Heilbrigðismál - 01.06.1991, Blaðsíða 15

HEILBRIGÐISRÁÐUNEYTIÐ / Gott fólk (Stúdíó 28) - HEILBRIGÐISRÁÐUNEYTIÐ / Teikniþjónustan sf.
Hlutföll orkuefna
100
80
60
40
20
Prótein
Kolvetni
Fita
Konur
Karlar
Margir fullorðnir karl-
menn virðast borða lítið
sem ekkert af ávöxtum
Þeir sem stunda
líkamsrækt borða
hollari fæðu en aðrir
Unglingar borða lítið
grænmeti, jafnvel
minna en aldraðir
ir sjötugt neyta mjög lítils af þess-
ari vöru.
Kjöt og kjötvörur. Til þessa flokks
telst allt kjöt, slátur og innmatur.
Fuglakjöt er þó undanskilið. Með-
alneyslan er 106 grömm, sem er
svipað og neysla flestra nágranna-
þjóða. Nánast allir virðast borða
kjöt, þótt í mismiklum mæli sé.
Mest er neyslan hjá körlum milli
tvítugs og fimmtugs, þeir borða
nánast tvöfaldan skammt á við
konur á sama aldri. Kjöt og kjöt-
vörur eru mikilvægir járngjafar,
um 30 af hundraði alls járns í fæðu
íslendinga kemur úr þessum vör-
um. Það er athyglisvert að kjöt og
Hálfur diskur af grænmeti gerir
máltíðina léttari og auðugri af
bætiefnum og trefjaefnum.
kjötvörur vega ekki eins þungt í
fituneyslu íslendinga og áður, en
16 af hundraði heildarfitunnar
kemur úr kjötvörum.
Fiskur og fiskafurðir. Meðalneysl-
an er 73 grömm og því virðast ís-
lendingar borða meiri fisk en nokk-
ur önnur Evrópuþjóð. Ungt fólk
borðar minnstan fisk og mest er
neyslan hjá fólki sem komið er yfir
fimmtugt. Flestir virðast þó borða
einhvern fisk, aðeins 10 af hundr-
aði borða minna en 22 grömm á
dag, sem samsvarar lítilli fiskmál-
tíð vikulega.
Fuglakjöt (alifuglar, sjávarfuglar
o.fl.). Neysla fuglakjöts er tiltölu-
lega lítil samkvæmt könnuninni og
um helmingur fólks borðar fugla-
kjöt sjaldan eða aldrei.
Eggjatieysla er ekki sérlega mikil
samkvæmt könnuninni, helmingur
Konur á öllum aldri borða fitu-
minna fæði en karlar. Þær smyrja
brauðið minna og nota frekar fitu-
skertar mjólkurvörur en karlar.
svarenda borðar minna en 13
grömm, sem samsvarar tæpri sneið
af soðnu eggi á dag. Ungir piltar
borða mest af eggjum að jafnaði og
tíu af hundraði pilta borða rúmt egg
á dag eða þaðan af meira.
Fita og feitmeti. Til þessa flokks
telst smjör, smjörlíki, olíur, majon-
es, lýsi og öll önnur feiti sem not-
uð er við matargerð eða með mat.
Þessi fæðuflokkur vegur lang-
þyngst í fituneyslu íslendinga og
veitir 43 af hundraði heildarfitunn-
ar, sem er álíka mikið og öll fita úr
kjöti og kjötvörum, mjólk, mjólk-
urvörum og ostum samanlagt.
Lýsi. Meðalneysla lýsis er 3,4
grömm á dag, sem samsvarar
fjórðungi úr matskeið. Lýsisneysla
er nokkuð almenn, meira en fjórði
hver svarandi tekur matskeið af
lýsi annan hvern dag eða oftar.
Lýsisnotendur eru þó í nokkrum
minnihluta, meira en 60 af hundr-
aði taka aldrei lýsi. Mikill munur er
á lýsisneyslu aldurshópa, ungling-
ar taka síst lýsi en mest er neyslan í
elstu aldurshópunum. Einnig er
nokkur kynjamunur á lýsistöku,
karlar taka fremur lýsi en konur.
Flestir sem taka lýsi á annað borð
taka matskeið eða barnaskeið af
lýsi í hvert sinn og því er sjaldgæft
að neyslan sé meiri en 13 grömm á
dag. Fáeinir einstaklingar taka þó
HEILBRIGÐISMÁL 2/1991 15