Fréttablaðið - 31.03.2011, Blaðsíða 20

20 31. mars 2011 FIMMTUDAGUR
Spurt er hvort innistæðueigend-um hafi verið mismunað þannig
að brjóti í bága við 4. gr. EES-samn-
ingsins? Svo er ekki að sjá.
Aðgerðir íslenska ríkisins voru
framkvæmdar til að stuðla að
almennum efnahagsstöðugleika.
Um var því að ræða almennar
efnahagsaðgerðir. Það má því ætla
að þær falli sem slíkar utan gildis-
sviðs 4. gr. EES-samningsins.
Þess utan getur 4. gr. samnings-
ins aðeins átt við um tilvik sem telja
má sambærileg. Því virðist ekki
til að dreifa hér. Ástæðan er sú að
innistæðueigandi í íslensku banka-
útibúi á aðild að íslenska greiðslu-
miðlunarkerfinu en ekki sá sem á
innistæðu í útlendu útibúi. Það er
því engin ástæða til að meðhöndla
þessa aðila með sambærilegum
hætti, þvert á móti.
Þá verður að geta þess, að í öllu
falli átti engin bein mismunun sér
stað. Allir útlendir eigendur inni-
stæðna í íslenskum bankaútibúum
fengu sömu meðhöndlun og þeir
íslensku. Yfir því er ekki hægt að
kvarta. Það þýðir að jafnvel þótt
einhvers konar óbein mismunun
teldist hafa átt sér stað þá verður
hún réttlætt með því neyðarástandi
sem brugðist var við.
Þetta eru væntanlega ástæður
þess að Eftirlitsstofnun EFTA telur
mismunun enga þýðingu hafa nema
upp að lágmarki innistæðutrygg-
inga, eða 20.887 evrur á mann. Sjón-
armið um að veruleg hætta sé á því
að Ísland verði látið borga eitthvað
umfram það eiga því ekki rétt á sér.
Í raun má frekar áætla að verulegar
líkur sé á því að Ísland þurfi ekkert
að greiða þegar upp verður staðið.
Fellum Icesave-lögin.
Brynjar Níelsson hrl.
Björgvin Þorsteinsson hrl.
Haukur Örn Birgisson hrl.
Jón Jónsson hrl.
Reimar Pétursson hrl.
Sveinn Snorrason hrl
Tómas Jónsson hrl.
Þorsteinn Einarsson hrl.
Skóla- og menntastefnan skóli án aðgreiningar á sér um
tveggja áratuga sögu. Hún á sér
rætur í baráttu foreldra fatlaðra
barna fyrir rétti barna sinna til
að ganga í almenna skóla og er
nú staðfest í samningi SÞ frá
2008 um réttindi fatlaðs fólks,
sem Íslendingar hafa undirrit-
að. Stefnan grundvallast á hug-
myndafræði mannréttinda, sam-
félagslegrar þátttöku og lýðræðis.
Í dag lítum við á skóla- og mennta-
stefnuna skóla án aðgreiningar
sem heildarstefnu í skólamál-
um sem tekur til allra nemenda,
hvaða þjóðfélagshópi sem þeir til-
heyra og hvernig sem komið er á
um atgervi þeirra. Hún er hluti af
þeim samfélagslegu réttindum að
tilheyra og vera metinn í og af því
samfélagi sem einstaklingurinn
er hluti af og þeim rétti að fá að
vera þátttakandi í margbreytilegu
samfélagi.
Stefnan um skóla án aðgrein-
ingar, er fyrst sett fram í stefnu
Reykjavíkurborgar árið 2002
og var þá sérstaklega tengd sér-
kennslu og málefnum nemenda
með sérþarfir. Í starfsáætlun
Reykjavíkur árið 2006 birtist
stefnan síðan sem ein af megin-
áherslum almennrar skólastefnu
sem tekur til alls skólastarfs og
allra nemenda.
Megináherslur skóla án aðgrein-
ingar felast í virkri og fullgildri
þátttöku allra í skóla- og námssam-
félaginu, áherslu á margbreytileik-
ann og nýtingu hans til hagsbóta
fyrir alla nemendur. Markmiðið
er að ryðja úr vegi sem kostur er
þeim hindrunum sem nemendur
mæta í námi og þátttöku. Starfs-
hættirnir einkennast af því að
væntingar eru til þess að allir nem-
endur nái árangri í námi, áhersla
er á fjölbreyttar námsleiðir, val-
frelsi og samstarf nemenda. Stuðn-
ingur miðast að því að styðja við
nemendur í námi og þátttöku og að
starfsfólk öðlist aukna færni við
að bregðast við margbreytileika
nemendahópsins.
Grunnskólar borgarinnar eru
dreifðir um borgina og algengast
er að nemendur stundi sitt grunn-
skólanám í þeim skóla sem næst-
ur er heimili þeirra. Þrír grunn-
skólanna eru sérskólar og sækja þá
nemendur víðsvegar að af höfuð-
borgarsvæðinu. Ekki stendur til að
leggja niður rekstur sérskóla í borg-
inni, né hefur komið fram tillaga
þess efnis. Núverandi skólaár er þó
síðasta skólaárið sem Safamýrar-
og Öskjuhlíðarskóli starfa í núver-
andi mynd, því ákveðið hefur verið
að á grunni þeirra verði stofnaður
einn nýr sérskóli.
Í stefnu fræðsluráðs Reykjavíkur
um sérkennslu, sem samþykkt var
2002 kemur fram að skólarnir skuli
sameinaðir og þjóna fjölfötluðum og
mikið þroskahömluðum nemendum.
Árið 2008 voru línur skýrðar frekar
varðandi nemendahóp sérskólans.
Áhersla er lögð á að skólinn skuli
þjóna nemendum með miðlungs og
alvarlega þroskahömlun og nem-
endum með væga þroskahömlun og
viðbótarfatlanir, s.s. einhverfu og
daufblindu. Allir þeir sem að mál-
inu komu, þar á meðal fulltrúar for-
eldra, stóðu einhuga að baki þessum
tillögum.
Umræða sú sem upp hefur komið
um inntökuviðmið, og byggð er á
ákveðnum mörkum, efri og neðri,
greindartölu, á rætur sínar í
umræðu sem átti sér stað fyrir
meira en 30 árum í skólasamfélagi
þess tíma. Þegar ný lög um grunn-
skóla komu fram um 1990 féllu út
ákvæði um slík viðmið og þegar
grunnskólar færðust yfir til sveit-
arfélaga var þeim falið að setja
sérskólum, sem þau stofna til,
starfsreglur. Umræðan hefur þró-
ast frá áherslu á afmarkaða þætti,
s.s. greindarstig, yfir í áherslu á
heildaraðstæður nemandans í sam-
spili við það umhverfi sem hann
er hluti af og umræðu um fjöl-
breyttar leiðir í námi og kennslu.
Þannig skal sérskólinn, við inn-
töku nemenda, líta til greininga
um fötlun nemandans en jafn-
framt til möguleika skólans til að
veita nemandanum námstilboð við
hæfi, laga og reglugerða, óska for-
eldra og hvort viðkomandi heima-
skóla sé unnt að veita nemandanum
viðunandi námsskilyrði.
Í stefnu Reykjavíkurborgar er
kveðið á um að skólar borgarinnar
séu skólar án aðgreiningar í sam-
ræmi við lög um grunnskóla. Öll
börn eiga rétt á skólavist í almenn-
um grunnskólum en jafnframt geta
foreldrar fatlaðra barna sótt um
skólavist fyrir börn sín í sérúrræði
innan grunnskóla eða í sérskóla.
Gagnrýnt hefur verið annars vegar
að inntökuviðmið í Öskjuhlíðar-
skóla séu ekki nógu rúm og hins
vegar að almenni skólinn hafi ekki
yfir að ráða sérfræðiþekkingu og
úrræðum sem nauðsynleg eru.
Mismunandi er hvernig starf-
semi sérúrræða og sérskóla er
háttað milli landa, sveitarfélaga
og skólastiga. Þannig eru sérskól-
ar eingöngu til á grunnskólastigi
á Íslandi en á framhaldsskóla-
stigi eru starfræktar starfsdeild-
ir og á leikskólastigi hafa þróast
almennir leikskólar sem sérhæfa
sig í kennslu barna með aðgreindar
sérþarfir. Starfsemi sérskóla sem
annarra grunnskóla er og á að vera
í stöðugri endurskoðun og þróun.
Mestu skiptir að slík endurskoðun
fari fram á faglegum grunni, ávallt
sé litið til allra þátta og ákvarð-
anir teknar á grunni núverandi
aðstæðna og framtíðarsýnar.
Í umræðu um almennu skólana
og getu þeirra til að búa nemendum
með fatlanir árangursríkt gæða-
nám og félagslegt umhverfi hafa
sjónir manna m.a. beinst að þeirri
sérþekkingu sem er í sérskólunum
og möguleikum til að skapa henni
leið og skilyrði innan almennu
skólanna. Menntaráð samþykkti í
janúar að stofnað yrði til þátttöku-
bekkja undir stjórn nýja sérskól-
ans, fyrir nemendur með þroska-
hömlun, sem staðsettir yrðu við
almenna grunnskóla. Undirbún-
ingur hefst á fyrsta starfsári skól-
ans og er stefnt að stofnun fjög-
urra slíkra þátttökubekkja, einum
í hverjum borgarhluta.
Hugmyndin að baki þátttöku-
bekkjum er þríþætt. Í fyrsta lagi
að gefa foreldrum kost á sérúrræði
fyrir börn sín, sem er millistig
milli almenns skóla og sérskóla. Í
öðru lagi gagnkvæm tenging nem-
enda í þátttökubekk og í almennum
skóla og í þriðja lagi flæði sérþekk-
ingar og gagnkvæmur ávinningur
þátttökubekkja og almennra skóla.
Í öllum grunnskólum borgar-
innar er margbreytilegur nem-
endahópur. Þar eru nemendur með
ýmsar fatlanir, annað tungumál,
sterkan og veikan bakgrunn og
annað sem einkennir einstaklinga
í fjölbreyttu samfélagi. Grunn-
skólinn er sú stofnun samfélagsins
sem varðar alla einstaklinga þess á
einhverjum tíma í lífi þeirra.
Sérskólar og nemendur með þroskahömlun
Sérskólar
Ragnar
Þorsteinsson
fræðslustjóri í
Reykjavík
Það er alveg ljóst að ráðherrar geta ekki
beitt handafli gegn ákvörðunum sem
teknar eru af stjórnendum háskóla
Er um að ræða
ólögmæta mismunun?
Icesave
Átta hæstaréttar lögmenn skrifa
um Icesave-lögin
Í tengslum við frétt af manni sem var að reyna að lokka börn upp
í bíl hefur spunnist mikil umræða
um hvernig foreldrar geti best upp-
frætt börn sín um hættur af þessum
toga. Þessari umræðu ber að fagna
eins og allri umræðu um hvernig
við getum frætt og verndað börn-
in okkar. Þó þarf að gæta þess að
skapa ekki óþarfa kvíða og hræðslu
í huga barnsins. Sum börn eru við-
kvæmari en önnur. Skynji þau
hræðslu hjá foreldrum fyllast þau
ótta sem auðveldlega getur undið
upp á sig og leitt til alvarlegrar
vanlíðunar.
Kynferðisafbrotamenn leynast
víða. Þeir aka ekki einungis um
á bílum og reyna að lokka til sín
börn með því að lofa þeim sælgæti
eða leikföngum heldur sækja einn-
ig á aðra staði þar sem mörg börn
koma saman. Þau börn sem ekki
hafa fengið viðeigandi fræðslu eru
í mestri áhættu með að verða fórn-
arlömb kynferðisbrotamanna. Börn
þurfa leiðbeiningu um þessa hegðun
eins og aðra.
Fræðsla um líkamann, einkastað-
ina getur byrjað um 5 ára aldur og á
að vera hluti af almennri forvarnar-
fræðslu foreldra sem endurtekin er
með reglulegu millibili. Yfirveguð
umræða, matreidd samkvæmt aldri
og persónuleika barnsins ætti ein-
mitt að fara fram þegar engin sér-
stök ógn steðjar að. Skerpa á síðan
á henni við sérstakar aðstæður
eins og þær sem nýlega hefur verið
greint frá. Þá er tilvalið að segja:
svo manstu elskan mín það sem við
höfum áður rætt um, aldrei upp í bíl
hjá ókunnugum!
Innihald þeirrar umræðunnar
(fræðslu) sem á að vera hluti af
almennri forvarnarfræðslu er sem
dæmi: Kynna ákveðin hugtök fyrir
barninu sem hægt er að nota sem
grunn í umræðunni, t.d. hvað er
átt við með hugtakinu einkastað-
ir. Allir einkastaðaleikir eru bann-
aðir. Enginn á að snerta einkastaði
barnsins:
Hvaða snerting er í lagi, viðeig-
andi og hvernig snerting er ekki í
lagi, óviðeigandi, skaðleg og ólögleg?
Ítreka við barnið, ef einhver vill
gera eitthvað við þig sem þú vilt ekki
og veist að ekki má þá bara flýta sér
strax burt og segja frá.
Vel upplýst barn hefur aukna
möguleika á að lesa og meta
umhverfið, átta sig á hvaða aðstæð-
ur gætu verið ógnandi og hættu-
legar og hvenær á að forða sér í
burtu. Vel upplýst barn hefur aukna
möguleika á að greina muninn á
réttu og viðeigandi atferli og röngu
og ósiðlegu atferli. Það skynjar
og greinir hvers lags hegðun telst
vera innan eðlilegra marka, þekkir
birtingarmyndir óviðeigandi atferl-
is og veit hvað það á að gera lendi
það í ógnandi aðstæðum.
Óupplýst börn í mestri áhættu
Börn
Kolbrún
Baldursdóttir
sálfræðingur
Yfirveguð um-
ræða, matreidd
samkvæmt aldri og
persónuleika barnsins
ætti einmitt að fara fram
þegar engin sérstök ógn
steðjar að.
Suðurlandsbraut 20, Reykjavík | Sími 588 0200 | www.eirvik.is
með Miele
Care Collection uppþvottaduft, töflur, gljái og
vélahreinsir, sérstaklega framleitt fyrir Miele
uppþvottavélar
Með því að velja Miele uppþvottavélar
leggur þú grunn að langtímasparnaði.
Þrjár þvottagrindur
Þvær 18% meira magn í einu
Notar minna vatn og rafmagn
 ára ending
Verð frá kr. 181.800
Farðu alla leið með Miele