Fréttablaðið - 06.02.2010, Page 24

Fréttablaðið - 06.02.2010, Page 24
24 6. febrúar 2010 LAUGARDAGUR Mér hefur alltaf þótt Stein- grímur Hermannsson eins og holdtekning íslensku valdastéttarinnar á síðari hluta tuttugustu aldar. Hann fæddist í húsi valdsins, sonur Hermanns Jónassonar forsætisráð- herra, og leið hans lá tiltölulega greið og áfalla- laus til æðstu metorða í íslenskum stjórnmálum. Það var kannski óhjákvæmilegt, með þennan bakgrunn, að hann yrði meiri pragmatisti í stjórnmálum heldur en hugsjónamaður. Samt hafði hann sterka sannfæringu í ýmsum málum og andstaða hans við þátttöku Íslands í evrópskri samvinnu var eitt af því sem setti mjög svip á stjórnmálaferil hans undir lokin. Þá fór Framsóknarflokkurinn fram undir kjörorðinu „X-B, ekki EB“. Steingrímur var alþýðlegur og vinsæll (og vissi af því eins og Hallbjörn söng) og að mörgu leyti einlægari í framkomu en margir kollegar hans í stjórn- málum. Hlutverk hans sem leiðtoga Framsóknar- flokksins var sennilega umfram aðra foringja flokksins að huga að þróun hans frá dreifbýlis- flokki yfir í flokk sem höfðaði til kjósenda bæði í þéttbýli og dreifbýli, sem var lífsspurs- mál fyrir flokkinn. Hlutverk hans í landsmál- unum var ef til vill umdeilt, en hann – verk- fræðingurinn – leitaði alltaf þeirra leiða sem honum fannst praktískar, eins og hann lýsir ágætlega í þriggja binda ævisögu sinni. Þá þvældust hvorki kennisetningar hagfræðinnar fyrir honum né hugmyndafræðilegar kreddur. Hans íslenska brjóstvit átti sennilega ekki minnstan þátt í að skapa honum þá sterku stöðu meðal þjóðarinnar sem hann öðlaðist. GUNNAR HELGI KRISTINSSON Brjóstvit Hallur Magnússon hefur gegnt margvíslegum trúnaðarstörfum fyrir Framsóknarflokkinn. Hann sat fund með Steingrími Hermannssyni í lok mars á síðasta ári og skrifaði í framhaldinu eftirfarandi á bloggsíðu sína: „Framsóknarmaðurinn Barack Obama, for- seti Bandaríkjanna, er nú í mikilvægri ferð til Evrópu. Ég var hins vegar á fundi með öðrum afar merkum Framsóknarmanni - Steingrími Hermannssyni - sem skipar heiðurssæti á lista Framsóknarflokksins í Kraganum. Steingrímur hélt ótrúlega snjalla og markvissa ræðu þar sem hann rifjaði upp kosninga baráttu fyrri ára á Vestfjörðum - enda um að ræða fjölmennt og skemmtilegt átthagakvöld Framsóknarfólks með rætur í Norðvesturkjör- dæmi. Steingrímur sýndi gamla góða takta sem öflugur leiðtogi - takta sem við sjáum nú hjá Framsóknarmanninum Barack Obama! Ég er þess fullviss að Steingrímur næði öruggu þingsæti ef það væri búið að innleiða persónukjör!“ Steingrímur og Obama HALLUR MAGNÚSSON Við Steingrímur áttum nána samvinnu og samfylgd í stjórnmálum í næstum fjóra áratugi frá því hann kom á þing eftir kosningarnar 1971, meðal annars í forystu fyrir Framkvæmdastofnun ríkisins og Byggðastofnun og þá ekki síst í tveimur ríkisstjórnum. Undanfarin ár hittumst við reglulega á fundum stjórnar Heimssýnar, hreyfingar sjálfstæðissinna í Evrópumálum, nú seinast á liðnu sumri þrátt fyrir alvarleg veikindi hans. Samskipti okkar voru ávallt mjög vinsamleg og ánægjuleg. Mörgum blöskraði þegar verðbólgan fór yfir átján prósent eftir bankahrunið. En í rúman áratug, frá 1974 og fram yfir miðjan níunda áratuginn, geisaði hér enn verra verðbólgufárviðri sem mældist 30-80 prósent frá ári til árs. Hverri ríkisstjórninni af annarri mistókst að brjótast út úr þeirri martröð sem skyggði nánast á flest önnur vandamál þjóðlífsins. Við Steingrímur áttum samleið í ríkisstjórnum í miðjum þessum ólgusjó á árunum 1978-83 undir forystu kafteinanna Ólafs Jóhannessonar og Gunnars Thoroddsen. Sú sigling kostaði heilmikinn barning, svo sem von var. En menn urðu reynslunni ríkari. Og því ber að halda til haga að hálfum áratug síðar átti ríkisstjórn Steingríms, og hann sem þáverandi forsætisráðherra, sinn stóra þátt í því í samvinnu við aðila vinnumarkaðarins að sigla þjóðarskútunni út úr versta ólgusjó verðbólgunnar. Í ólgusjó verðbólgu RAGNAR ARNALDS Pálmi Gestsson lék Stein- grím margsinnis bæði í þáttum Spaugstofunnar og í áramótaskaupum. „Ég hafði leikið hann í nokkurn tíma áður en ég náði hárréttum tóni. Maður finnur þegar það gerist. Það var afskaplega gaman að leika Stein- grím,“ segir Pálmi sem hitti Steingrím annað veifið. Alltaf fór vel á með þeim. „Hann var ósköp ljúfur maður og vildi öllum gott og engum illt. Ég bar hlýjan hug til hans. Einu sinni var hann með okkur í þætti. Við vorum þá eitthvað að vesenast fyrir utan stjórnarráðshúsið og hann kom út og spjallaði við okkur. Ég var þá í gervinu hans. Það var mjög skemmtileg uppákoma,“ segir Pálmi. Steingrímur setti aldrei út á meðferðina sem hann hlaut hjá Pálma. „Hann áttaði sig á að þetta væri innifalið í verðinu og gerði aldrei athugasemdir eins og kom fyrir með aðra.“ Gaman að leika hann PÁLMI GESTSSON Steingrímur var einn öflugasti stjórnmálamað- ur landsins og vann mörg afrek á sinni tíð. Hann var til dæmis lykilinn í þjóðarsáttinni svokölluðu sem lagði grunn að löngu og farsælu velferðarskeiði á Íslandi. Það var ein- kennandi fyrir Steingrím hversu auðvelt hann átti með að sætta ólík sjón- armið. Þegar ég byrjaði í stjórnmálunum og þeytt- ist með honum um allt land á kjördæmis- þingin dáðist ég að því hve létt hann fór með að tala til fólksins. Hann talaði til hjarta þess. Fólk sá í honum velgjörðarmann. Manngildi ofar auðgildi voru einkennisorð hans og hann lagði mikla áherslu á jöfnuð. Hann hafði líka brennandi áhuga á umhverfismálum og útivist. Hann var líkur Eysteini að því leytinu, var framsýnn og sá hlutina í heildarsamhengi. Ég held að Steingrímur hafi verið sáttur við sitt. Sáttur við að eiga góða að og við framlag sitt á lífsleiðinni. Talaði til hjarta fólks SIV FRIÐLEIFSDÓTTIR MEÐ SKRÍTNU FÓLKI Auk nýjustu talna, pólitískra túlkana og viðtala við flokksformenn bauð Ríkissjónvarp- ið upp á dragdrottningar í kosningasjónvarpinu 1991. Steingrímur beið nýjustu talna þegar drottningarnar drógust að honum. Steingrímur vissi ekki hvaðan á sig stóð veðrið þegar flassið skall á honum. „Hvað ertu að mynda mig með þessu skrítna fólki?“ spurði hann Gunnar hvumpinn þar sem hann beið úrslitanna. Seinna var myndin valin skopmynd ársins á sýningu blaðaljósmyndara. ÞRIÐJA KYNSLÓÐIN DRIFIN Á KJÖRSTAÐ Guðmundur Steingrímsson kaus með foreldrum sínum í kosn- ingunum 1991. Hann situr nú sjálfur á þingi og er því þriðji ættliðurinn sem velur sér stjórnmálin. Gunnar vonar að Guðmundur verði ekki síðri forystumaður í Framsóknarflokknum en Steingrímur var. BEÐIÐ EFTIR KÓNGI Það gat tekið á að vera í ríkisstjórn. Einn rigningardaginn þurftu Steingrímur og Jón Baldvin, ásamt Eddu og Bryndísi, að taka á móti spænsku konungshjónunum. Myndin gefur til kynna að menn hafi ekki alltaf verið vel hvíldir. FRAMHALD AF SÍÐU 22

x

Fréttablaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.