Búnaðarrit - 01.01.1944, Page 208
140
B Ú N A Ð A R R I T
sjóður og Byggingar- og landnámssjóður (nú Bygg-
ingarsjóður) gerðir að sjálfstæðum deilduin i bank-
anum.
Þótt Byggingarsjóður veitti mjög hagkvæm lán til
endurbyggingar, þá kom samt brátt í ljós, að efna-
minni bændum var enn um megn að endurreisa bæi
sina á þann hátt, sem sjóðurinn gerði kröfur til, að
þær byggingar væru unnar, sem hann veitti lán til.
Varð því að leita nýrra úrræða.
Alþingi samþykkti lög 1937 um framlög rikisins til
endurbijgginga á sveitabýlum (nr. 40 13. júní 1937),
þar sem heimilað var að verja allt að 50 þús. krónum
árlega af því fé, sem ríkið leggur til Byggingar- og
landnámssjóðs, sem óafturkræfu framlagi til endur-
bygginga eða endurbóta á íbúðarhúsum jarða í sveit,
enda séu þær í sjálfsábúð, eða lieimilt að byggja þær
með erfðaábúð samkvæmt lögum um erfðaábúð og
óðalsrétt. Með þessu ákvæði eru leigujarðir, sem ein-
stakir menn eiga, undanskildar þessum réttindum.
Fé þetta má aðeins veita gegn ákveðnum skilyið-
um. Þau lielztu eru þessi: Að bæjarhús séu óhæf til
íbúðar að dómi liéraðslæknis og hreppstjóra. Að ábú-
andi sé ekki svo efnum búinn, að hann sé fær um að
endurreisa húsin. Að fasteignamat bæjarhúsa sé undir
1000 krónum, ef jörðin er i sjálfsábúð, en sé jörðin
í opinberri eign, þá sé landverð hennar ekki yfir 5000
krónur. Framlag til hvers býlis má ekki vera yfir
1500 kórnur og þó aldrei meira en % hluti kostnaðar.
Þegar lögum um Byggingar- og landnámssjóð og
nýbýlalögunum var steypt saman í einn lagabálk
1938, þá voru þessi lög tekin þar með sem sérstakur
kafli — III. kafli laganna — og heitir: Um Bygg-
ingarstyrki: Helzlu breytingar frá lögunum 1937 eru
þær, að nú er ákveðið beint árlegt framlag úr ríkis-
sjóði 125 þúsund krónur, og að fasteignamat bæjar-