Nýja stúdentablaðið - 01.04.1953, Qupperneq 17

NÝJA STÚDENTABLAÐIÐ
15
Verklýðshreyfingin er lífsvon róttækra menntamanna, en þeir
eru einnig henni nauðsynlegir.“
(Eiríkur Magnússon, í Nýja stúdentablaðinu 3.—4. tbl. 1935).
— ★ —
„Tilgangur stúdentaráðsins með minningarhátíð fullveldisins er
sá að vekja landsmenn til umhugsunar um það, hvernig komið vseri
sjálfstæðisbaráttu hinna íslenzku manna. Við rituðum í blað okkar
allítarlega grein um sjálfstæði þjóðarinnar og Halldór Kiljan
Laxness skáld ávarpaði landsmenn fyrir okkar hönd. Hann beindi
þeirri spurningu til hins vinnandi manns á íslandi: Ei’t þú frjáls?
Við róttækir stúdentar höfum ákveðnar hugmyndir um frelsi og
sjálfstæði einstaklingsins. Við vildum flytja hinum vinnandi stétt-
um þessar skoðanir okkar, við vildum ræða við þetta fólk um við-
fangsefni lífs okkar, hvort við hefðum eignazt efnahagslegt öryggi,
þrátt fyrir sífellt strit myrkranna milli, eða hvort við hefðum ekki
eignazt það. — Hvort bóndinn og verkamaðurinn hefðu öðlazt
frelsi til þess að búa í hlýju og rúmgóðu húsi, hvort börn þeirra
hefðu sloppið við berklaveikina, hvort þeir hefðu getað komið
þeim til mennta. — Við vildum þennan dag athuga, hvort hinn
vinnandi maður hefði öðlast sjálfstæði til þess að ráðstafa sjálíur
afrakstri vinnu sinnar, eða hvort eitthvert framandi vald kom
og tók hann. Við vildum athuga, hvort fiskimaðurinn er öruggur
um veiðarfæri sín fyrir veiðiþjófum, og afla sinn fyrir mönnum,
sem vilja hagnast óleyfilega á honum. Við vildum komast að raun
um, hvort hjörð bóndans er óhult fyrir fjandsamlegu bankavaldi,
sem vill hremma hana. Við vildum ræða um áhugamál lífsins við
hinn vinnandi mann — án tillits til pólitískra sérskoðana hans eða
okkar. Við vildum að dagurinn væri dagur hinna mörgu en ekki
dagur hinna fáu — ekki dagur hinna pólitísku flokkshagsmuna.“
„Við ávörpuðum, 1. des., fólkið, sem ber kostnaðinn af skóla-
göngu okkar, fólkið sem ber kostnaðinn af uppeldi okkar, feður
okkar og mæður, — þetta fólk, sem sjaldan á sér hvíld frá dags-
ins þunga striti, þetta fólk sem hefur barizt langa ævi fyrir frjáls-
ræði til þess að mega búa í hlýju og góðu húsi, eða geta öðlazt
einhverja dálitla þekkingu, að geta komið börnum sínum til manns,
eignazt síðan dálitla hvíld, allra síðast í ellinni, en þetta fólk
hefur ekki ennþá öðlazt frelsi til þessara hluta. Við snerum máli
okkar til sjómannsins, sem sækir fiskinn í greipar hins grimma
hafs, til bóndans sem stendur einn yfir hinni litlu hjörð sinni í
hörkum vetrarins, til verkamannsins við sjóinn, til konunnar í
dalnum, við snerum máli okkar til þessa fólks með áskorun um
að berjast sameiginlega gegn fátæktinni, gegn ófrelsinu.
Við höfum frá barnæsku staðið við hlið þessa fólks, borið hita
og þunga dagsins með feðrum okkar og mæðrum. Þetta ísl. al-
þýðuí'ólk hefur aldrei brugðizt okkur, við munum heldur aldrei
bregðast því. Við munum standa við hlið íslenzkrar alþýðu í bar-
áttu þeirri, sem hún á framundan fyrir fullveldi sínu á íslandi.
Við, synir þessarar alþýðu, munum leggja krafta okkar fram til
þess að draumur alþýðunnar um sjálfstæði og frelsi, draumurinn
um fegurð menningarlífsins, geti orðið að veruleika. Við ætium að
gera það, sem í okkar valdi stendur til þess, að íslenzk alþýða
eignist nú eftir þúsund ár sitt eigið föðurland og noti auðlindir
þess sjálf, til eflingar frelsi sínu og menningu."
(Þorvaldur Þórarinsson, í Nýja stúdentablaðinu 1. tbl. 1936).
„Það er óhrekjandi staðreynd, að á milli stúdentafélagsins Vöku
og Félags þjóðernissinnaðra stúdenta hafa verið mjög náin tengsl á
undanförnum árum. Vil ég í því sambandi nefna síðari stúdenta-
ráðskosningarnar haustið 1935. Þá lánuðu hinir svonefndu lýð-
i'æðissinnar einræðissinnunum 6 eða 8 atkvæði, til þess að öruggt
væri, að einn einræðissinni kæmist þó alltaf inn í ráðið. Það heppn-
aðist. En þessi fórnarlund lýðræðissinnanna kostaði þá einn sinna
manna, en mikið skal til mikils vinna. Ég vil ennfremur nefna
leynisamning þann, er áðurnefnd fél. gerðu með sér haustið 1936.“
„Þá má nefna uppreist og óspektir þessara félaga veturinn 1937.
Þá stóðu ,,lýðræðissinnarnir“ og þjóðernissinnarnir saman sem
einn maður og bægðu öðrum stúdentum með ofbeldi frá kennslu-
stofunum. Þannig mætti lengi telja dæmi hins nána sambands
þessara tveggja félaga. Þegar þau eru athuguð til hlítar, fer
naumast hjá því, að nafnið á hinum lýðræðissinnuðu verði dálítið
hlægilegt“.
(Ólafur Jóhannesson, í Nýja stúdentablaðinu 4. tbl. 1938).
— ★ —
„Þótt -stúdentar geri almennt grín að blaðaútgáfu Vöku, er hún
að vissu leyti merkilegt menningarfyrirbrigði. Það er að vísu ekk-
ert merkilegt, þótt íhaldsmenn og nazistar gefi út sameiginlegt
blað til þess að berjast fyrir sameiginlegum pólitískum áhuga-
málum sínum, en hitt er öllu merkilegra að þeir skuli geta skrifað
grein eftir grein, sem þeir segja, að sé um pólitik án þess að
minnast á pólitík. Þótt leitað sé með logandi ljósi í blaðinu grein
eftir grein, þar sem tilraun er gerð til þess að taka þjóðfélagsmálin
föstum tökum að hætti siðaðra og menntaðra manna verður sú
leit árangurslaus. Öll obéktiv gagnrýni er forsmáð, öll skynsamleg
röksemdafærsla fyrirlitin, hinsvegar úir og grúir af greinum þar
sem gælur eru gerðar við allt það lélegasta og ómerkilegasta úr
áróðri afturhaldsblaðanna í landinu með fjólum og öllu tilheyr-
andi.“
(Sh., í Nýja stúdentablaðinu okt.—nóv. 1943).
ROMANCE
Ég' stari út í stjörnubjarta nótt.
Þá streyma til mín kynjamyndir ótt.
Mín óskaveröld opnast, björt og heið,
og yndislegan nem ég liljómaseið.
Sú tónafegurð töfrar mína sál
og tálsins mál
mig vermir eins og vorsól blíð.
Nú leikur fiðla ljúfan unaðsóð
og ljóð um blóð mitt fer.
En líí þess aðeins ljósblik liveríult er,
því dýpstu l'egurð tungan fær ei tjáð,
— en tónlistin er engum fjötrum liáð.
1953.
Jón Böðvarsson stud. mag.
♦ ♦ ♦—♦—♦—♦ ♦ ♦ ♦ ♦♦—♦—♦—♦ ♦—♦—♦—♦—♦—♦— ♦—♦—♦—♦