Fréttablaðið - 30.10.2010, Blaðsíða 80

30. október 2010 LAUGARDAGUR
menning@frettabladid.is
Bækur ★★★★
Hreinsun
Sofi Oksanen
Þýðing Sigurður Karlsson
Steinn Steinarr sagði einhvern
tíma að það sem væri að ljóðum
ungra skálda væri að það vantaði
í þau lífsháskann. Hann las aldrei
Sofi Oksanen. Í Hreinsun gín lífs-
háskinn á hverri síðu. Persónurnar
tortíma hver annarri og sjálfum
sér um leið og engu skiptir hvort
yfirvaldið er rússneski herinn,
rússneska mafían, ástin, stoltið
eða sjálfsbjargarviðleitnin. Óarga-
dýrið býr í manneskjunni sjálfri.
Rakin er saga tveggja kvenna
á mismunandi tímum í eistneskri
sögu, saga sem fléttast saman
og greinist í sundur á víxl. Saga
af því hvernig óttinn um eigið
líf gerir manneskjurnar grimm-
ar og brýtur niður hið mannlega í
þeim. Saga af innri og ytri átökum
í landi sem er leiksoppur voldugri
landa og þar sem aldrei er hægt að
ganga að örygginu vísu. En þrátt
fyrir stöðuga ytri ógn og hræði-
lega hluti sem persónur ganga í
gegnum af hendi valdhafa á hverj-
um tíma þá leynist fall þeirra
samt í eigin draumum og þrám.
Sagan er að einum þræði stúdía
á því hvað veldur svikum, hvers
vegna fólk bregst, en þræðirnir
eru ótalmargir og listilega flétt-
aðir í breiða margradda frásögn
sem flæðir fram eins og jökulá í
leysingum og þeytir lesandanum
milli bakka tilfinningafljótsins
eins og hjálparlausu spreki. Saga
Eista síðustu sjötíu árin eða svo er
saga niðurlægingar, kúgunar, ótta
og varnarleysis. En þegar upp er
staðið er það ástin, helvítis ástin,
hvort sem er á annarri persónu,
föðurlandinu eða eigin egói sem
mestum hörmungunum veldur.
Oksanen er sögumaður af guðs
náð og tekst að draga upp sterkari
og áhrifameiri myndir á nokkrum
síðum en flestum öðrum tekst á
fjögur hundruð síðum eða í tveggja
tíma kvikmynd. Hreinsun er eng-
inn skemmtilestur og á köflum
liggur við að lesandinn kúgist og
langi mest til að loka bókinni og
opna hana aldrei aftur. En eins og
allar góðar sögur sleppir Hreins-
un ekki takinu heldur dregur les-
andann áfram hvort sem honum
er það ljúft eða leitt. Og það ferða-
lag er ógleðinnar virði. Þessi saga
lifir í minninu og vekur mann til
umhugsunar. Ekki bara um þján-
ingar kúgaðra þjóða, heldur einnig
og ekki síst um það hvað það raun-
verulega þýðir að vera mann-
eskja.
Það er erfitt að leggja dóm á
þýðingar þegar ekki er kostur á að
kynna sér frumtextann, en þýðing
Sigurðar Karlssonar rennur vel og
heldur dulmögnuðum stílnum. Ein-
staka hnökra er auðvitað á henni að
finna, en þessi texti er örugglega
ansi snúinn á frummálinu og afrek
að snúa honum á eðlilega og læsi-
lega íslensku sem hvergi stuðar
lesandann. Friðrika Benónýsdóttir
Niðurstaða: Mögnuð og listilega
stíluð skáldsaga sem vekur spurningar
og lifir lengi í huga lesandans.
Biturt gjald draumanna
Opnun Myndlist Grønlandskhed og Udfordringer
15:00 Linda Riber, Norræna húsið
20:00 Leiklist Finnski hesturinn
Sirkku Peltola, Þjóðleikhúsið
Kvikmyndir Norræna húsið
Kort och gott
Stutt- og heimildarmyndir
16:00, 18:00, 20:00
Aðgangur ókeypis
Norræn listahátíð
Nordisk kulturfestival
Reykjavík
www.norraenahusid.is/ting 28.10.—7.11.2010
í d
ag
enn eru nokkur laus söluborð á
okkar vinsæla Jólamarkaði Elliðavatni
Áhugasamir hafi samband í síma 564 1770 eða 856 0058
Skógræktarfélag Reykjavíkur
KOM DAUÐANS BLÆR
HALLGRÍMSKIRKJA | SUNNUDAGINN 31. OKTÓBER | KL. 17
MÓTETTUKÓR HALLGRÍMSKIRKJU
J.S.BACH - REGER - WHITACRE
HOVHANNES - ATLA HEIMI SVEINSSON - JÓN LEIFS
flytur tónlist eftir
EINAR JÓHANNESSON LEIKUR MEÐ Á KLARÍNETT
STJÓRNANDI: HÖRÐUR ÁSKELSSON
MIÐAVERÐ 2.000 KR. | HALLGRÍMSKIRKJA | SÍMI 510 1000
„O magnum mysterium“ Vox feminae
heldur trúarlega tónleika í tengslum
við allra heilagra messu líkt og mörg
undanfarin ár. Auk Vox feminae kemur
Stefán S. Stefánsson saxófónleikari
fram á tónleikunum.
Vox feminae
Kristskirkja 4. nóvember kl. 20:30
á allraheilagra messu.
Reykholtskirkja 7. nóvember við
og eftir messu kl. 14:00
Hafnarfjarðarkirkja 10. nóvember
kl. 20:30
Hallgrímskirkja
9. desember kl. 20:30
„Yfir fannhvíta jörð“ er
yfirskrift glæsilegra að-
ventutónleika allra kóra
sönghússins Domus vox.
Á tónleikunum koma fram 200 söng-
konur á öllum aldri og flytja margar
af okkar fallegustu aðventu- og jóla-
perlum ásamt einsöngvaranum
Maríusi Sverrissyni.
TÓNLEIKAR SÖNGHÚSSINS DOMUS VOX Í NÓVEMBER OG DESEMBER 2010
Cantabile og Stúlknakór
Reykjavíkur ásamt
Maríusi Sverrissyni
í Víðistaðakirkju
14. nóvember kl. 17:00
„Vetrarsól“ er nafn hins þekkta lags
Gunnars Þórðarsonar sem Maríus
flytur meðal annars. Einnig flytja
100 konur og stúlkur falleg trúarleg
verk, við undirleik Agnars Márs
Magnússonar ásamt hljómsveit.
Miðaverð er frá kr. 2.000 – 4.000 afsláttur í forsölu og hjá kórfélögum.
Nánari upplýsingar í Domus vox, Laugavegi 116 eða í síma 511-3737 / 863-4404 / 893-8060
www.domusvox.is • www.voxfeminae.is
SOFI OKSANEN „Oksanen er sögumaður af guðs náð og tekst að draga upp sterkari
og áhrifameiri myndir á nokkrum síðum en flestum öðrum tekst á fjögurhundruð
síðum eða í tveggja tíma kvikmynd,“ segir í dómnum.