Búnaðarrit - 01.01.1944, Page 294
226
BÚNAÐARRIT
fjósum. Hér hafa menn komizt að raun um, að kæli-
stigið og stig vellíðaninnar er, að því er dýrin snertir.
jnjög háð holdafarinu og einnig því, livort þau eru
snögg eða loðin.
Þetta fyrirbrigði getur náttúrlega ekki vakið mikla
undrun meðal almennings. Allir hafa séð hvernig
hárin reisa sig þegar skepnan skyndilega kemur úr
hlýju í kulda eða þegar trekkur leikur um hana; líf-
eðlisleg líkamsstarfsemi tekur til sinna ráða til þess
að girða fyrir ofkæling og slæma liðan.
Loftrakinn, eða með öðrum orðum vatnsgufan, sem
er í loftinu, kemur frá skepnunum, bæði frá húðinni
og lungunum.
Á þennan liátt gefur kýrin frá sér 1 lítra af vatni á
4 klukkustundum, eða 6 litra á sólai’hring. Þar að
auki gufar vatn upp frá vatnsílátum, sem ef til vill
standa í fjósinu, og einnig frá mykju og þvagi í flórn-
um.
Hitastig loftsins ræður jnestu um hve mikil vatns-
gufa er í fjósinu. Því hærra sem hitastigið er, þeim
mun meiri gufa getur rúmast i loftinu án þess, að
þéttast sem dögg. Er hitinn t. d. 18 stig og loftið
mettað af gufu, hlýtur nokkur hluti gufunnar að þétt-
ast og myndar dögg, ef loftið skyndilega kólnar niður
i 13 stig.
Það er einmitt þetta, sem skeður, þegar hið hlýja,
gufumettaða loft í fjósinu lireyfist frá miðju fjóssins
til útveggjanna, sem ef til eru kaldir, og það eru þeir
venjulega, einkum ef einangrunin er léleg eða engin.
Þetta veldur því, að vatnið rennur niður veggina eða
drýpur frá fjóslofti eða þaki.
Loftræstingarkerfið i fjósinu á að soga vatnsguf-
una burtu með óhreina loftinu, þannig að andrúms-
loflið innan veggja verði aldrei mettað nieð gufu.
Á þennan hátt er hægt að fyrirbyggja að gufa
þéttist nokkru sinni og verði að dögg á veggjum og