfsins
fækkað umtalsvert. Tegundir eins og kóngsörn og haförn eiga í vök að
verjast en þær ásamt ýmsum mávategundum átu egg skarfsins og unga.
Skarfurinn er því að verða umhverfisvandamál sem ekki er alveg Ijóst
hvemig helst má leysa nema þá helst að hvetja til aukinna veiða á honum.
Evrópusambandið hefur lagt til að stofninum verði skipulega haldið í skefj-
um og benda menn einkum á þá ógn sem álaveiðimönnum stafaraf skarf-
inum en álaveiði er nú aðeins 10-15% af því sem áður var og skarfurinn
er þar helsti sökudólgurinn.
Kannski geta íslendingar komið frændum sínum Dönum til hjálpar í
þessu máli en hérlendis hefur skarfur lengi þótt herramannsmatur þó ekki
kunni allir að borða hann saltaðan upp úr tunnu líkt og tíðkast við Breiða-
fjörð.
(Byggt á Fiskeri Tidende, febrúar 1995)
ÆGIR 7