Bjarmi - 01.06.2004, Blaðsíða 17

lingum, einkum konum en jafnvel
börnum, er þrýst meö valdi til aö
uppfylla kynferöislegar langanir
annarra. Slíkt kynlíf er auðvitaö
langt utan þess ramma sem sjötta
boðoröið setur.
Það á einnig við um hvers kyns
lausung og tilraunastarfsemi þar
sem kynlíf er álitið jafneinfaldur
og hversdagslegur hlutur eins og
aö drekka saman kaffi eða spila
borðtennis.
Kynlíf án virðingar er mikil
misnotkun, vanvirða við gjöf Guös,
lítilsvirðing á öðrum og svik við
sjálfan sig. Lauslæti í kynferöis-
málum hefur áhrif á einstaklinga,
fjölskyldur og samfélagiö í heild.
Það eykur líka hættu á útbreiðslu
smitsjúkdóma (kynsjúkdóma). Að
auki stuðlar það að því að gengis-
fella gjöf kynlífsins, þessa dýr-
mætu gjöf sem okkur er gefin.
Dýrmætar gjafir missa gildi sitt
séu þær gefnar mörgum. Tilfinn-
ingin fyrir því, hve frábært kynlífið
er, týnist ef það er stundað á báða
bóga og án þess að vera liöur í
djúpu og varanlegu kærleikssam-
bandi.
Ekki drýgja hór!
Þetta boöorð er sett til aö vernda
konur á tímum þar sem þær áttu
undir högg að sækja. Við slíkar að-
stæður er boðorðið áskorun til
karlmanna um að láta ekkert verða
til þess að þeir svíki og yfirgefi þá
konu sem þeir hafa bundist.
Boðorðið er „þú skalt ekki
drýgja hór". Á því eru engar und-
antekningar og engir fyrirvarar,
ekkert „ef", „en" eða „nema". Og
auövitað gildir það jafnt um bæöi
kynin.
Brot gegn þessu boðoröi hefur
oft víðtæk áhrif - á fleiri en eina
fjölskyldu, á börn, á maka, á vina-
hóp, á samfélagið í heild.
Það er mikilvægt að láta
hjónabandið skipa þann sess sem
þvi ber og hafa þann forgang sem
þvi er ætlað að hafa. Hjónabandið
er skuldbinding tveggja sjálf-
stæðra, frjálsra og jafnrétthárra
aðila. Það gerir kröfu til hjónanna
og kröfur til umhverfisins um að
virða helgi þessa hjónabands sem
stofnað hefur verið.
Þess vegna er hjónabandiö ekki
einkamál þeirra tveggja sem að
því standa, heldur kemur það
samfélaginu við. I hverri hjóna-
vígslu eru a. m. k. tveir vottar við-
staddir auk vígslumanns og
hjónaefna. Það áréttar að hjóna-
bandið erviöurkennd stofnun í
samfélaginu sem á aö njóta rétt-
inda, verndar og virðingar.
Þau eru ekki framar tvö, heldur
einn maður (Matt. 19:6). Og Jesús
telur að framhjáhald sé eina gilda
ástæða hjónaskilnaöar (Matt.
19:7-9).
Vissulega geta hjón beðið slikt
skipbrot að hjónaskilnaður sé
óhjákvæmilegur. En á meðan
hjónaband er í gildi á að virða
það. Það er heiðarlegra að slíta
því en að vanvirða þaö og hegða
sér eins og það sé léttvægt.
Kærleikur og kynlíf
Jesús minnti lærisveina sína á að
ástunda sams konar kærleika og
hann hefur sýnt okkur (Jóh.
13:34-35). Sá kærleikur er fórnfús
og fyrirgefandi og kemur að fyrra
bragði.
Kynlíf er hluti af tjáningu þess
kærleika, oft dýpsta mynd hans.
Rammi þess er hjónabandið. Út
fyrir þann ramma ættum við alls
ekki að fara - ef við viljum sjálf-
um okkur og öörum það besta -
hvorki áöur en við höfum bundist
né með öörum aöila en makanum.
Kynlífið heyrir hjónabandinu
til. Þannig var þaö í Biblíunni og
það hefur ekki breyst aö samlíf
hjónanna byggist á sáttmála
hjónabandsins þar sem bæði hafa
skuldbundið sig í opinberri athöfn.
Fyrst og fremst eru þau tvö
tengd saman í kærleika. Kærleikur
er meira en kynlíf. Hann næryfir
allan persónuleikann en kynlífið er
líkamlegt - samt þarf fleira að
vera til staðar en líkamleg nautn.
Kynlífið tengist vilja, tilfinningum
og öllum persónuleikanum.
Hjónabandiö er staðurinn sem
helgaður er kynlífinu. Án sáttmála
hjónabandsins er kynferðislegt
samband laust og tengslin án
skuldbindingar.
Kynferöislegt samlíf er hluti af
eðlilegu sambandi hjóna. Vissu-
lega getur það verið í algjöru lág-
marki - eða hreint ekki iökað - en
samt sem áður getur hjónabandiö
veriö gott og varanlegt af þvi að
hjónin eiga hvort annað að og til-
heyra hvort öðru á sérstakan hátt.
Gagnkvæm umhyggja þeirra er
enn mikilvægari en kynferðisleg
útrás.
Trúmennska er dyggð
Oft er sagt eftir framhjáhald að
þetta hafi bara gerst - nánast
óvart. Slíkt er ábyrgðarlaust. Við
berum ábyrgð á gerðum okkar.
Vissulega getum við ekki ráðiö við
allar hugsanir sem skjóta upp
kollinum en við berum ábyrgð á
þvi hvort við fóstrum girndina og
leyfum henni að taka völdin.
Jesús leit þannig á að afstaða
okkar væri vandamálið, aö í huga
okkar kvikni óhreinar hugsanir
(Matt. 15:19 ) sem geti haft áhrif
á gerðirnar.
Hann bendir líka á (Matt.
5:27-28) að ósiðlegar augngotur
eru synd. Sá, sem horfir á konu
með girndarauga, hefur þegar
drýgt hór með henni i hjarta sínu.
Uppspretta syndarinnar er i huga
okkar. Þar verðum við að berjast
ef við viljum standast.
í samtíð okkar vill fólk ekki
binda sig, skuldbinda sig. Þjóðfé-
lagið er flóknara en nokkru sinni
fyrr og sótt aö hjónabandinu úr
ýmsum áttum. Þá reynir á viljann
og staðfestuna, elskuna og virð-
inguna.
Trúmennska í hjónabandi leiðir
af sér hamingju en ótrúmennska
er afneitun hins besta í okkur
sjálfum og breytir hamingjunni i
þjáningu.
Drýgið ekki hór - boðorðiö er
gefið án útskýringa. Hér er ekkert
um að ræða eða túlka. Boðið er
undantekningar- og skilyrðislaust.
Höfundur er sóknarprestur
i Grensáskirkju i Reykjavík
sroljoh@bakkar.is
17