Bjarmi - 01.03.2004, Blaðsíða 20

hér á landi. Og hvað gera foreldr-
ar svo næst þegar barnið veikist
eða þegar hin börnin veikjast?
Hvað gera einstæðir foreldrar í
þessari aöstöðu? Ætli þeir verði
ekki bara að láta sig hafa það að
reyna að fá frí úr vinnunni án
launa. Þaö er ekki út af engu sem
skýrsla Rauða krossinns um fá-
tækt er birt var á liðnum vetri
dregur fram kröpp kjör einstæðra
mæöra, því flestir einstæðu for-
eldrarnir eru mæður.
Ég hef stundum sagt að ungbarna-
fjölskyldan hár á landi sé eins og
fyrirtæki sem myndi ganga vel ef
fleiri starfsmenn væru fyrir hendi
og ef fjármagnið væri meira innan
fyrirtækisins.
En við skulum líta aðeins á ís-
lensku meöalfjölskylduna, þessa
sem hvorki erfráskilin né í neinu
fjárhagslegu basli. Ég hef leyft mér
að kalla þessa fjölskyldu túrbófjöl-
skylduna. Þið vitið öll hvað túr-
bókrafturinn gerir fyrir bílana.
Hann fyllir þá af aukakrafti og
gerir það að verkum aö þeir kom-
ast yfir hinar verstu torfærur. Gall-
inn er sá að torfæruaksturinn fer
illa með bílinn og hann slitnarfyrr
en ella. Hið sama gerist með túr-
bófjölskylduna. Hún rembist viö að
standa sig i öllu við þær aðstæður
sem henni eru búnar. En það er
einmitt oft sú fjölskylda og þau
hjón sem standa sig best, skila
sínu hlutverki best bæði í vinnu og
heima sem einn góðan veðurdag
skilja, öllum að óvörum. Og hvers
vegna? Jú, vegna þess að pabbi og
mamma voru svo upptekin af því
að standa sig og kröfurnar á þau
voru svo miklar að þau gleymdu
að standa sig hvort gagnvart öðru.
Hjónin þekktust einfaldlega ekki
lengur. Samskiptin innan túrbó-
fjölskyldunnar verða þannig gjarn-
an yfirborðskennd. Aðalmarkmiðið
veröur að koma á framfæri upp-
lýsingum. Vinnudagurinn er langur
og það veröur að ákveða hver á að
sækja elsta strákinn í fótboltann
og klukkan hvaö, hver á að fara
með litlu systur á leikskólann og
horfa á sýningu leikskólakrakkanna
kl. 14:30 í dag, hver á að kaupa í
matinn , hver á aö......I Auk
þess þarf að sjálfsögðu að sinna
öllum heimilisverkunum. Það
verður lítill timi aflögu til þess að
ræöa um það hvernig manni líöur,
hvert sambandið sé að stefna eða
annað sem tengist fjölskyldunni.
Þetta ástand leiðir líka gjarnan til
erfiðleika í kynlífi hjóna. Öll
spenna hverfur úr sambandinu,
kynlífið verður eins og einhver
kvöð eða rútina, enn ein skyldan
sem bætist við í amstri hversdags-
ins. Neikvæð spenna í kynlífinu
eykur svo aftur spennuna milli
hjónanna sem var víst ærin fyrir.
Ég gæti nefnt mörg dæmi um
þetta af samtölum við skjólstæö-
inga mína.
4. Samskiptaleysi
innan fjölskyldunnar
En það er fleira en langur vinnu-
dagur sem íþyngir fjölskyldum
landsins óþarflega og er á margan
hátt eins og leifar frá horfnum
tíma. Nú er það svo að langflest
hjón vinna bæði úti. Þau eiga
erfitt með aö skreppa burt frá
vinnu hvenær sem er og treysta á
ýmis gæsluúrræði fyrir börnin sin,
meöal annars skóla og að sjálf-
sögöu leikskóla. Við vitum öll hvað
það getur verið erfitt aö fá pláss á
leikskólanum en þegar plássið
loksins er fengið eru blessuð börn-
in komin í öruggt skjól á daginn.
Skólinn aftur á móti kemur iöu-
lega fram viö foreldrarana eins og
á þeirri horfnu öld þegar mamma
var alltaf heima og tilbúin að taka
á móti börnunum heim. Oft er
skóladagur barnanna slitinn i
sundur af starfsdögum hjá kennur-
um, fríi vegna foreldrafunda, fríi
vegna læknaheimsókna, skólasetn-
inga og skólaslita, litlu jóla og svo
framvegis, ef ekki eru hreinlega
bara göt i stundatöflunum. Eins og
Úrsúla Ingvadóttir hagfræðingur
sýndi fram á í ritgerð fyrir sköm-
mu, þá valda síendurtekin fri í
skólum hérlendis því að skóla-
ganga barna tefst um ein tvö ár,
að ekki sé talað um óþægindin
sem frídagarnir valda foreldrum.
Samskiptaleysið innan fjöl-
skyldunnar er rótin að mörgum
þeim vanda sem að unglingunum
20