19. júní - 19.06.1956, Blaðsíða 31

ingarupphrópanir á meðan hún var sýnd. Abba-
dísin í klausturskólanum, sem stjórnaði sjálf kvik-
myndavélinni, þakkaði mjög vel fyrir á eftir, og
sagðist nú sjá, að hún hefði haft alrangar hug-
myndir um fsland.
SIÐFERÐILEGT JAFNRÉTTI.
Formaður nefndarinnar um siðferðilegt jafn-
rétti, frk. Chave Collison, hélt mjög skörulega
framsöguræðu. Sagði hún, að hér þyrfti að vera vel
á verði, því að í sumum löndum, t. d. Argentínu,
þar sem búið hefði verið að loka vændiskvenna-
húsunum, væri nú talað um að opna þau aftur.
Komst hún að lokum í svo mikinn hita, að hún
fékk fundinn til að gera heitstrengingu um að berj-
ast með öllum ráðum gegn þessum ósóma. Ég
gat með góðri samvizku tekið undir þetta, því að
eins og allir vita, hafa þess konar stofnapir aldrei
verið til á íslandi. En það mátti skilja á Austur-
landakonunum sumum eftir á, að þeim þótti nóg
um þessa svardaga. Nýlega hef ég fengið bréf frá
frk. Collison, þar sem hún segir, að Argentína hafi
hætt við áform sitt, kannske fyrir okkar mótmæli.
ÁHRIFASVÆÐI
ALÞ J ÓÐ AK VENRÉTTIND AFÉLAGSINS.
Formaður Asíudeildar félagsins og jafnframt for-
maður fundarins, Mrs. Ezlynn Deranyagala, sagði
frá fundi, sem Asíukonur höfðu haldið í Colombo
fyrir ári síðan. Á fundinum í Hollandi 1949 hafði
hún bent á það, að fél. hefði hingað til látið sig
mestu varða málefni vestrænna kvenna, enda voru
þátttakendur þá einungis frá Ceylon, frak og Ind-
landi. En þáverandi formaður fél., Dr. Hanna
Rydh, ferðaðist skömmu seinna til Asíu, og mætti
telja þennan fund í Colombo árangur af þeirri för.
Á fundinum í Napoli 1952 voru stofnaðar 6 deild-
ir eða áhrifasvæði fél., og kosinn formaður fyrir
hverja deild, en þær eru: Evrópa, Ástralía, Afríka,
Asía, latneska Ameríka og Mið-Austurlönd. Þessar
deildir halda svo fundi til að ræða sín sérstöku
vandamál, sem vitanlega geta verið mjög mismun-
andi. Evrópudeildin hefur þó ekki haldið neina
fundi ennþá, og var álit hennar, að betra væri að
löndin skiptust á með að bjóða til sín fulltrúum t.
d. á ársfundi. Mið-Austurlönd treystu sér heldur
ekki til að halda svona fund, vegna þess að Araba-
ríkin vildu ekki hafa Israel með. Ein kona frá Rag-
dad varð svo áköf í þessum umræðum, að formað-
urinn varð að þagga niður í henni. Sagði, að póli-
tískar umræður ættu þarna ekki heima.
Ráðstefna Asíudeildar komst þó að þeirri niður-
stöðu, að áhugamál kvenna væru að mörgu leyti
hin sömu, t. d. verndun mannréttinda og alheims-
friður. Aftur á móti eiga þær við ramman reip að
draga gegn gömlum siðvenjum og almenningsáhti,
þegar um það er að ræða, að konur auki þátttöku
í atvinnulífi og stjórnmálum.
Fram til 1930 var kosningaréttur á Ceylon mjög
takmarkaður. Aðeins þeir, sem áttu vissar eignir
og höfðu einhverja ákveðna þekkingu, höfðu kosn-
ingarétt, en 1930 fengu allir, sem orðnir voru 21
árs, kosningarétt og kjörgengi. Og 1923 fengu gift-
ar konur full umráð yfir eignum sinum, og mega
ráðstafa þeim eftir eigin geðþótta án leyfis bónda
síns, en það er einstakt fyrirbæri í Austurlöndum.
Landstjórinn lét þess getið í ræðu sinni, að nú
væru 31/2 milljón kjósenda í landinu, þar af
1.650.000 konur. Nú eiga 2 konur sæti í neðri
málstofunni en 3 í þeirri efri. Margar konur eiga
aftur á móti sæti í þorpsstjórnunum, sem svara
nokkurn veginn til hreppsnefnda hér, og sækja þær
vel slíkar kosningar. Tvær konur eru þorpsstjórn-
arformenn, og skildist mér að þessi formaður væri
í raun og veru hálfgerð forsjón fyrir þorpið og
skyldugur að leysa hvern þann vanda, sem þar
kemur upp, t. d. dæmir hann í minniháttar þræt-
um manna á milli.
Þegar konur á Ceylon fóru að berjast fyrir
kosningarétti, stofnuðu þær kvennaflokk, en eftir
að sérstakir stjórnmálaflokkar risu upp, skiptust
konur á milli þeirra eins og raunin hefm: orðið
annars staðar, og var hann því leystur upp. Fjöl-
mennasti félagsskapur kvenna á Ceylon nefnist
Lunka Mahila Samiti. Telur hann um 50.000 með-
limi. Miðstöð hans er í þorpi 23 mílur frá Colombo,
og fórum við þangað. Þar hafa þær reist skála, þar
sem stúlkum er kennd ýmiskonar handavinna, svo
sem að flétta mottur og töskur úr strái, og sauma-
skapur allskonar. Sömuleiðis almennar heilbrigðis-
reglur og matreiðsla. Vísir til heilsuverndar mæðra
var þar einnig og kom læknir þangað einu sinni í
viku. Þar var 1 sjúkrarúm og uppbúin vagga, en
fæstir hinna fátækari Ceylonbúa sofa í rúmi, held-
ur á mottu á gólfinu. Svo læra stúlkurnar auðvitað
að dansa, því að dansinn er þeirra hálfa líf. Sýndu
þær okkur uppskerudans, mjög táknrænan, og
sungu sjálfar undir, og svo voru líka barðar bumb-
ur. — Að loknu námi fara þær svo í þorpið sitt
aftur og kenna konunum þar. Forstöðukonan sagði
mér, að tvær duglegustu kennslukonumar sinar
væru miðaldra konur og margi’a barna mæður,
19. JfJNl
19