Dvöl - 01.04.1946, Side 45

DVÖI,
123
síðan á fardögum vorið sem hann
Björn hennar lézt. — Það eru liðin
átta ár, síðan það var. Átta ár.
Nú hefur Snæfríður gamla í
Hvammi komizt niður gilstíginn
með miklum erfiðismunum. — Hún
hefur farið sér hægt. Slíkt dugar
gömlum og giktveikum bezt.
Hér rennur Hvammsá við fætur
hennar í þröngum farvegi og
hamraveggurinn að vestanverðu
er brattur. Skuggarnir í honum eru
tignarlegir í andstöðu sinni við
allt það, sem blasir við sól á þess-
um íslenzka sumardegi.
Fossinn er lágur. Beggja vegna
við hann eru hamraveggirnir snar-
brattir. Sólin skín á annan. Hinn
er myrkur. Snæfríður litast um í
gilinu, horfir upp eftir berginu og
upp í heiðríkjuna, sem hvelfdist
yfir höfði hennar. Svo verður henni
litið í árstrauminn, heldur síð-
an leiðar sinnar andstreymis
Hvammsá í áttina til fossins.
Þar eru grasivaxnar þúfur og
steinar við árbakkann.
Þar sezt Snæfríður á eina þúf-
una.
í full átta ár af þeim sextíu,
er hún hefur dvalizt í Hvammi,
hefur hún ekki litið þennan foss.
Þó er hann ekki nema nokkra
faðma frá bæjarhlaðinu. Það er
sitthvað að vera gamall eða ungur.
Svo gefst henni tækifæri til þess
að vera ein heima á bænum. Fólk-
ið fer til kirkju. Hún getur ekki
farið. Hún kemst ekki á hestbak.
Þá er það, að hún man eftir foss-
inum sínum nafnlausa í Hvamms-
gili og götuslóðanum niður að hon-
um. Og visinn líkaminn, — stráið,
sem bíður dauðans á fljótsbakk-
anum, sigrast á vanmætti sínum.
Gömul kona, sem aldrei fer út úr
húsdyrum, aldrei spyr frétta frá
öðrum sýslum — aukinheldur
þjóðlöndum, — konan, sem einu
sinni var líf bæjarins, — heimilis-
ins, — ættarinnar, — hún tekur
fram greiðubrotið sitt þennan dag,
setur vatn í skál, grípur til sápu
og þvær sér, — í tilefni þess, að
í dag tekst hún ferð á hendur.
Hún ætlar að sjá lítinn foss í
bæjargilinu.
Þeir sem dveljast ungir í gleði-
sölum, þeir yrkja fögur ljóð, þeir
sem eiga lönd, — njóti þeir betur
unaðsemda lífsins en Snæfríður
gerir, er hún lítur fossinn í dag.
— Það gerir hún kannske síðasta
sinni.
Hér sátu þau Björn og hún fyrir
fimmtíu og fimm árum og voru
ung. í þessum hamri hérna aust-
anvert bjó huldufólkið. Hann var
kirkjan þess. í berginu fyrir hand-
an dvöldust eitt sinn illvættir, sem
hann Guðmundur góði særði á
brott. Ekki vildi huldufólkið samt