Fréttablaðið - 12.05.2011, Side 52

Fréttablaðið - 12.05.2011, Side 52
12. maí 2011 FIMMTUDAGUR36 Myndlistarsýningar með viðfangs- efni eru nær undantekningar- laust skemmtilegar, aðgengilegar og alþýðlegar. Hér er það íslenski hesturinn sem hefur orðið fyrir val- inu. Klassískt viðfangsefni, þó varla hafi það brunnið mjög á íslenskum listamönnum síðustu áratugi. Á Kjarvalsstöðum má sjá lykil- verk eftir lykilmenn og -konur. Beinin hennar Stjörnu eftir Finn Jónsson, portrettmynd eftir Þór- arin B., auðvitað málverk eftir Jóhann Briem, Ásgrím, Kjarval, Kristínu Jóns, Louisu Matthías- dóttur, Helga Þorgils, Kristínu Gunnlaugs og marga fleiri, öll stóru nöfnin okkar, glæsileg verk eftir frábæra listamenn. Í fljótu bragði sýnist mér um helmingur verka vera frá því fyrir 1970, en eðlilega breytist úrvalið af hesta- myndum eftir miðja síðustu öld. Fígúratíf list hvarf í bakgrunn nýrra stefna, í samfélaginu hætti hesturinn að vera þjóðarímynd og varð tómstundagaman. Þemu sýningarinnar eru þrjú, hesturinn í þjónustuhlutverki, hesturinn sem náttúra og hest- urinn sem goðsagnavera og birt- ast þau öll í ólíkum myndum. Sjá má hvernig merking mynd- efnisins breytist með breyttum tímum. Sérstaklega þegar kemur að verkum síðustu áratuga fer ekki hjá því að spurningin vakni; hvenær málar kona hest og hve- nær málar kona ekki hest? Hvert er hið raunverulega viðfangs- efni listamannsins? Hvað tákna þessi undurfallegu dýr á mál- verki Kristínar Gunnlaugsdótt- ur? Hvað á Sigurður Guðmunds- son við þegar hann tekur mynd af sjálfum sér við lestur, undir titl- inum Hestur/lestur? Er það rímið sem ræður eða er hér líka vísun í íslenska orðið lestrarhestur, sem felur í sér ákveðið og jákvætt viðhorf til hestsins. Tengist mál- verk Hallgríms Helgasonar, Guð á Sæbraut, íslenska hest- inum? Ofangreind verk víkka út viðfangsefnið og það er vel. Nú er ljóst að hesturinn var eitt viðfangsefna myndlistarmanna á fyrri hluta tuttugustu aldar, þegar þjóðarímyndin var áleitin og birtingarmyndir hennar. Eig- inleikar hestsins, þrautseigja og dugnaður, voru æskilegir eigin- leikar íslenskrar, vinnusamrar alþýðu. Birtingarmyndir hestsins í list síðustu áratuga eru af öðrum toga, þær eru ekki innlegg í orð- ræðu samtímans á sama hátt og málverk fyrri hluta síðustu aldar voru, á tímum sköpunar þjóðar. Á sýningunni kemur þessi breyt- ing vel fram og það er að hluta til markmið hennar. Ef til vill hefði mátt koma betur fram á sýningunni í hversu mikl- um mæli það er ekki eingöngu merking myndefnis á myndflet- inum sem hefur breyst, held- ur einnig staða myndefnisins innan listarinnar og í samfélags- legu samhengi. Eldri verkin eru máluð af velflestum lykilmál- urum síns tíma. Í dag eru lista- menn mun fleiri og viðfangsefni þeirra fjölbreyttari en áður. Þessi staðreynd, hið breytta, ytra sam- hengi myndefnisins sem ekki sést á myndfletinum, hefði kannski mátt vera sýnilegri á einhvern hátt, til þess að brengla ekki um of hugmynd hins almenna áhorf- anda um mikilvægi íslenska hestsins í íslenskri myndlist síðustu áratugi. Ragna Sigurðardóttir Niðurstaða: Klassískt og alþýðlegt viðfangsefni, brýnt á fyrri hluta síðustu aldar en síður eftir 1950. Fyrir þann tíma var myndefnið hluti af orðræðu samtímans og sköpun þjóðarímyndar en staða þess innan samtímalista er önnur. Mikill fjöldi frá- bærra verka sem ekki eru sýnileg alla jafna. Fín sýning fyrir alla fjölskylduna. Þjóðarímynd og goðsagnadýr Sænski rithöfundurinn Eva Gabrielsson verður gestur á höf- undakvöldi í Norræna húsinu í kvöld. Gabrielsson er ekkja Stiegs Larsson, höfundar Millennium- þríleiksins sem hefur farið sig- urför um heiminn. Eftir fráfall Larssons lenti Gabrielsson í deil- um við fjölskyldu hans um réttinn á bókum hans. Parið hafði verið í sambúð um áratuga skeið en þar sem þau gengu aldrei formlega í hnapphelduna erfði fjölskylda Larssons réttinn á bókum hans með tilheyrandi auðæfum. Gabrielsson ræðir meðal ann- ars þetta mál í spjalli við Þóru Arnórsdóttur í Norræna húsinu í kvöld. Gabrielsson hefur skrif- að tvær bækur tengdar þessu máli, sem báðar komu út í fyrra: „Sambo: ensammare än du tror“ sem fjallar um vandamál tengd reglum eða lögum um sambúð og bókina: „Millennium, Stieg & jag“. Í síðarnefndu bókinni fjallar Gabrielsson um hvernig Mil- lennium-trílógí- an varð til, tím- ann fyrir andlát Stiegs Larsson og erfðadeil- una við ætt- ingja hans. Þar kemur einnig fram að ýmis- legt í bókun- um megi rekja til sambands þeirra; hún geti oft ekki sagt með vissu hvað sé nákvæmlega frá honum komið og hvað frá henni. Þá gagnrýnir hún „Stieg Larsson iðnaðinn“, sem hún kallar svo, sem hefur stig- magnast með árunum, ekki síst í Bandaríkjunum, og nær senn hámarki með þremur Hollywood- myndum byggðum á þríleiknum. Norræna húsið og Bjartur standa saman að komu Gabrielsson hing- að til lands. Höfundakvöld Norræna hússins eru á hverju fimmtudagskvöldi til 9. júní næstkomandi. Meðal vænt- anlegra gesta eru Svíinn Kasja Ingemarsson, Naja Marie Aidt frá Danmörku og norsk-danski höfundurinn Beate Grimsrud, sem þótti líkleg til að hreppa Bók- menntaverðlaun Norðurlandaráðs á dögunum. Dagskráin hefst klukkan 20 í kvöld og er öllum opin. - bs Ekkja Stiegs Larsson í Norræna húsinu EVA GABRIELSSON Bjó með Stieg Larsson áratugum saman þar til hann féll frá 2004. Hún ræðir meðal annars samband þeirra og erfðadeiluna í kvöld. HVAÐ? HVENÆR? HVAR? Fimmtudagur 12. maí ➜ Tónleikar 18.00 Inga Dóra Stefánsdóttir messó- sópran heldur útskriftartónleika sína frá tónlistardeild Listaháskólans í kvöld kl. 18. Tónleikarnir fara fram í Þjóðmenn- ingarhúsinu. 21.30 Dúettinn Dúettinn MoR heldur tónleika á Kaffi Rósenberg. Dúettinn skipa Margrét Eir söngkona og Róbert Þórhallsson bassaleikari. Á tónleikunum leika þau lög af plötunni MoRDuran ásamt fleiri tökulögum. ➜ Útivist 17.00 Fræðsluganga verður í Grasa- garðinum í dag kl. 17. Skoðaðar verða hátíðaliljur í blóma. Þátttaka er ókeypis og allir eru velkomnir. STIEG LARSSON FRÉTTIR VIÐSKIPTI ÍÞRÓTTIR LÍFIÐ UMRÆÐAN Meiri Vísir. Listasafn Reykjavíkur Jór! Hestar í íslenskri mynd- list. Sýningarstjóri: Aðalsteinn Ingólfs- son Listasafn Reykjavíkur, Kjarvals- staðir Miðasala | 568 8000 | borgarleikhus.is „Mikið er nú gaman í leikhúsi þegar það er gaman!“ – EB, Fbl „Skemmtileg og hressandi leikhúsupplifun, öðruvísi og ögrandi“ – IÞ, Mbl HRYLLILEGA KRASSANDI RUSLÓPERA MEÐ TÓNLIST TIGER LILLIES Rakarastofan Klapparstíg S: 551 3010

x

Fréttablaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.