Fréttablaðið - 30.10.2010, Blaðsíða 24

24 30. október 2010 LAUGARDAGUR
Þ
að má næstum
finna lyktina af
dísil olíunni, byssu-
púðrinu og svitan-
um á hermönnunum
þegar orrustan um
El Alamein í Egyptalandi, ein af
frægari orrustum síðari heims-
styrjaldarinnar, lifnar við í
Árbæjarsafni, 68 árum eftir að
henni lauk.
Í orrustunni árið 1942 féllu
tæplega 45 þúsund menn, en í
þetta skiptið verður mannfallið
ekkert. Hermönnum hefur verið
skipt út fyrir handmálaða tindáta
og skriðdrekarnir eru svo litlir
að þeir komast auðveldlega fyrir
í lófa barns. Umhverfið er líka
aðeins annað en í eyðimörkinni
í Egyptalandi, enda eru áhuga-
menn um stríðsspilið Flames of
War að setja upp þennan sögu-
lega bardaga umkringdir gömlum
stríðsminjum í Árbæjarsafni.
Bardaginn fer fram á stóru
borði sem hefur verið hannað
sérstaklega fyrir eyðimerkur-
stríðið. Ólíkt því sem gengur og
gerist með tindáta eru þátttak-
endur ekki ungir drengir heldur
fullorðnir menn sem deila þessu
sérstaka áhugamáli.
Forsprakkinn í hópnum er Gísli
Jökull Gíslason, sem hefur spil-
að ýmsar tegundir borðspila í á
þriðja áratug. „Ég átti fertugs-
afmæli nýlega og eitt af því sem
mig langaði til að gera var að
sviðsetja einhvern stóran bar-
daga með vinum mínum,“ segir
Jökull.
Tindátar fyrir fullorðna
Víða erlendis eru stórorrustur
settar upp á stríðsminjasöfnum,
svo þegar Jökull frétti að her-
námssýning sem sett var upp á
Árbæjarsafni í sumar hefði enn
ekki verið tekin niður kannaði
hann hvort það væri möguleiki
að setja bardagann upp þar.
„Guðbrandur Benediktsson,
sagnfræðingur Árbæjarsafns, tók
mjög vel í þetta og lánaði okkur
salinn fyrir þetta tilefni,“ segir
Jökull. Það hjálpaði því verulega
til að geta upplifað andrúms-
loft hernámsins á sama tíma og
orrustan geisaði á borðinu.
Jökull segir að þó að fólk hafi
vanist því að tengja tindátasöfnun
við unga drengi sé þetta áhugamál
ekki fyrir börn. „Ef við berum
saman tindátaspil og spil sem
maður spilar með venjulegum
spilastokki má segja að munurinn
á því sem börn gera með tindát-
ana sína og því sem við gerum
með okkar tindáta sé eins og mun-
urinn á því að spila ólsen ólsen og
bridds. Þetta er hvort tveggja
spilað með spilastokki, en samt er
mjög ólíku saman að jafna.“
Jökull gengst þó fúslega við
því að hafa leikið sér með tindáta
í æsku, en tekur fram að flestir
sem spili Flames of War séu menn
á aldrinum 30 til 40 ára. „Það er
ekki tilviljun að ég nota orðið
menn, það eru afar fáar konur
sem spila þetta spil. Þar held ég
að ráði mestu að þetta er herspil,
þau virðast einfaldlega ekki höfða
til kvenna.“
Til að spila þetta tindátaspil
þarf að koma sér upp her af tin-
dátum í réttum hlutföllum, og
setja saman herlista eftir regl-
unum sem gilda í spilinu. Yfir-
leitt spila tveir menn hver á móti
öðrum, en í stærri orrustum eru
oft margir spilarar á hverri hlið.
„Þeir sem spila þetta spil þurfa
auðvitað að hafa gaman af því
að spila spil yfirleitt, og líklega
að hafa áhuga á herspilum. Svo
er söfnunareðlið mjög sterkt í
þessu áhugamáli. Spilararnir eru
að byggja upp sína heri, kaupa
módelin í mjög hráum, ómáluð-
um og ósamansettum einingum,
byggja upp hersveitina sína frá
grunni, velja hvers konar her-
menn og tæki þeir vilja og hvaða
litaskema,“ segir Jökull.
„Ég hef mikinn áhuga á hern-
aðarsögu almennt, og þetta spil
smellpassar að mínum áhuga. Því
meira sem ég veit um hernaðar-
sögu, því skemmtilegra finnst
mér að stunda þetta áhugamál. Og
því meiri skilning sem ég öðlast
á þessu spili, hvernig sveitirnar
hegða sér, og hvernig þær berjast,
Heimsstyrjöldin á stofuborðinu
Þó að byssurnar hafi þagnað fyrir 65 árum lifnaði seinni heimsstyrjöldin við á Árbæjarsafni nýverið. Eins og Brjánn Jónasson komst
að voru hermennirnir reyndar ekki háir í loftinu, enda orrustan háð með tindátum en ekki fólki af holdi og blóði. Tindátaspil njóta
töluverðra vinsælda enda er alltaf til friðsemdarfólk sem hefur gaman af því að setja á svið bardaga þar sem enginn fellur í valinn.
ORRUSTAN LIFNAR VIÐ Spilarar nota málbönd, teninga og önnur hjálpartæki til að láta orrustu í eyðimörkinni lifna við þó að hún sé háð með lífvana tindátum. Þó að markmiðið sé alltaf að leiða sitt lið til sigurs er
tilgangurinn með því að spila spilið fyrst og fremst sá að skemmta sér dagpart með vinum sínum. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
Þegar orrustur eru settar á svið
með tindátum þarf að styðjast við
einhverjar reglur ætli þátttakendur
sér að líkja eftir því sem hefði getað
gerst í stríðinu.
Í spilinu Flames of War eru notað-
ar reglur sem útskýra hvenær má
hreyfa hverja einingu í herjunum
og hversu langt, hvernig þær skjóta
hver á aðra eða gera áhlaup í átt
að víglínu óvinarins. Reglurnar
segja líka til um hversu vel þjálfaðir
hermennirnir eru og hversu gott
baráttuþrek þeirra er þegar á reynir.
Í sumum bardögum reyna spilar-
arnir að líkja sem best eftir ákveðn-
um orrustum. Oftast nær reyna þeir
þó að setja á svið sína eigin bardaga
þar sem valdir eru herir sem líklegir
voru til að mæta hvorir öðrum,
og þeim stillt þannig upp að um
sanngjarnan bardaga verði að ræða
þar sem báðir spilarar eigi um það
bil jafnan möguleika á sigri.
Eins og flestir hershöfðingjar
sögunnar hafa rekið sig á getur ótal
margt farið úrskeiðis, eða gengið
betur en hægt var að vona, í bardög-
um. Ólíklegustu sveitir geta barist til
síðasta manns og einvalalið getur
hörfað um leið og kúlurnar byrja að
fljúga. Til að líkja eftir þessari óvissu
eru teningar notaðir í tindátaspilum
á borð við Flames of War.
Teningaköst segja til um hversu
vel hermönnum, fallbyssum og
skriðdrekum gengur að skjóta á
óvininn. Teningarnir skera einnig úr
um hvort hersveitir standa og skjóta
til baka, hörfa eða flýja vígvöllinn í
ofboði.
ORRUSTUR ÚTKLJÁÐAR MEÐ TENINGUM
ÁRÁSIN HEFST Hver hersveit hefur
ákveðna eiginleika sem gott er að
fletta upp í hita leiksins. Hér geysast
ítalskir skriðdrekar fram á meðan
fótgönguliðið bíður átekta.
Tvær mjög mikilvægar orrustur voru háðar við El Alamein í Egyptalandi í síðari
heimsstyrjöldinni. Bardagarnir voru afar mikilvægir, enda hefði sigur öxulveld-
anna þar getað kostað bandamenn stjórn þeirra á Súes-skurðinum, sem var
mjög mikilvægur fyrir hergagnaflutninga. Í fyrri orrustunni unnu Bretar varnar-
sigur, en í síðari orrustunni hafði Bernard Montgomery tekið við stjórninni og
Bretar hröktu herafla Þjóðverja og Ítala á flótta og unnu að lokum fullnaðar-
sigur í Afríku í Túnis í maí 1943.
Staður: El Alamein í Egyptalandi.
Stund: Barist var frá 23. október til 5. nóvember árið 1942.
Niðurstaða: Fullnaðarsigur bandamanna.
SÍÐARI ORRUSTAN UM EL ALAMEIN
EYÐIMERKURDREKAR Breskir Grant-skriðdrekar studdu fótgöngulið og fallbyssur í
síðari orrustunni um El Alamein.
Bandamenn:
Foringi: Bernard Montgomery
Þjóðir: Breska samveldið
Herstyrkur: 195 þúsund menn
Skriðdrekar: 1.029
Brynvarðir bílar: 435
Flugvélar: 530
Stórskotalið: 892 til 908 byssur
Skriðdrekabyssur: 1.451 byssur
Mannfall: 13.560 menn
Skriðdrekar: Á bilinu 332 til 500
Flugvélar: 97
Fallbyssur: 111
Öxulveldin:
Foringi: Erwin Rommel
Þjóðir: Þýskaland og Ítalía
Herstyrkur: 116 þúsund menn
Skriðdrekar: 547
Brynvarðir bílar: 192
Flugvélar: 480
Stórskotalið: 552 byssur
Skriðdrekabyssur: 1.063 byssur
Mannfall: 30.542 menn
Skriðdrekar: Um 500
Flugvélar: 84
Fallbyssur: 254
Heimild: Wikipedia
FRAMHALD Á SÍÐU 26