Fréttablaðið - 25.11.2010, Síða 24

Fréttablaðið - 25.11.2010, Síða 24
24 25. nóvember 2010 FIMMTUDAGUR Í fyrri hluta umfjöllunar minnar um hvernig stemma megi stigu við nauðgunum, sem birtist hér í Fréttablaðinu í gær, var m.a. fjall- að um forvarnir og gildi þeirra, nýtt samskiptamynstur fólks og tengsl þess við sönnunarstöðu í nauðgun- armálum og ungmenni í áhættu- hópi. Hvað er þá til ráða? Ungmenni á Íslandi byrja snemma að stíga sín fyrstu skref í samskiptum við hitt kynið. Það þarf því að brýna fyrir þeim í hverju eðlileg samskipti séu fólgin með fræðslu sem þarf að vera viðvarandi. Á ég þá við fræðslu um dagleg samskipti kynjanna, gagn- kvæma virðingu og kynferðisleg samskipti. Í því sambandi sé lögð megináhersla á gagnkvæman vilja og samþykki. Fróðlegt væri að gera skoðanakannanir á meðal ungmenna á því hvað þau telja vera „eðlilegt“ í dag. Það segir sig nefnilega sjálft að hafi þau skakka mynd af því sem er eðlilegt nú er það líklegra en ekki til fylgja þeim út þeirra fullorðins- ár. Skoða þarf hvort ekki sé tíma- bært að endurskoða samræmda skólanámskrá en bent hefur verið á að styrkja þurfi bæði kennara og foreldra til þess að geta rætt opin- skátt við ungmenni um kynhegðun. Þá þarf að leggja áherslu á rétt við- brögð ef nauðgun á sér stað en það er veigamikið atriði. Er þá bæði átt við að tryggja sönnunargögn og að vita hvert skuli leitað eftir hjálp. Til fróðleiks má taka saman nokkra punkta sem eru þörf áminn- ing: •Berðu virðingu fyrir sjálfum þér og öðrum. Ekki samþykkja það sem þú vilt ekki gera og ekki þrýsta á einhvern annan til þess að gera eitt- hvað sem þú telur hann ekki vilja gera. Sértu í vafa, slepptu því. •Ekki tala í hálfkveðnum vísum er þú lætur vilja þinn í ljós – sendu skýr skilaboð ef þess er nokkur kostur. •Þú mátt segja „nei“ jafnvel þótt þú sért með því að skipta um skoðun. •Ekki láta undan þrýstingi um að hitta einhvern eða fara með einhverjum sem þú þekkir ekki, farðu aldrei ein/einn. •Ekki taka þátt í neinu sem þú sérð að er rangt. Taktu afstöðu með þeim sem hallar á. •Mundu að fara vel með áfengi og verðir þú viðskila við vinahóp eftir að áfengis hefur verið neytt skaltu fá einhvern sem þú treystir, helst fjölskyldu, til þess að fylgja þér heim. •Ekki senda myndir af þér fáklæddri/-um eða sýna þig þannig í vefmyndavél. Þú veist aldrei hvert efnið getur farið að lokum eða í hvaða tilgangi það er notað. •Mundu að vista samskipti þín á netinu. •Ekki hika við að leita ráða og/ eða hjálpar. Við getum öll verið sammála því að hlúa þurfi að og veita þolend- um nauðgana nauðsynlega aðstoð. Á þetta við hvort sem þeir taka ákvörðun um að kæra verknaðinn eða ekki. Í þessu sambandi hvílir mikil ábyrgð á þeim sem fyrst fá upplýsingar eða grunar að nauðgun hafi átt sér stað. Áhrifaríkasta aðferðin að mínu mati við að stemma stigu við nauðg- unum er forvarnir. Í því sambandi má nefna að þörf er á opinni og upplýstri umræðu þar sem fjallað er um nauðganir á málefnalegan hátt og frá ýmsum hliðum. Það er nefnilega staðreynd að fjaðrafok og rangtúlkanir eru aðeins til þess að draga kjarkinn úr fólki. Þeir aðilar sem koma að þessum málum þurfa að viðurkenna hlutverk hvors ann- ars og treysta því að unnið sé af hei- lindum. Nauðsynlegt er að forvarnir nái til barna strax á grunnskólastigi þar sem það að stemma stigu við nauðgunum er gert að markmiði vinnunnar. Slíkt forvarnastarf þarf að vera öflugt og í takt við þá vinnu sem SAFT hratt af stað í tengslum við örugga netnotkun. Slíkt verkefni væri hverrar krónu virði. Þá þarf forvarnastarf einnig að ná til fullorðinna einstaklinga. Skyndikynni eru mjög algeng í dag og eiga sér því miður allt of oft stað þegar dómgreindin er skert, t.d. vegna neyslu áfengis. Einnig hefur „stefnumótamenning“ rutt sér til rúms með tilkomu samskiptasíðna. Þar er boðið upp á nánast hvað sem er og gengið út frá því að fólk gangi með opnum huga til leiks. Efla þarf miðlæga deild lögregl- unnar sem sinnir kynferðisbrota- málum. Eins og sakir standa og vegna sparnaðar í kerfinu er upp- bygging deildarinnar í dag ekki eins og að var stefnt. Miklu af upp- lýsingum og þekkingu er fyrir að fara í deildinni sem nauðsynlegt er að greina og vinna úr. Að mínu mati væri kostur að sérstakur forvarna- fulltrúi starfaði í deildinni eða í tengslum við deildina, sem sinnti þessum málum eingöngu. Að sjálfsögðu er lögreglan reiðu- búin til þess að leggja sitt að mörk- um til þess að stemma stigu við nauðgunum. Að stemma stigu við nauðgunum – skref í rétta átt Kynferðisbrot Sigríður J. Hjaltested aðstoðarsaksóknari hjá lögreglustjóranum á höfuðborgarsvæðinu Áhrifaríkasta aðferðin að mínu mati við að stemma stigu við nauðgunum er forvarnir. Skammdegið færist yfir og skuggi Hrunsins hvílir enn yfir þjóð okkar. Allt bendir til að svo muni verða enn um hríð. Eins og útlitið er nú mun hátíð ljóssins ekki hrekja hann burt. Það er vaxandi fátækt í ríku landi! Þetta er þverstæða en engu að síður raunveruleiki. Það eru tvær raðir að myndast. Önnur held- ur uppi ímynd velmegunar en hin er raunveruleiki skugga, óhreinu börnin hennar Evu. Á haustdögum hafa færri fengið Frostrósarmiða en vildu. Langar biðraðir mynduðust. Fólk vílaði ekki fyrir sér að standa í röð til að verða sér úti um glæsilega söngveislu með úrvals söngvurum þjóðarinnar. Við heyrum að upppantað sé á jólahlaðborðin. Sem betur fer geng- ur lífið á Íslandi sinn vanagang. Það hefur ekkert breyst, eða hvað? Jú, það er annað fólk í öðrum röðum. Biðraðir upp á marga tugi metra eru hvarvetna þar sem sjálfboðaliðar útdeila mat. Viku eftir viku teyg- ir biðröðin sig lengra og lengra út í kuldann. Undarlega stutt er síðan þessi þjóð norður við heimskauts- baug gortaði af því að vera komin fram úr Norðurlöndunum á mæli- kvarða velmegunar. Hugmynda- fræðingar litu til Bandaríkjanna til að finna nógu glæsilegan sam- anburð. Draumsýnin sem vonir stóðu til að rættist í almennum glæsileik varð ekki að veruleika. Nærtækara væri að tala um martröð frekari misskiptingar þar sem bláfátæk- ir eru nú meðal okkar en einnig ofsaríkir. Þannig erum við líklega eftir allt saman eins og stórþjóðin í vestri. En ekki einu sinni þar fáum við að vera fremst meðal jafningja. Bandaríkin eru komin lengra en við í því að mæta fátæktinni með súpu- eldhúsum og matarmiðum. Okkar fólk stendur enn úti í kuldanum. Jafnvel þótt tekist hafi að verja kaupmátt þeirra sem verst standa umfram hinna duga lægstu laun og bætur engan veginn fyrir nauðþurftum. Allt annað en laun og bætur hækkar. Við höfum glutrað niður því sem við vorum hvað stoltust af sem þjóð, nokkuð jöfnum hlut fólksins í landinu. Á undanförnum áratugum var hér tiltölulega lítil misskipting. Þá horfðum við í forundran á andstæð- urnar í Bretlandi og Bandaríkjun- um og skildum ekkert í margföldum launamun. Nú erum við engu skárri. Auk þess höfum við orðið okkur til skammar í alþjóðasamfélaginu. Það líður að jólum. Það er alltaf sárt að standa í biðröð eftir mat. Það er jafnvel enn erfiðara um jólaleyt- ið. Það er kalt og dimmt. Stingurinn í brjóstinu meiri en á öðrum tíma ársins yfir því að geta ekki séð um sig og börnin sín eins og vert væri. Það er átakanlegt að verða vitnin að röðunum. Mótsögnin við friðar- og kærleiksboðskap jólanna er hróp- andi. Við eigum ekki og megum ekki loka augunum fyrir vaxandi misskiptingu. Hvernig viljum við mæta framtíðinni? Er betra að vera í tveim röðum en einni? Anna Sigríður Pálsdóttir Arnfríður Guðmundsdóttir Baldur Kristjánsson Hjalti Hugason Pétur Pétursson Sigrún Óskarsdóttir Sigurður Árni Þórðarson Sólveig Anna Bóasdóttir Tvær raðir Fyrir nokkrum árum kom sr. Hjörtur Magni Jóhannsson, prestur í Fríkirkjunni í Reykjavík, í heimsókn síðla sumars í Heydali. Hann var þá sóknarprestur í Þjóð- kirkjunni. Á meðan á heimsókn- inni stóð bárust tíðindi um stórt skriðufall sem lokaði þjóðvegin- um í Kambaskriðum sem skilja að Breiðdalsvík og Stöðvarfjörð. Við fórum saman á vettvang til að skoða aðstæður og blasti þá við hrika- leg sjón þar sem blautur aurinn úr snarbröttu fjallinu lá yfir veg- inum á löngum kafla og hefti alla för. Síðar komu dugmiklir verka- menn frá Vegagerðinni með sín tól og tæki og opnuðu veginn, sem er lífæð fyrir samskipti fólksins í nálægðum byggðum. Ég ber mikla virðingu fyrir göf- ugu og þróttmiklu starfi fríkirkn- anna sem á rætur að rekja í hug- sjón innan Þjóðkirkjunnar á síðasta áratug 19. aldar og laut að skipulagi kirkjunnar, en ekki að kenningum eða játningum. Þess vegna varð allt- af traust samstarf á milli fríkirkna og Þjóðkirkjunnar, þær nutu sambúðar í hvívetna og gera enn m.a. með því að Biskup Íslands vígir presta til þjónustu við frí- kirkjurnar, fylgja sömu Handbók og helgisiðum, styðjast við sömu sálma- hefð og nýta ýmis hjálpar- gögn til styrktar þjónust- unni sem Þjóðkirkjan sér um að gefa út. Samstarf- ið hefur náð langt út yfir þetta, verið heilt og traust til heilla fyrir kristni og menningu. En nú finnst mér eins og skriða hafi fallið á veginn sem tengir Þjóð- kirkjuna og Fríkirkjuna í Reykja- vík. Skriðunni lýsir sr. Hjörtur Magni í stóryrtri gagnrýni í garð Þjóðkirkjunnar, finnur henni flest til foráttu og dregur ekkert undan. Ég virði málefnalegar skoðanir hans um skipulag kirkjumála þó að ég sé þeim ekki öllum sammála, en á erfitt með að skilja tilfinninga- ríku öfgarnar í málflutningi hans sem gera lítið úr Þjóðkirkjunni, öllu hinu fjölþætta starfi sem hún stendur fyrir um land allt og hinum fjölmörgu sem þar standa að verk- um. Ekki styrkir slík óverðskuld- uð ádeila kristni og menningu. Ef ágreiningur er á milli kirkjudeild- anna væri nær að setjast niður og ræða þau mál, komast að niður- stöðu svo friður megi ríkja. Langtum fleira sameinar en sundrar. Það þekkir fríkirkju- fólkið af reynslunni með þjóðkirkjufólkinu árum saman. Nú þarf að einhenda sér í að hreinsa skriðuna af veginum sem er lífæð í samskiptum Fríkirkj- unnar í Reykjavík og Þjóðkirkjunnar. Vegið er að kristinni menningu um þess- ar mundir í þjóðlífinu, lýðskrum og innanát ágerist sem elur á sundr- ungu og ósamlyndi. Trúfélögin fara ekki varhluta af pólitískri ágengni með stöðugri skerðingu Alþingis á félagsgjöldunum sem nálgast 40% á þremur árum ef yfirlýst skerðing- aráform samkvæmt fjárlagafrum- varpi ná fram að ganga. Það er ein- stakt að Alþingi taki í ríkissjóð af félagsgjöldum frjálsra félaga sem trúfélögin eru að meðtalinni Þjóð- kirkjunni. Kristin trúfélög þurfa að standa saman, varðveita og efla kristna menningu í þjóðlífinu, stuðla að einingu á meðal þjóðar og vekja með fólki bjartsýni og von. Þar verða Þjóðkirkjan og Fríkirkjan í Reykjavík að vera saman hönd í hönd á greiðfærum vegi og rækta gróandi samstarf. Skriðan Þjóðkirkjan Gunnlaugur Stefánsson sóknarprestur í Heydölum Ég vil þakka séra Erni Bárði Jónssyni sneiðarnar í Frétta- blaðinu 18. nóvember sl. í grein hans „Skoðanir úr skólum?“ Mér varð á að skrifa grein þar sem ég tók undir þá stefnu Mennta- sviðs Reykjavíkur að forðast beri aðstæður í skólum þar sem börn eru tekin út úr hópnum eða skylduð til að taka þátt í atburð- um sem ekki samrým- ast trúar- eða lífsskoð- un þeirra. Ég ítrekaði að sjálfsagt væri að fræða börn um trúar- brögð og þá sér í lagi kristni hér á landi en samt segir Örn Bárð- ur í „svari“ sínu um mig: „Þessi ákafi trú- maður virðist vilja koma allri umræðu um trú og lífsskoðanir út úr skólum borgar- innar og væntanlega landsins alls.“ Hugsið ykkur. En rangfærslurnar eru rétt að byrja því sérann ætlar mér og öðrum einmitt að vilja það sem við berjumst gegn, að börn okkar séu tekin út úr hópnum vegna trúar- skoðana. Um þann strámann segir presturinn í heilagri hneykslan: „Í ljósi málflutnings trúmanna í Vantrú og Siðmennt sem eiga börn í skólum, spyr ég, hvort yfirvöld þurfi ekki að sjá til þess að slíkt fólk haldi börnum sínum ekki í skoðana-gettói og meini þeim að kynnast viðhorfum annarra?“ „Drómaduld, lokunarlosti og haftahugnun Reynis og hans skoð- anabræðra er mér ekki að skapi.“ Enn er trú klínt á trúlausa, efast um uppeldishæfileika þeirra og mér eignaðar annarlegar hvatir. Sem foreldri, formanni Vantrúar og sálfræðingi, sem hefur þar að auki unnið í barnavernd, er mér misboðið. Ef skólinn gætir þess að fara ekki út fyrir hlutverk sitt og fræðir börn um trú í stað þess að boða þeim, innræta eða láta þau iðka trú er engin þörf á að taka neinn út úr hópnum vegna trúar- skoðana. Slíkt kallast mismunun og er bannað með lögum. En Örn Bárður sér ekkert athugavert við trúboð í skólum (brot á aðalnáms- krá) og mismunun vegna trúar- skoðana (brot á lögum um leik- og grunnskóla). Um það sagði hann svo smekklega í Fréttablað- inu 11. nóv. sl.: „Það hefur alltaf haft kostnað í för með sér að til- heyra minnihlutahópi. Þessi nálg- un, „vesalings ég og börnin mín“, virkar ekki sannfærandi. Þú verð- ur bara að kyngja því að börn- in þín uppgötvi að þau tilheyri minnihlutahópi ef þú hefur valið sjálfum þér og þeim lífskoðanir minnihlutans.“ En það kveður við falskan tón þegar prestur sver af sér að hafa „talað um að Gídeon-menn fari með bænir í skólum” þótt hann viðurkenni að hafa „talað fyrir því að þeir gefi börnum NT“. Ekki tekur hann svo djúpt í árinni að hann sé á móti bænalestrinum en það liggur í orðanna hljóðan. Er þá eitthvað athugavert við bænalest- ur Gídeon-manna? Er börnum ekki hollt að sjá hvernig menn, sem kenna sig við fégráðugan fjölda- morðingja og fjölkvæn- ismann í Gamla Testa- mentinu, tala við guðinn sinn og taki þátt í því? Blundar „drómaduld, lok- unarlosti og haftahugn- un“ í ranni sérans sjálfs eða veit hann að trúboð á ekkert erindi í skóla? Í grein minni benti ég á að enn eru börn skráð við fæðingu í trúfélag móður þótt slíkt brjóti gegn jafnréttislög- um og sé í hæsta máta óeðlilegt. Um það segir presturinn: „Varð- andi skráningu barna í trúfélag móður þá senda prestar mánað- arlega skýrslur um skírð börn í sínu prestakalli til Þjóðskrár.“ En skírn er eitt og skráning annað. Undarlegt að prestar skuli ekki vita það. Örn Bárður kallar það síðan lyga- og áróðurstuggu að ríkið haldi úti einu trúfélagi en á næstu síðu blaðsins þennan dag kallaði séra Hjörtur Magni Jóhannsson Þjóðkirkjuna orðrétt „ómynduga ríkisrekna trúmálastofnun“. Eins og hæfir efninu lýkur Örn Bárður grein sinni á leikskólaplan- inu og segir: „Kirkjan mun ávallt leitast við að standa á sannleikan- um og hún mun alltaf lifa því hann sem er „vegurinn, sannleikurinn og lífið“ er með henni í verki. Hann er sigurvegarinn og mun að lokum sigra vélráð og vonsku heimsins, vonleysi og vantrú.“ Kannski má ég teljast sæll fyrst prestur vill stimpla mig trúaðan, efast opinberlega um foreldra- hæfni mína og lýgur upp á mig vélráðum og vonsku í nafni þess sem sagði: „Sælir eruð þér, þá er menn smána yður, ofsækja og ljúga á yður öllu illu mín vegna.“ Lygi í nafni sannleikans Skóli og kirkja Reynir Harðarson formaður Vantrúar Sérann ætlar mér og öðr- um einmitt að vilja það sem við berj- umst gegn Ég ber mikla virðingu fyrir göfugu og þróttmiklu starfi frí- kirknanna Aðventan Átta guðfræðingar skrifa

x

Fréttablaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.