Bjarmi - 01.03.2004, Blaðsíða 16

verknaðinn framdi til ábyrgðar.
Þegar þessum áfanga er náð get-
um við sagt: Þú braust á mér og
berð alla ábyrgð. Ég geröi ekkert
til aö veröskulda þetta. Það er
Með þessu átti hann við, að ef við
viljum ekki horfast í augu við og
takast á við þjáninguna og sorgina
þá megnum við ekki að yfirstíga
erfiðleikana. Afleiðingin afneitunar
verður því taugaveiklun.
ekkert rangt viö aö ásaka. Eftir að
við höfum stigið þetta skref er
loksins komiö aö því að jafna
metin, en hvernig förum við að
því? Við þurfum að lyfta þoland-
var tekið frá því. Eftir að við höf-
um endurheimt það sem var tekiö
frá okkur höfum viö tilfinninga-
lega efni á að veita öðrum gjöf
fyrirgefningarinnar. A grundvelli
réttlætis komumst viö upp úr
fórnarlambshlutverkinu. Aðeins þá
má segja aö gerandinn hafi misst
yfirburði sína - við höfum hlotið
réttlæti sem afleiðingu þess að
viö höfum jafnaö metin.
En eigum við ekki
að fyrirgefa án skilyrða?
Fyrirgefning án skilyrða er einmitt
það sem einkennir gjöfina, gjöfin
er gefin af frjálsum vilja og án
skilyrða, en þó ekki fyrir en slíkt er
mögulegt - eftir að ferli fyrirgefn-
ingarinnar hefur átt sér stað. Ég
anum upp úr stöðu fórnarlambs,
þannig aö hann eða hún sé ekki
lengur í stöðu þess undirokaða en
gerandinn I stöðu þess sem hefur
brotið okkur niöur (sá sem hefur
sigrað). Ég sagði áðan að fyrir-
Bandaríski sálfræðingurinn George
Kelly sagði eitt sinn að laun sek-
tarinnar væri dauði sjálfsmyndar. Þú
getur ekki lifað ef þú ert full af sek-
tarkennd, það kremur sjálfið.
gefningin væri aðeins möguleg á
grundvelli réttlætis og styrkleika.
Það þarf að hjálpa fólki að stíga
upp úr niðurlægingu ósigurs og
veikleika og endurheimta það sem
er að sjálfsögðu fullkomlega sam-
mála því að við verðum að fyrir-
gefa til að leysa okkur sjálf frá
þeirri vanlíöan sem tengist því að
vera föst í biturleika, en við þurf-
um að gera það í takt við raun-
veruleikann, í takt við það sem er
rétt. Ef við erum að fyrirgefa án
þess að hafa efni á því, án þess að
hafa farið í gegnum missinn, án
þess að hafa syrgt missinn, án
þess aö hafa ásakaö þann sem
braut á okkur, þá erum við að
bæla niður heilbrigöar og rétt-
mætar tilfinningar. Hvaö höfum
við upp úr því? Viö höfum ekkert
upp úr því annað en dýpri meiðsl,
það að mega ekki vera í takt við
raunveruleikann. Það er ekki í takt
við raunveruleikann að vera meö
einhverjar blekkingar í gangi og
bæla niður tilfinningar sínar. Með
þessu lendum við í andstööu við
okkur sjálf, sem er ávísun á
taugaveiklun og ýmis geðræn
vandamál.
Hvað efviðkomandijátar ekki
að hafa gert á hlut okkar?
Við erum ekki háð því. Vegna þess
að við getum ásakað án þess að
hinn játi. Sá eða sú sem hefur
brotið á okkur hefur ekki vald yfir
okkur sökum þess að viö höfum
sjálfsákvörðunarrétt. Viö vitum
hver sannleikurinn er en við þurf-
um á því aö halda að aðrir sem í
kringum okkur eru trúi okkur.
Og við getum fyrirgefið
þó að hann játi ekki?
Já, já. Við þurfum að umbreyta
þeirri ímynd sem við höfum af
fólki.Við þurfum að fara í gegnum
það ferli sem tengist þvi að jafna
metin. Við segjum allt í lagi, hann
játar ekki, en við þurfum að átta
okkur á þvi, af hverju hann játar
ekki. Kannski sjáum við að ef hann
játar muni hann veröa fyrir gjald-
þroti tilfinningalega, hann hefur
ekki tilfinningalega efni á að við-
urkenna. Það er hans vandamál.
Við erum ekki ábyrg fyrir því. Hitler
játaöi aldrei neitt og hann myrti
milljónir. Við erum ekki háð því
hvernig hann var. í lífinu þurfum
við oft að takast á við sorg, t.d. að
syrgja glataða æsku eða dauöa
einhvers og það styrkir persónu-
leikann aö fara í gegnum þjáning-
una. Þekktur sálfræðingur sagði
eitt sinn: Taugaveiklun er alltaf
staðgengill réttmætrar þjáningar.
Með þessu átti hann við, að ef viö
viljum ekki horfast í augu við og
takast á við þjáninguna og sorgina
þá megnum við ekki að yfirstíga
erfiðleikana. Afleiðingin afneitunar
verður því taugaveiklun. Ef við vilj-
um lifa í afneitun þá veröum við
taugaveikluö. Þegar við sjáum það
sem við viljum ekki sjá leiðir það til
taugatitrings og vanlíðunar af því
aö við erum í hliðrun og flótta
undan þeim vanda sem við lokum
augunum fyrir.
Eralltafhœgt að fyrirgefa?
Já, það er hægt að gera þaö, en
þaö er auövitað misjafnlega erfitt.
16