Fréttablaðið - 20.08.2010, Blaðsíða 20

20 20. ágúst 2010 FÖSTUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
Seðlabanki Íslands lækkaði stýrivexti sína um eina prósentu á miðvikudag,
meira en margir höfðu búist við. Þessi
lækkun er því fyrst og fremst að þakka að
horfur í efnahagslífinu eru betri en spáð
hafði verið, til dæmis af Seðlabankanum
sjálfum í maí.
Þó atvinnuleysi sé allt of mikið og taka
þurfi á því af meiri festu en hingað til
hefur verið gert, er það þó minna en spár
gerðu ráð fyrir. Verðbólga hefur hjaðn-
að og fjárfestingar í atvinnurekstri eru
meiri en reiknað hafði verið með. Það eru
með öðrum orðum ýmis teikn á lofti um að
botninum sé náð.
Hverju má þakka þennan árangur?
Vissulega er hægt að tína margt til, en
ég held að allir geti verið sammála um að
fyrst og síðast sé það launafólk í landinu
sem hefur borið byrðarnar. Ofan á öll per-
sónuleg áföll hefur kaupmáttur þess rýrn-
að. Samið var um hækkun lágmarkstaxta í
tengslum við stöðugleikasáttmálann, gegn
efndum ríkisstjórnarinnar á mikilvægum
sviðum, sem ekki hafa allar gengið eftir.
Forsendur Seðlabankans, sem birtast í
Peningamálum, vekja hins vegar athygli.
Þar segir, á síðu 12: „Ekki hafa komið
fram nýjar vísbendingar sem benda til
aukins launaþrýstings og ekki er gert
ráð fyrir að mikill þrýstingur verði við
gerð næstu kjarasamninga um að leið-
rétta kaupmátt launa.“ Seðlabankinn er að
sönnu ekki ríkisstjórnin, en gjalda verð-
ur varhug við því að gengið sé að því sem
vísu að launafólk taki á sig endalausar
byrðar.
Tvö aðildarfélög BSRB hafa ekki enn
náð kjarasamningum og samningar ann-
arra eru lausir í lok nóvember. Þá bíður
okkar allra að semja á ný, með hagsmuni
félaga okkar og samfélagsins alls að leið-
arljósi. Vissulega er okkur þröngur stakk-
ur skorinn, en það hlýtur að koma að
því að fólkið í landinu fái að njóta betra
ástands í efnahagsmálum.
Launafólk ber byrðarnar
Efnahagsmál
Elín Björg
Jónsdóttir
formaður BSRB
Það eru með
öðrum orðum
ýmis teikn á
lofti um að
botninum sé náð.
FRÍTT Í STRÆTÓ Á
MENNINGARNÓTT
Fleiri ferðir og aukin þjónusta.
Nánari upplýsingar á strætó.is
Reykjavíkurborg býður
strætó.is
Hættulegt tjáningarfrelsinu
Brynjar Níelsson, formaður Lög-
mannafélagsins, birti í gær pistil á
Pressunni um ummæli Björgvins
Björgvinssonar í DV um fórnarlömb
nauðgana. Björgvin var yfirmaður
kynferðisbrotadeildar lögreglunnar á
höfuðborgarsvæðinu en var færður
í starfi í kjölfar ummælanna. Brynjar
segir Björgvin hafa sagt að fórnar-
lömb nauðgana hefðu stundum
getað minnkað líkur á broti til
dæmis með minni drykkju.
Hann segir seinna að það fólk
sem gagnrýnt hefur ummælin
sé hættulegt tjáningarfrelsinu
því það bæli niður umræður
og fari fram með ofstæki.
Ábyrgðinni komið á aðra
Það er vissulega rétt hjá Brynjari að
ölvað fólk er í meiri hættu þegar að
því er ráðist en Björgvin tók mun
dýpra í árinni. Orðrétt sagði hann:
„Það er erfitt hvað það er algengt að
fólk bendir alltaf á einhverja aðra og
reynir að koma ábyrgðinni yfir á þá.
Fólk ætti kannski að líta oftar í eigin
barm og bera ábyrgð á sjálfu sér.“
Já, það er sjaldnast
ástæða til að
benda á annan
þegar nauðgun
hefur átt sér stað,
svo sem gerand-
ann.
Það sem koma skal?
Ásmundur Einar Daðason, formaður
Heimssýnar, birti grein í Fréttablað-
inu í gær. Þar lýsir hann áhyggjum af
því að dómstólar í ESB hafi oft tekið
afstöðu með kröfu um hömlulaus
markaðsviðskipti á kostnað félags-
legra þátta. Því næst veltir hann fyrir
sér hvort mögulegum undanþágum
sem Íslendingar gætu samið um í
aðildarviðræðum, gæti verið hnekkt
af dómstólum. Forvitnilegt verður að
sjá hvort þetta er það sem koma skal.
Mun Heimssýn til dæmis berjast gegn
samningi sem tryggir íslenska hags-
muni í sjávarútvegi á þeim forsend-
um að dómstólar kunni að eyðileggja
hann? magnusl@frettabladid.isN
iðurskurður blasir nú við hvarvetna bæði hjá ríki og
sveitarfélögum. Engin þjónusta sem veitt er af opin-
berum aðilum mun þar eiga undankomu og skólar eru
engin undantekning, leik- og grunnskólar hjá sveitar-
félögunum og framhaldsskólar hjá ríkinu.
Á meðan stjórnarmálamenn og embættismenn ríkis og sveitarfé-
laga sitja með sveittan skallann við að skera niður, eða hagræða eins
og það heitir á fínlegra máli, þá
blasir við að opinberir aðilar eru
að taka á sig aukinn og óvæntan
kostnað vegna einkaskóla og
einkaframkvæmda við skóla.
Húsnæði Menntaskólans í
Borgarfirði var í vikunni selt á
nauðungaruppboði en fasteigna-
félagið sem byggði og átti húsið
réði ekki við afborganir af lánum vegna byggingar þess. Íslands-
banki er nú eigandi skólahússins en stefnt er að því að sveitarfélagið
Borgarbyggð kaupi skólann af bankanum. Ljóst er að þarna er um
verulega auknar byrðar að ræða fyrir sveitarfélagið þrátt fyrir að
það hafi vissulega átt hlut í fasteignafélaginu fyrir.
Í gær barst svo sú frétt að borgarráð hefði samþykkt að kaupa
húsnæði Skóla Ísaks Jónssonar með yfirtöku á skuldum og fjár-
mögnun nauðsynlegra viðhaldsverkefna sem skólinnn ræður ekki
við. Skólinn mun leigja húsnæðið aftur af borginni og gert er ráð
fyrir að hann kaupi eignina aftur innan fárra ára eftir að náðst hafi
betri tök á fjármálum hans, sem vonandi mun gerast.
Þessu til viðbótar má nefna að í menntamálaráðuneytinu er nú
beðið úttektar Ríkisendurskoðunar á rekstri menntaskólans Hrað-
brautar. Með henni mun væntanlega skýrast hvort í skólanum hafi
verið farið með fé sem skyldi.
Skólastofnanir eru meðal grunnstoða samfélagsins. Það er þess
vegna nauðsynlegt að um rekstur þeirra og starfsemi ríki traust
og öryggi. Þegar skóli er stofnaður er ekki tjaldað til einnar nætur.
Skólastofnun er ætlað að byggjast upp og þroskast á löngum tíma.
Einkaskólar breikka vissulega það framboð á námi sem grunn- og
framhaldsskólanemum stendur til boða. Í sumum þeirra er unnið
eftir hugmyndum og skólastefnum sem eru áhugaverður valkost-
ur til viðbótar við það ágæta skólastarf sem fram fer í opinberum
ranni.
Það er mikilvægt að vera vakandi fyrir því að einkaskólar eru
allir reknir með samningi við ríki eða sveitarfélag. Uppistaðan í
rekstrarfé þeirra er því skattfé, alveg eins og í opinberum skólum.
Þeir sem reka einkaskóla eru þannig fyrst og fremst að vinna með
opinbert fé þannig að staða þeirra er nánast sú sama og skólastjóra
opinberu skólanna. Það hlýtur því að vera eðlileg krafa skattgreið-
enda að rekstur einkaskólanna sé undir sams konar eftirliti og rekst-
ur opinberra skóla.
Það er í það minnsta ótækt á niðurskurðartímum að sveitarfélög
eða ríki fái fyrirvaralítið í fangið stórútgjöld vegna þess að rekstur
og áætlanagerð einkaskóla og einkaframkvæmda vegna skólastarf-
semi er ekki sem skyldi.
Auka verður eftirlit með rekstri einkaskóla.
Skólastarf verður
að vera öruggt
SKOÐUN
Steinunn
Stefánsdóttir
steinunn@frettabladid.is