Fréttablaðið - 07.05.2010, Blaðsíða 20

Fréttablaðið - 07.05.2010, Blaðsíða 20
20 7. maí 2010 FÖSTUDAGUR Efnahagshrunið í Grikklandi hefur teflt framtíð evrunn- ar í tvísýnu. Þegar evran var sett á laggirnar höfðu marg- ir áhyggjur af því hversu lengi hún myndi endast. Þegar allt lék í lyndi gleymdust þær áhyggj- ur. En spurningunni um hvern- ig yrði brugðist við ef áfall dyndi yfir evrusvæðið var enn ósvar- að. Með því að festa gengið og færa umsjón peningastefnunnar til Seðlabanka Evrópu voru yfir- völd í evrulöndunum svipt tveim- ur grunnleiðum til að örva hag- kerfið og afstýra kreppu. Hvað gat komið í stað þeirra? Nóbelsverðlaunahafinn Robert Mundell setti fram kenningu um við hvaða skilyrði einn gjaldmið- ill gæti þrifist á stóru svæði. Evr- ópa uppfyllti þau skilyrði ekki á sínum tíma og gerir það ekki enn. Fjórfrelsið svonefnda kom á frjálsu flæði vinnuafls en ólík tungumál og menningarmunur komu í veg fyrir að það mynd- aðist einn sameiginlegur vinnu- markaður að bandarískri fyrir- mynd. Að bjarga banka en ekki landi Evrópa hefur heldur engin úrræði til að létta undir með verst stöddu ríkjunum. Tökum Spán sem dæmi. Þar er 20 prósenta atvinnuleysi – rúmlega 40 pró- sent hjá ungu fólki. Ríkið skilaði tekjuafgangi fyrir kreppu; eftir hrun varð fjárlagahallinn rúm ellefu prósent af vergri lands- framleiðslu. Samkvæmt regl- um Evrópusambandsins verða Spánverjar að skera niður rík- isútgjöld, sem mun að líkindum auka atvinnuleysi. Því meira sem hægir á hagkerfinu þeim minni verður efnahagsbatinn. Margir vonuðu að harmleikur- inn í Grikklandi færði ráðamönn- um heim sanninn um að evran er ekki gjaldmiðill til framtíð- ar nema til komi enn umfangs- meira samstarf (þar á meðal fjárhagsaðstoð). En í Þýskalandi eru stjórnvöld (og stjórnlagadóm- stóllinn þar í landi) á móti því að veita Grikkjum þá aðstoð sem þeir þarfnast. Þessi afstaða kom mörgum á óvart, jafnt innan Grikklands sem utan: eftir að mörgum millj- örðum hafði verið eytt í að bjarga bönkum frá falli virtist ekki hægt að koma ellefu milljóna þjóð til bjargar. Og það er ekki eins og um neyðaraðstoð hefði verið að ræða; þegar háum upphæðum var dælt í tryggingarisann AIG voru litlar líkur á því að þeir pening- ar myndu skila sér aftur. Allar líkur eru aftur á móti á því að lán til Grikklands á sanngjörnum vöxtum yrði endurgreitt. Vondir kostir Nokkur óskýr tilboð og loðin lof- orð voru lögð fram til að koma ró á markaðinn en án árangurs. Rétt eins og Bandaríkin klömbruðu saman efnahagsáætlun fyrir Mexíkó í samstarfi við AGS og sjö stærstu iðnríkin fyrir fimmt- án árum, hafa ESB og AGS sett saman áætlun fyrir Grikkland. Spurningin var hvaða skilyrði ætti að setja Grikkjum og hversu mikil öndverðu áhrifin yrðu. Fyrir minni lönd innan ESB er lærdómurinn skýr: ef þau vinna ekki á fjárlagahallanum er hætta á árás frá spákaupmönnum og lítil von á nægjanlegri aðstoð frá nágrannaríkjum, að minnsta kosti ekki án strangra krafna um niðurskurð sem hafa gagnstæð áhrif. Ef Evrópuríkin fara þessa leið mun hagkerfi þeirra líklega veikjast og það bitnar á efnahags- batanum um allan heim. Alþjóðlegt samhengi Það er gagnlegt að líta á vanda evrunnar í alþjóðlegu samhengi. Bandaríkin hafa kvartað yfir miklum viðskiptaafgangi Kín- verja. Miðað við verga lands- framleiðslu er viðskiptaafgangur Þjóðverja aftur á móti mun meiri. Segjum sem svo að gengi evrunn- ar hafi verið miðað við að nokk- urt jafnvægi ríkti í viðskiptum á evrusvæðinu. Þá þýðir viðskipta- afgangur Þjóðverja viðskipta- halla hjá öðrum Evrópulöndum. Sú staðreynd að þessi lönd flytja meira inn en út veikir hagkerfi þeirra. Bandaríkin hafa kvartað yfir því að Kínverjar leyfi júaninu ekki að styrkjast gagnvart doll- aranum á fljótandi gengi. En út af evrunni styrkist gengið í Þýskalandi ekki gagnvart öðrum löndum á evrusvæðinu. Ef geng- ið í Þýskalandi styrktist myndi draga úr útflutningi og það myndi reyna á efnahagsstefnu landsins, þar sem höfuðáhersla er lögð á útflutning. Í öðrum Evrópuríkj- um myndi útflutningur að sama skapi aukast, sem og verg lands- framleiðsla og það drægi úr atvinnuleysi. Þýskaland lítur (eins og Kína) á ríkissparnað og viðskiptaafgang sem dyggð en ekki löst. John Maynard Keynes benti hins vegar á að viðskiptaafgangur leiðir til minnkandi eftirspurnar eftir vörum og þjónustu á heimsvísu – lönd með mikinn viðskiptaafgang hefðu „neikvæð ytri áhrif“ á við- skiptalönd þeirra. Keynes hélt því jafnvel fram að hagsæld heims- ins stafaði meiri hætta af lönd- um með mikinn viðskiptaafgang, frekar en þeim þar sem viðskipta- halli var við lýði. Hann gekk svo langt að leggja til að viðskipta- afgangur ríkja yrði skattlagður. Hvað er til ráða? Félagslegar og efnahagslegar afleiðingar núverandi kerfis ættu að vera með öllu ólíðandi. Lönd sem glíma við himinháan við- skiptahallla eftir hrun ættu ekki að vera neydd í vítahring – eins og gert var við Argentínu fyrir áratug. Ein tillaga gengur út á að löndin sem um ræði komi sér upp ígildi gengisfellingar – með öðrum orðum dulbúna launalækkkun. Þetta er ógjörningur að mínu mati og hefði alltof neikvæðar afleið- ingar, með tilheyrandi spennu og samfélagsróstri. En til er önnur lausn: að Þýska- land gangi úr myntsamstarfinu eða að evrusvæðinu yrði skipt í tvö svæði. Evran var áhugaverð tilraun. En eins og hið næstum gleymda ERM-kerfi á undan sem liðaðist í sundur þegar spákaup- menn réðust á breska pundið árið 1992, skortir hana almennileg- an, stofnanalegan bakhjarl til að virka sem skyldi. Enn önnur leið er líka til og er mögulega vænlegust til árang- urs: að innleiða þær stofnanalegu umbætur, þar með talið regluverk fyrir ríkisútgjöld, sem hefði þurft að innleiða þegar evrunni var ýtt úr vör. Það er ekki of seint fyrir Evr- ópu að gera þessar umbætur og uppfylla hugsjónina um samein- aða Evrópu, sem lá að baki evr- unni. Reynist það Evrópu ofraun er aftur á móti kannski best að játa ósigur frekar en að bíta úr nálinni með atvinnuleysi og minnkandi lífsgæðum af völdum gallaðrar efnahagsstefnu. ©Project Syndicate. Millifyrirsagnir eru blaðsins. Er evrunni viðbjargandi? Evran Joseph Stiglitz Nóbelsverðlaunahafi í hagfræði En til er önnur lausn: að Þýskaland gangi úr myntsamstarfinu eða að evrusvæðinu yrði skipt í tvö svæði. Allir þeir sem áhuga hafa á skíðaíþróttinni vita að síðasti vetur var einn sá allra versti sem við skíðaáhugamenn á suðvestur- horninu höfum upplifað. Skálafell opnaði aldrei og Bláfjöll voru ein- ungis opin í fjóra daga. Fjóra daga. En það vita líka þeir sem hafa ein- hvern áhuga á skíðaíþróttinni að ekki er eitt einasta skíðasvæði sem er í sambærilegri hæð í Evr- ópu rekið án snjóframleiðslu. Þetta vita þeir líka fyrir norðan. Það er snjóframleiðsla í Hlíðarfjalli, það er snjóframleiðsla á Dalvík, það er snjóframleiðsla í Tindastól en ekki í Reykjavík. Spyrja má hvað við erum að gera með skíðasvæði sem ekki hefur snjó? Við getum engu ráðið um veðr- ið, hvorki hér í Reykjavík né ann- ars staðar. Skíðasvæði hafa verið byggð upp víða um land og þau hafa verið byggð upp þar sem aðstæður voru heppilegar með tilliti til snjóa- laga í venjulega árferði og aðgengi almennings. Á undanförnum árum hafa orðið töluverðar breyting- ar og þar sem áður voru annálað- ar snjóakistur eru nú berrassaðir balar vetur eftir vetur. Þetta vanda- mál er vel þekkt víða um heim og lausnin á vandamálinu er einnig vel kunn. Snjóbyssur eru notaðar til að framleiða snjó á nær öllum stærri skíðasvæðum í Evrópu og Ameríku. Þetta er gert til að lengja skíðatímabilið og tryggja öruggan skíðasnjó allt tímabilið, því þar eins og hérlendis geta komið hlýviðris- kaflar á miðjum vetri. Snjóframleiðsla nauðsynleg Fyrir nokkrum árum fór hópur Akureyringa til Austurríkis að kynna sér snjóframleiðslu á þekktu skíðasvæði. Það vildi svo ein- kennilega til að þegar þeir komu til Austurríkis var allt á kafi í snjó og för þeirra seinkaði vegna þess en loksins komust þeir á áfanga- stað. Þeir spurðu forstöðumann skíðasvæðisins að því hvort skyn- samlegt væri að framleiða snjó og hann svaraði „only idiots don´t make snow“. Eftir þessa heimsókn voru Akureyringar sannfærðir um að snjóframleiðsla væri nauðsyn- leg ef skíðasvæðið í Hlíðarfjalli ætti að eiga einhverja framtíð fyrir sér enda höfðu undangengnir vetur verið skíðamönnum þar erf- iðir. Snjóframleiðsla hófst í Hlíðar- fjalli árið 2005 og hefur farið vax- andi síðan. Nú er snjóframleiðsla í Hlíðarfjalli talin nauðsynleg og þar hefur varla fallið úr dagur vegna snjóleysis á undanförnum árum. Skíðatímabilið hefur verið lengt og stendur frá því seint í nóvember til loka apríl. Bláfjöll og Skálafell Hvers vegna er ekki snjófram- leiðsla á skíðasvæðum höfuðborg- arsvæðisins? Á undanförnum árum hafa orðið miklar breytingar á skíðasvæðunum í Bláfjöllum og Skálafelli og miklir fjármunir voru lagðir í öryggismál, nýjar lyftur í Bláfjöllum, snjógirðingar o.fl. en því miður hefur snjóinn oft vantað. Þeir peningar sem hafa verið sett- ir í þessa uppbyggingu nýtast ekki ef enginn er snjórinn. Það má líkja þessu ástandi á skíðasvæðunum við að allar sundlaugarnar okkar væru hafðar tómar og stólað væri á rign- ingarvatn ef fólk vildi koma þangað og synda. Bæði í Skálafelli og Blá- fjöllum er fullkominn útbúnaður og starfsfólk á vakt og tilbúið að fanga hvert einasta snjókorn sem fellur í nágrenni við skíðasvæðið. Það bara dugar ekki til. Ef á að nýta þá fjár- festingu sem þegar hefur verið sett í skíðasvæðin verður að hefja snjó- framleiðslu. Veðurfarsmælingar sýna að á síðastliðnum vetri hefðu veðurskilyrði verið hagstæði í um 35% tímabilsins frá lokum nóvem- ber til loka mars til þess að fram- leiða snjó. Hagstæðasti tíminn var í desember og gera má ráð fyrir að framleiðslan þá hefði dugað til að halda skíðasvæðunum opnum í hlýindunum í janúar. Gera má ráð fyrir að snjóframleiðsla í tiltölulega fáa daga þurfi til að halda skíða- svæðunum opnum allt tímabilið. Fjölskylduíþrótt Í vetur fór ég og fjölmargir aðrir skíðamenn á höfuðborgarsvæðinu norður helgi eftir helgi og eyddum sparipeningnum í bensín, mat, gist- ingu, sund og fleira fyrir norðan. Já, við skíðamenn berum ábyrgð á því að spæna upp malbikið og við eigum líka þátt í því að efla ferða- þjónustuna á Norðurlandi yfir vetrarmánuðina. Er ekki kominn tími til að ljúka verkinu og hefja snjóframleiðslu? Þá er hægt að hafa skíðasvæði höfuðborgarsvæðisins opin og hafa arð af þeirri fjárfestingu sem lögð hefur verið í þau. En þetta snýst ekki bara um fjárfestingu í tækj- um og tólum. Skíðaíþróttin er ein af fáum íþróttagreinum sem öll fjölskyldan getur stundað saman, á sama tíma og sama stað. Gott skíðasvæði í nágrenni höfuðborg- arsvæðisins eflir og styrkir skíða- íþróttina, útivist almennings og ferðaþjónustu. Lesið í snjóinn sem aldrei kom Skíðaiðkun Anna Laufey Sigurðardóttir formaður skíðadeildar KR Það má líkja þessu ástandi á skíða- svæðunum við að allar sundlaugarnar okkar væru hafðar tómar og stólað væri á rigningarvatn ef fólk vildi koma þangað og synda. Aðalfundur Bakkavör Group ehf. verður haldinn föstudaginn 14. maí nk. kl. 10:00 á Hótel Sögu, Hagatorgi, 107 Reykjavík. Eftirtalin mál eru á dagskrá fundarins samkvæmt samþykktum félagsins: 1. Skýrsla stjórnar félagsins um starfsemi þess síðastliðið ár. 2. Ársreikningur fyrir liðið starfsár, ásamt áritun endurskoðanda, lagður fram til samþykktar. 3. Ákvörðun um greiðslu arðs og jöfnun taps fyrir síðastliðið reikningsár. 4. Ákvörðun um þóknun til stjórnarmanna. 5. Kosning stjórnar félagsins samkvæmt 17 gr. samþykkta félagsins. 6. Kosning endurskoðunarfélags. 7. Tillögur stjórnar um starfskjarastefnu. 8. Önnur mál. Dagskrá, endanlegar tillögur og ársreikningur félagsins munu liggja frammi á skrifstofu félagsins hluthöfum til sýnis sjö dögum fyrir aðalfund. Hluthafar sem óska eftir að fá endanlegar tillögur og dagskrá sendar geta sent tölvupóst á fjarfestatengsl@bakkavor.com Tillögur frá hluthöfum sem bera á upp á aðalfundi skulu vera komnar í hendur stjórnarinnar eigi síðar en sjö dögum fyrir aðalfund. Sérstaklega er bent á að þeir sem hyggjast gefa kost á sér til setu í stjórn félagsins skulu tilkynna það skriflega til stjórnar félagsins að minnsta kosti fimm sólarhringum fyrir upphaf aðalfundar. Upplýsingar um framboð til stjórnar skulu vera aðgengilegar hluthöfum á skrifstofu félagsins eigi síðar en tveimur dögum fyrir aðalfund. Atkvæðaseðlar og önnur fundargögn verða afhent á aðalfundardaginn frá kl. 9:00 á fundarstað. Athygli er vakin á að atkvæðisréttur miðast við hluthafaskrá að morgni 12. maí 2010. Reykjavík 6. maí 2010 Stjórn Bakkavör Group ehf. Aðalfundur Bakkavör Group ehf.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.