Ægir - 01.04.1996, Blaðsíða 21

ita fyrir tæpa fjóra milljarða
Málmey SK hæst einstakra skipa með 3.832 tonn
en Grandi með stærstan hlut fyrirtækja 9.097 tonn
Samkvæmt nýlegu samkomulagi sem gert var innan
Norðaustur-Atlantshafsfiskveiöinefndarinnar um
skiptingu úthafskarfans á Reykjaneshrygg koma 45
þúsund tonn í hlut íslendinga. Með þessu samkomu-
lagi breytast veiðarnar úr óheftri sókn í kvóta-
bundnar veiðar og þar með verða til verðmæti sem
hægt er að skilgreina á annan hátt en áður.
Samkvæmt bestu heimildum Ægis er leiguverö á karfa-
kvóta innan landhelgi nú 45-47 krónur en verð varanlegs
kvóta 160-180 krónur. Erfitt er að yfirfæra þau verð á út-
hafskarfann þvi um færri kaupendur er að ræða og út-
hafskarfakvóti hefur fram til þessa ekki verið til sem mark-
aðsvara. Heimildir Ægis herma að bæði leiguverð og varan-
legt verð á úthafskarfa megi áætla helmingi lægra og verður
við eftirfarandi útreikninga stuðst við þá reglu. Samkvæmt
þessu kostar hvert kíló af úthafskarfakvóta 85 krónur og all-
ur kvótinn því 3,8 milljarða. Væru þessi 45 þúsund tonn leigð
gæfu þau af sér 1,1 milljarð í leigutekjur.
Hér er rétt að hafa í huga að afar erfitt er að áætla slíkt
framtíðarverðmæti og sumir sérfræðingar telja að vegna
lítillar eftirspurnar fyrstu árin muni leiguverðið verða svipað
og leiguverð á ufsakvóta eða 3-5 krónur kílóið.
Frjáls sókn upp að 45 þúsund tonnum
Enn sem komið er hefur kvótanum ekki veriö úthlutað til
einstakra skipa eða útgerða. Landssamband íslenskra útgerð-
armanna hefur lagt til að út þetta fiskveiðiár verði sókn í
stofninn óheft eins og hefur verið þar sem ekki sé líklegt að
umsamin 45 þúsund tonn náist. Ráðuneytið hefur ákveðið
að sóknin verði frjáis þar til umsaminn afli hefur náðst og
talið er líklegt að margar útgerðir auki sókn sína i úthafskarf-
ann verulega í sumar. Því má búast við að þeim sem hafa
veiöireynslu á svæðinu fjölgi nokkuð og því komi kvótinn til
úthlutunar til fleiri skipa en annars hefði verið.
Rétt er að hafa í huga ab samkvæmt lögum um stjórn fisk-
veiöa, en þau taka til veiða innan lögsögunnar, hefur ráðherra
heimild til ab krefjast þess ab skip afsali heimildum til veiða á
öðrum tegundum ef úthlutað er kvóta í nýjum tegundum.
Eiga frumkvöðlar rétt á meiri kvóta?
Nokkur sjónarmið eru uppi hvað varðar úthlutun kvótans.
Flestir munu sammála um að veiðireynsla eigi að vega þyngst
en ekki eru allir sammála um að hve miklu leyti hún skuli
rába. í fyrsta lagi benda sumir á að þriðjungur kvótans sé til-
komin vegna réttar íslands sem strandríkis og því beri að út-
hluta þeim hluta jafnt til allra en 2/3 á grundvelli veiði-
reynslu. Einnig er bent á að fyrstu árin sem veitt var á Reykja-
neshrygg voru fáar útgerðir sem sendu skip þangað og öfluðu
dýrmætrar reynslu með ærnum tilkostnabi og barningi. Þetta
frumkvæði sé skyit að viðurkenna og taka tillit til þess við
kvótaúthlutun. Eitt fyrirtæki, Sjólaskip í Hafnarfirði, myndi
njóta góðs af því umfram önnur en skip þess voru fyrst til að
reyna veiðar á þessum slóðum ásamt skipum frá Stálskipum í
Hafnarfirði og Mánaberginu frá Ólafsfirði.
Hefðbundin aðferb við úthlutun kvóta er að taka saman
veiðireynslu þriggja ára og reikna út hlut hvers skips í heildar-
veiði áranna. Það hlutfall er síðan látið ráða kvótahlutdeild.
Athygli vekur að Sjólaskipin tvö, Haraldur Krist-
jánsson og Sjóli (nú Málmey), eru með um 42%
aflans fyrstu þrjú árin, fjögur efstu skipin eru frá
Haþwrfirði og eru með samtals um 66% aflans.
Fiskifélag íslands lét Ægi í té töiur um útharfskarfaafla ís-
lenskra skipa á Reykjaneshrygg frá árinu 1989 til og með
1995. Ægir hefur síðan reiknað út mögulega úthlutun 45 þús-
und tonna kvótans í samræmi við veiðireynslu síðustu
þriggja ára. Við þessa úthlutun er veiðireynslan ein látin ráða
Frumkvöðlarnir
Skip sem veiddu úthafskarfa 1989-1991
Númer Nafn skips Afli 3 ár Hlutfall
1868 Haraldur Kristjánsson 2.758.983 21,46%
1833 Sjóli 2.584.444 20.10%
1308 Venus 1.775.376 13,81%
1880 Ýmir 1.315.135 10,23%
1270 Mánaberg 764.254 5,95%
1972 Hrafn Sveinbjarnarson 640.342 4,98%
1578 Otto N. Þorláksson 633.267 4,93%
1976 Snæfugl 573.910 4,46%
2013 Bessi 549.853 4,28%
1328 Snorri Sturluson 382.053 2.97%
1977 Júlíus Geirmundsson 361.548 2,81%
1273 Vestmannaey 277.306 2,16%
1634 Hólmadrangur 124.160 0,97%
1351 Sléttbakur 107.857 0,84%
155 Jón Kjartansson 3.646 0,03%
1505 Ásgeir 3.000 0,02%
ÆGIR 21